Side (Manavgat - Antalya)

[@LaLe]

Akdeniz bölgesinin incisi Side, Antalya ilinin Manavgat İlçesine bağlı olup, Antalya’nın doğusunda yer almaktadır. Antalya iline 78 km’ lik bir uzaklıkta buluna Side Ankara’ya 622 km İstanbul’a 802 km İzmir’e 547 km Mersin’e 409 km mesafede yer almaktadır.

Side’nin belli başlı komşuları arasında Manavgat, Alanya, Serik, Kumköy, Çolaklı, Ilıca, Kızılot yer almaktadır.

Side Antik Kenti, Anadolu’nun en eski yerleşimlerinden biridir. Antik Çağ coğrafyacılarından Strabon’a göre Side, Batı Anadolu kentlerinden Kyme’nin kolonilerinden biridir. Side, M.S. 2. yüzyıla kadar kullanılmış özgün bir dile ve yazıya sahipti. Antik kent kazılarında ele geçen üç adet Side dilinde yazıt bugün Side Müzesinde sergilenmektedir.

“Nar” anlamına gelen “Side” adı, Anadolu’nun en eski halkının dili olan Luvice’den gelir. Nar, Anadolu’nun ana tanrıçasının simgesidir.

Side M.Ö. 6. yüzyılın ilk yarısında Lidyalıların, M.Ö. 547-546’da da Perslerin egemenliğine girmiştir. Pers yönetiminde gelişen kent, M.Ö. 334’te Büyük İskender’e teslim olmuştur. Büyük İskender’in ölümünden sonra, Helenistik krallıkların egemen olduğu kent, M.Ö. 2. yüzyılda güçlü savaş ve ticaret filoları sayesinde en parlak dönemini yaşamış, imar edilip bir bilim ve kültür merkezi haline getirilmiştir.

M.Ö. 78’den sonra Roma İmparatorluğu hâkimiyetine giren Side, M.S. 2. ve 3. yüzyıllarda bölgenin ticaret merkezi olmuş, özellikle Romalıların köle ticaretinin sağladığı refahı yaşamıştır. Bu devre kadar başta Athena ve Apollo olmak üzere Afrodit, Ares, Diyonisos, Hermes gibi birçok tanrıya tapınan Sideliler, M.S. 4. yüzyıldan itibare Hıristiyanlaşmaya başlamışlardır.

M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren sürekli olarak özgün Side parasını basan, M.S. 2. yüzyıla dek özgün Side dilini ve yazısını muhafaza etmeyi başaran bu zengin kent, M.S. 4. yüzyıldan itibaren dağlardan gelen işgalci akınlarla zayıflamıştır. M.S 395 yılında Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasıyla Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde kalan Side, M.S. 5. yüzyılda yeniden canlanmış ve Pamfilya Metropolisi (Piskoposluk Merkezi) haline gelmiştir. Bu gelişim ise 7. ve 9. yüzyıllar arasında Arap akınlarıyla son bulmuştur. Rodos, Venedik, Ceneviz korsanlarının talanları ve Kıbrıs kralları tarafından ve Haçlı Seferleri sırasındaki yağmalar, yangın ve doğal afetler 12. yüzyıla gelindiğinde Side’nin tamamen terk edilmesine yol açmış, yerli halk Antalya’ya göç etmiştir.

Side’de yapılan kazılar sırasında, büyük bir yangının ve çok sayıda depremin izlerine rastlanmıştır. 12. yüzyılda Arap Coğrafyacı İdrisi, Side’yi ölü bir kent olarak göstermekte ve “Yanık Antalya” olarak tanımlamaktadır. 12. yüzyıldan itibaren Selçuklu egemenliğine giren bölge, Selçuklu İmparatorluğunun zayıflaması ile birlikte, 14. yüzyılda Hamitoğulları, Tekelioğulları, Karamanoğulları, İlhanlılar, Kıbrıs Kralları ve Mısır Kölemenleri arasında el değiştirmiş ve Side’de bu devirlerde yerleşim olmamıştır. Side ve çevresi 1462 yılından itibaren Osmanlı Devletinin Karamanoğulları Beyliğini ortadan kaldırmasıyla birlikte tamamen Osmanlı egemenliği altına girmiştir. Ne önceki Türk devletlerinin hükümdarlığı altında, ne de Osmanlılar döneminde Side’de oturulmadığından, Side Yarımadası üzerinde Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserler bulunmaz.

12. yüzyıldan itibaren tarihin zengin Akdeniz kenti Side’de 8 yüzyıl boyunca yerleşim olmamıştır. 1890’lı yıllarda, Sultan II. Abdül Hamid’in emri ile Side Antik Kentinin içine, Sultan’ın büyük oğlu Mehmet Selim efendi adına “Selimiye”nin ismiyle bir köy kurulmuş, 1897 yılında Yunan ayaklanmasının sıçradığı Girit’ten kaçan Müslüman göçmenler buraya Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş ve tarih 1947 yılını gösterdiğinde, Ordinaryüs Prof. Arif Müfit Mansel İstanbul Üniversitesi adına Side’de ilk arkeolojik kazıları başlatmıştır. Sideliler bunu büyük bir coşku ile karşılamış, Sideliler 1966 yılına kadar bu kazılarda çalışmışlardır.

Side, 1970’lerin başında burada “Side Dostları” isimli bir dernek kuran Washington Post Gazetesinin editörlerinden Alfred Friendly ve Suat Şakir Kabaağaçlı’nın çabalarıyla ve Türkiye’de yaşayan diplomatların vasıtasıyla bir turizm merkezi haline gelmiştir.

Öncelikle Girit kökenli Sidelilerin arkeolojik kazı ekiplerini evlerinde ağırlamasıyla gelişen geleneksel misafirperverlik, köy evlerinin şirin tertemiz pansiyonlar olarak işletilmesiyle Side’de turizmin temelini oluşturmuş, bu dönemde Side’ye gelen yabancı misafirler Side ziyaretlerinden büyük övgüyle bahsetmişlerdir. Side Antik Kentinden kalan yapıların, kendine özgü mimarisi ve güzelliği ile küçük köy evlerinin bir arada bulunması, Side’nin turizme açılmasında büyük rol oynamıştır.

[MEDIA]http://www.main-board.eu/atesilter/swf/009.swf[/MEDIA]

[@LaLe]

Apollon ve Athena Tapınakları

Side Limanının yanı başında M.S. 2. yüzyılda yapılmış Apollon ve Athena Tapınakları bulunur. Işık, bilgi ve güzel sanatların tanrısı olarak kabul edilen Apollon’a adanan tapınağın tamamı mermer olup, Korint tarzında inşa edilmiştir.

Günümüzde restore edilmiş Apollon Tapınağının Medusa başları ile bezenmiş frizleri göz alıcıdır. Hemen yanında, kentin baş tanrıçasına adanan Athena Tapınağı yer alır. Bu iki tapınağın yer aldığı alan, 7. yüzyılda yapılan Bazilikanın bahçesi olarak kullanılmıştır. Bazilikanın kuzeydoğusunda ise yarım daire planı ile dikkat çeken ve Ay Tanrısı “Men” için yapılan başka bir tapınak yer alır.

Antik Side Tiyatrosu

M.S. 2. yüzyılda yapılan Side Antik Tiyatrosu, mimarisi, ses akustiği ve ikinci katın tamamen tonozlar üzerinde kurulmuş olmasından dolayı Antik Pamfilya kentlerinin tiyatroları içinde en büyük ve anıtsal olanıdır; 18 bin kişi kapasitelidir. Mimari olarak 3 ana kısımdan oluşur: Oturma Sıraları, Orkestra Alanı ve Sahne Binası. Bizans Döneminde, Orkestranın bulunduğu bölümün taş kaideleri yüksek duvarlarla çevrilerek Arena olarak kullanılmıştır. Ayrıca içine su doldurularak havuz şeklini alan bu bölümde deniz savaşlarıyla ilgili oyunlar sergilendiği bilinmektedir.

Side Müzesi

Side Müzesi bugün bölgenin en güzel arkeolojik eserler kolleksiyonunu barındırır. Side Müzesi’nin binası da büyük bir Roma Hamamı olarak inşa edilmiş çok önemli bir eserdir.

Kleopatra Tapınağı

Side Antik Kentinden günümüze üç hamam yapısı kalmıştır. Geç Roma Döneminde inşa edilen Agora Hamamı kompleksi üzerinde, 1959-61 yıllarında yapılan restorasyonlarla Side Müzesi kurulmuştur. Müzeye doğu yönünde bir kapıyla girilir. Kapıdan sonra, sütunlu caddeden denize uzanan antik yol yer alır. Yolun kuzey kesiminde yer alan hamamın hemen önünde bugün müzenin bahçesi olan alan zamanında Hamam kompleksinin spor alanı olarak kullanılıyordu. Hamamın kapalı ve açık olan alanlarında 1947-1965 yıllarında Side’de yapılan arkolojik kazılarda ortaya çıkarılan heykel, kabartma, yazıt, lahit ve bezemeli mimari parçalar sergilenmektedir.

[@LaLe]

Plajları

Side’nin 9 adet mavi bayraklı plajı vardır bunlar:

• Titreyen Göl-1 ve Titreyen Göl-2

• Titreyengöl 3000 m2'lik bir alana sahiptir. 22 tesis ve 18.000 yatak kapasitesini içerisinde bulunduran Titreyengöl, içinde karabataktan Pekin Ördeğine kadar çok sayıda kuşu barındırmaktadır. Titreyngöl'ün ise ilginç bir hikayesi vardır. Rivayet göre, gölün kenarında yaşayan ve kuşları besleyen yaşlı bir balıkçı oturmaktadır.

• Kuşlar yaşlı balıkçıyı gölün kenarında gördüklerinde kanatlarını çırparak ona doğru gelirdi. Bir gün bu gölde avlanan avcılar su üstündeki ördekleri vurur. Yaşlı balıkçı bunun karşısında avcıların üzerine yürür ve onları avlanmaktan vazgeçirmeye çalışır. Avcılar yaşlı adamı iter ve su üstündeki vurdukları ördekleri almaya çalışır. Bu sırada diğer ördekler hep birlikte havalanarak kanatlarıyla bir hortum oluşturur ve avcıları kaçırırlar. Bu olaydan sonra göl hep titremeye başlar. Bu titremeye yöre halkı, kuşlar yaşlı balıkçıya ağlıyor diye yorum yaparlar.

• Sorgun ve Sorgun 2

• Manavgat'a giderken güneye inen yoldan yaklaşık 6 km. gidildiğinde ulaşılan şirin, doğal bir plaj ve sahildir.

• Side ve Side-2

• Akdeniz’in öteki tatil yörelerine göre daha küçük ve sevimli bir yer olan Side plajı, doğal güzelliği ve sıcaklığıyla tercih nedeni. Tarihi kalıntıların yanı başında, bol bol güneşlenmek ve tertemiz sularda yüzmenin tadını çıkarmak için doğru bir adres.

• Side Halk Plajı

• Club Ali Bey

• Sol Kamelya

• Vede görülmeye değer Köymeydanı Plajı vardır.

Side’nin Caretta Caretta’sı (İri Başlı Deniz Kaplumbağası)

İri başlı deniz kaplumbağası (Caretta caretta) ve yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) türleri, Türkiye kıyılarında kumsala çıkıp yumurta bırakır.

Side’nin deniz kaplumbağaları, iri başlı deniz kaplumbağaları (Caretta caretta)dır. Caretta carettalar ağırlıklı olarak Side Yarımadasının batı bölümünde, deniz dibinin kumluk ve sığ bölgesinde, gün batımı saatlerinde görülür. Yumurtlamak için değil, beslenmek için bu bölgeye gelmektedirler

İklim

Akdeniz ikliminin egemen olduğu Side’de yazlar sıcak ve yağışsız, kışlar ılık ve yağışlıdır. Ortalama hava sıcaklığı kışın 17, yazın 28; ortalama deniz suyu sıcaklığı kışın 18, yazın 26 santigrat derecedir.

Side’de kar yağması olağanüstü bir doğa olayı sayılırken, yüksekliği 2 bin metreyi aşan Toros Dağları ise kış aylarında kardan bir mantoya bürünür. Baharla birlikte, dağlarda eriyen kar suları Manavgat Nehriyle Akdeniz’e ulaşırken, Side çevresindeki doğal alanlar, yaylalar, şelaleler ve baraj gölleri birbirinden güzel piknik alanlarına dönüşür. Dağlardaki yaylalar, zengin bir floraya sahiptir. Yaylalar hem safari hem de trekking için çok uygundur.

[@Smyrna]

Side'ye hiç gitmedim. Ama gördüğüm kadarı ile çok güzel bir yer.

Tarih ve denizin tadının doyasıya çıkartılabileceği bir köşe.

Teşekkürler Lale.

[@LoDoS]

Ben ki pek sevmem gezmeyi ama gezerken zevk aldığım ender kasabalardandır.
Teşekkürler Lale bu küçük antik tur için

[@ReaL]

Ellerine sağlık, teşekkürler LaLe...

Denizin olduğu yerde hayat var hayat...

Tanıtım çok güzel olmuş...

[@Pitsy]

Çok güzel yerler yahu.

Çok uğraşmışın belli eline sağlık Lalem.

[@**EMEL**]

Çok güzel bir konu detay konu ipucuyla buldum ama süper olmuş her yerini gezmişim buranın anılarım canlandı ...

Teşekkürler Lalem

[@Canan]

Gezip gördüğüm yerleri yeniden yadettim. Gündüzleri çevre gezileri, akşamları da o küçücük Side çarşısını aşındırdığımız günleri ...

Emeklerine sağlık LaLe.

[@Liaaa]

Side yi daha hiç görmüş değilim.

Manavgat'ta birçok yeri gördüm, izlenim aldım.

En çok ta Oymapınar da yaptığımız piknikleri hatırladım.

Ellerine sağlık, teşekkürler LaLe.