Sağlığımıza çok yararlı etkileri olduğu halde ülkemizde ne yazık ki pek az tanınan ve tüketilen kuşkonmaz adlı sebzesini veren Kuşkonmaz bitkisi, Zambakgiller'dendir. Anayurdu kesin olarak bilinmeyen kuşkonmazların 150 kadar türü vardır. Bunlardan bazısı pek ince yapraklı süs bitkisiyken, bazısı da Ege ve Akdeniz bölgemizin kıyı kesimlerinde doğal olarak yetişen ve halk tarafından toplanıp sarmaşık adıyla sebze gibi değerlendirilen türdür.

Burada konumuza giren ve sofralık sebze olarak tüketilen, tıbbi kuşkonmaz ya da kültür kuşkonmazı (A. officinalis) türüdür. Bu çokyıllık bitkinin toprak altında 50-100 cm. kadar uzayan güçlü bir rizomu (kökgövdesi) ve toprak üzerinde 50-150 cm. kadar boylanıp sebze olarak tüketilen gövde sürgünleri vardır.

Kuşkonmaz bitkisinin yaprak oluşumları, gövde üzerinde üçgen biçimli pulcuklar halinde, küçük ve önemsizdir. Yaprak işlevini, iğne biçimindeki sürgünleri yapar. Kuşkonmaz, genelde iki evcikli bir bitkidir. Erkek çiçekleri ayrı bitkide, dişi çiçekleri de ayrı bitkide yer alır.

Dişi çiçekli bitkiler daha kalın ve güçlü gövde sürgünleri verirken erkek çiçekli bitkiler ince ama daha yüksek ürün verimi sağlayan sürgün verir. İşte kuşkonmaz bitkisinin sözü edilen bu sürgünlerinin tazesi, dondurulmuşu veya konserve edilmişi Batı ülkelerinde makbul bir sebze türü olarak benimsenmektedir. Bu sürgünler, soyulup suda haşlanarak ve üzerinde tereyağı gezdirilip maydanoz serpilerek sıkça yenmektedir.

100 gr. çiğ kuşkonmazın besin değerleri şöyle sıralanabilir:

13-16 kalori; 2,2 gr.- protein; 3,6 gr.- karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,2 gr.- yağ; 0,7 gr. -lif; 50 mgr.- fosfor; 21 mgr.- kalsiyum; 0,6 mgr.- demir; 1 mgr.- sodyum; 110 mgr.- potasyum; 900- IU A vitamini: 0,16 mgr.- B1 vitamini; 0,15 mgr.- B2 vitamini; 1.4 mgr.- B3 vitamini: 26 mgr.- C vitamini ve 0,56 mgr. E vitamini.

Yukarıki değerler incelendiğinde kuşkonmazın kalorisi düşük olduğu halde fosfor ve potasyum gibi minerallerle özellikle A vitamini ve öteki vitaminler yönünden yararlı bir besin olduğu ortaya çıkar. Bunun yanı sıra:

• Kuşkonmaz, güçlü bir idrar söktürücüdür.
• Bedende kalp yetmezliği nedeniyle oluşan ödemlerin atılmasına yardımcı olur.
• Kalbi güçlendirir.
• Bedende bulunan fazla sıvıların atılmasını sağlar.
• Kanı temizler.
• Kum dökücü etkisi de vardır.
• Sindirimi kolaylaştırır.

Kuşkonmazın yatıştırıcı ve afrodizyak (cinsel gücü artırıcı) etkileri olduğu öteden beri savunulmaktadır.
Bütün bu tıbbi etkilerinden yararlanmak için kuşkonmazın körpe sürgünleri bol bol yenilmelidir.

Beyaz kuşkonmaz: Büyük ve yumuşaktır. En çok Belçika, Almanya, Hollanda ve Kuzey Afrika'da yetişir.

Mor (menekşe) kuşkonmaz: Güçlü aromalı ve rengi mora çalan bir cinstir. Meyvemsi bir tada sahiptir ve en çok İtalya, İngiltere ve Fransa'da yetişir.

Yeşil kuşkonmaz: yeşil renkte ve en çok bilinen kuşkonmaz türüdür. Daha çok Amerika ve Fransa'da yetişir. Bu türler de kendi içlerinde, boy ve tomurcuk yapılarına göre, sıkı, sert, lekeli ve lekesiz olmak üzere alt çeşitlere ayrılır.

Satın alırken:
Çok kalın ve sert kuşkonmazları satın almayın. Kırılgan bir sertliği sahip olanları tercih edin. Ayrıca, parlak görünümlü ve nemli dokulu olanları seçin.

Kullanıp saklarken:
Hemen kullanmayacağınız kuşkonmazları nemli bir beze sarıp buzdolabının sebzeliğinde 2-3 gün saklayabilirsiniz. Yada uçlarını hafifçe kesip içinde 2-3 parmak su alan bir kaba koyarak 2 gün dolapta saklamak da mümkün. Kuşkonmazın en lezzetli olduğu aylar mayıs ile haziran arasıdır. Kuşkonmazları derin dondurucuda saklamak isterseniz gövdelerindeki kabukları bir sebze oyacağı ile temizlemelisiniz. Dondurulmuş kuşkonmazları 5-6 ay süreyle saklayabilirsiniz. İnce kuşkonmazları soymaya gerek yoktur. Ancak daha kalın olanları, bir sebze ya da kabak soyacağı ile uç taraflarından köke doğru soyulabilir. Temizlediğiniz kuşkonmazların kabuklarını ve uçlarını atmayıp çorbalara koyup değerlendirebilirsiniz.

Kuşkonmaz pişirirken:
Kalın kuşkonmazların uç kısımları daha serttir. Bu yüzden haşlama yapacaksanız uç kısımları suya değmeyecek şekilde dik olarak tencereye yerleştirin Böylece sapları suda uçları ise buharda pişecektir. İnce olanları ise bütün olarak suda 3-4 dakika haşlayabilirsiniz.

Dikkat: Gut hastalığı çekenler kuşkonmazı hiç yememelidir. Böbrek rahatsızlığı olanlar ise, kuşkonmazı seyrek ve az yemelidir.
Kaynak

__________________

Et yemeklerinin yanında haşlanmış kuşkonmaz iyi bir tercih, ayrıca zeytinyağlı yemeği ve yumurtalı kavurmasıda güzel oluyor. Faydalarını bildiğim için sıkça pişiririm.

Toplama işlemi oldukça zor olduğu için yüksek fiyata satılıyor dolasıyla tüketim az,keşke daha uygun fiyata olsada herkes faydalanabilse.

Teşekkürler Canan.

__________________

Et yemeklerinin yanına çok yakışan bir sebze. Bayılırım tadına, faydalı olduğunu biliyordum ama bu kadarını bilmiyordum..

Türkü'ye katılıyorum, keşke daha sık bulma şansımız olsa. Mecburen çoğunlukla konserve olarak tüketiyoruz..

Teşekkürler Canancım

__________________

Kuşkonmaz ( spargel) ın tam zamanı. Almanlar kapış kapışa gidiyor

Bir kaç gün önce, etin yanına haşlayarak garnitür olarak yaptım. Dün yine aldım soyulmuşunu

__________________

Çok faydalı bir bitki türü... Fiyatı da arkadaşların dediği gibi oldukça pahalı. Ama yine de alıp yiyoruz...

__________________

Pek severim kuşkonmazı. Sık tüketmeye çalışırım.

Teşekkürler Canancığım.

Haşlayarak tüketileceğini anladım da, başka bir pişirme yöntemi de var mı acaba

__________________

H.

Ben Almanya'dan haşlama soslu garnitür olarak hazırlanan ve salatasının tarifini ekleyeceğim.

Yemek usulü, yani zeytinyağlı ve yumurtalı kavurmasını yapan arkadaşlar da ( @Türkü ye göndermedir ) tarifleri buraya eklesin dermişim

__________________

Yumurtalı kuşkonmaz kavurma ; haşlamış olduğumuz kuşkonmazları zeytinyağında soteliyoruz üzerine yumurta kırıyoruz. Servis esnasında karabiber ve limon çok yakışıyor.

Zeytinyağlı kuşkonmaz ; Soğan , sarımsak ,havuç,domates ve kuşkonmaz isteğe bağlı şekilde kesilir ,tencereye dizilir,Üzerine zeytinyağı,şekeri,tuzu ve sıcak suyu ilave edilip pişirmeye bırakılır. Dereotu ile servis edilir.


Pek tarif vermeyi beceremem ama idare edersiniz artık :8

Afiyet olsun.

__________________

Teşekkür ederim Sevgili Türkü

__________________