Günümüz Fransa'sının sınırları hemen hemen eskiden Kelt Galyalıları tarafından yurt edinilen Antik Galya'nın sınırlarıyla aynıdır. Galya, İ.Ö. 1. yüzyılda Roma İmparatoru Julius Caesar tarafından ele geçirilince Galya halkları yavaş yavaş Roma kültürünü ve Roma dilini benimsediler. Daha sonra zamanla bu dil kendi içinde değişerek çağdaş Fransızcanın temellerini oluşurdu. Fransa topraklarında Hıristiyanlık ilk olarak İ.S. 2. ve 3. yüzyıllarda görüldü ve sonraki iki yüzyıl içinde öylesine hızlı yayılma olanağı buldu ki, Aziz Jerome yazılarında Galya'nın "sapkınlıktan kurtulmuş" olan tek bölge olduğunu yazdı.

5. yüzyıldan kalma St. Victor

Ayrı bir ülke olarak Fransa tarihinin başlaması 843 tarihli Verdun Antlaşması uyarınca Karolenj İmparatorluğu'nun Doğu Frank Krallığı, Batı Frank Krallığı ve Orta Frank Krallığı olarak üçe ayrılmasıyla başladı. Batı Frank Krallığı hemen hemen bugünkü Fransa topraklarını kaplıyordu ve nitekim çağdaş Fransa'nın temelleri bu krallık üzerine kuruldu.

Bastille hapishanesi baskınının betimlenmesi

9 Mayıs 1950 tarihli Schuman Bildirgesi Avrupa Birliği'nin kuruluş atağı olarak tanımlanmaktadır.

Papa, Fransa’yı “Kilisenin en büyük kızı” olarak adlandırır, Franklar da buna dayanarak kendilerini “Fransa'nın en iyi Hıristiyanları” olarak adlandırmışlardır.

Filistin’deki “dinsizler” e karşı yapılan Haçlı Seferleri’nde liderliği üstlenen Fransa, Avrupa’da ilerlerden de dinsizleri ve kâfirleri katleder. Halkına ve Kutsal Topraklar’a yaptığı Haçlı Seferleri’nde gösterdiği adalet nedeniyle ideal Hıristiyan kralı addedilen Fransa kralı IX. Louis, 1270’de Tunus’taki ölümünden sonra azizler mertebesine çıkarılır.

Ortaçağ Freskleri

Fransa ve İngiltere arasında birbirini takip eden karmaşık evliliklerle kurulan dostluklar ve askeri çarpışmalar uzun yıllar boyunca süregelen çatışmaları çözümlemek yerine ulusa moral kazandırır. En sonunda, Lorrainneli bir genç olan Jeanne d’Arc, Fransızları, Orléans’da İngilizlere karşı koymak üzere birleştirmeyi başarır. Jeanne d’Arc, 1431’de İngiliz işgali altındaki Rouen’de heretiklikle suçlanarak diri diri yakılır fakat onun şehit olmasının hareketlendirdiği ulusal onur, 20 yıl sonra İngilizleri Fransa’dan kovmaya yetmiştir.

Hala Fransız milliyetçiliğinin sembolu sayılan Jeanne d'Arc

XV. Louis’nin torunu XVI. Louis, kendini her yandan gelen saldırıların ortasında bulur: Yüksek ruhban sınıfı ve aristokrasi daha önce elde ettikleri ayrıcalıkları korumaya kararlıdır: burjuvazi daha fazla fırsat tanıyacak reformların özlemini çekmekte, köylüler feodal zorbalığın yükünü daha fazla taşımak istememekte ve artan zanaatkâr nüfusu da zor durumdadır.

Devrim'in "günah keçisi" haline gelen XVI. Louis

Êtats-Généraux, 175 yıldır ilk kez toplanır. Tehdit altında olan, tahttan çok kralın mutlak hâkimiyetidir. Gerici soylulara göre, kral onların mirasla gelen statülerinin garantörüdür. Liberal reformcular, cumhuriyet değil, İngiltere’dekine benzer anayasal monarşi isterler. Haksızlığa uğradıklarını düşünen köylüler ve şehirliler bile krala bağlılığın sürdürülmesinde ısrar ederler.

Êtats-Généraux'nun açılışı
Sağcılar Kral'ın sağında, solcular ise solunda oturuyor

İki ay sonra, kralın tutucu danışmanlarının gerçekleri görememesi, kralın kararsızlığı ve otoritesinin zayıflığı asırların hayal kırıklığı ve öfkesinin patlamasına neden olur ve rejimin Paris’teki hapishane-kalesi olan Bastille’in kuşatılmasıyla sonuçlanır.

Tarihin akışını değiştiren 14 Temmuz 1789 gününde, kral, Versailles’daki şatosunun civarında avlanmaya çıkmıştır. Gün sona erdiğinde Louis, günlüğüne -Paris’teki olaylardan habersiz- “Rien” (“Hiçbir şey”) yazar.

Bastille Hapishanesi Baskını

Bir Ulusal Meclis, özgürlük ve eşitlik üzerine, ünlü İnsan ve Yurttaşlık Hakları Bildirisi’ni yayınlar. Aristokratların hakları kaldırılır, Kilise’nin topraklarına el konarak satılır.

İnsan ve Yurttaşlık Hakları Bildirisi

1792’de Cumhuriyet ilan edilir ve 1733’te XVI. Louis giyotine* gönderilir. Oğlu XVII. Louis, Devrim hükümeti zamanında, büyük olasılıkla 1795’te açıklanamayan sebeplerden ölür.

* Madame La Guillotine (Giyotin)

Bugün Paris’teki Concorde sarayının kuzey tarafında, Brest kentinin heykelinin bulunduğu yerde XVI. Louis 21 Ocak 1793 tarihinde giyotinle idam edilmişti. Giyotin daha sonra Tuileries’in girişine taşınmıştır. Resmi verilere göre, aralarında Devrimci lider Charlotte Corday, Kraliçe Marie-Antoinette, Prens Philippe, Madame Dubbary, şair André Chénier ve Robespierre’in de bulunduğu 1.119 kişi burada idam edilmiştir.

Eugène Delacroix'in "Önderlik Eden Özgürlük" adlı eseri

Napoléon, 15 Ağustos 1769’da Fransa'ya bağlı Korsika Adası'nda doğar.

1785 yılının Eylül ayında yüzbaşı rütbesiyle göreve çağrılır. Korsika’da kalarak Fransa’ya karşı bağımsızlık mücadelesine başlayan Korsikalı milliyetçilere karşı Jakoben örgütlenmesinde çalışır. Ancak ailesiyle birlikte Fransa’ya kaçmak zorunda kalır.

Paris’teki siyasi faaliyetleri nedeniyle bir dönem “vatana ihanet”ten tutuklanmasına rağmen onu koruyan siyasilerin de desteğiyle serbest kalır ve bu arada Fransa’da yeni bir anayasa ve direktuvarlık doğar. 1793’te ise Toulon’da, kralcılar ve İngiliz ittifak kuvvetlerine karşı bir topçu komutanı olarak başarılı bir mücadele vermesiyle dikkat çeker ve tuğgeneral rütbesine terfi eder.

Direktuvar rejimi sırasında, yeni bir idam dalgası -Beyaz Terör- Jakobenleri ve taraftarlarını böler. Kralcılardan ve onların yabancı destekçilerinde korkan burjuvalar, kurtuluşu, Devrim’in yabancı düşmanlarına karşı başarıyla mücadele eden bir Korsikalı askere -Napoléon Bonaparte- katılmakta bulurlar.

Bonaparte, İtalya’da Avusturyalıları yendiği ve Mısır’da İngilizlere karşı düzenlediği seferler arasında kalan sürede, kralcıları ezmek üzere Paris’e gider. Dört yıl sonra Direktuvar’a karşı bir darbe düzenlediğinde sadece 30 yaşındadır.

Bonaparte, Birinci Konsül’ü kurulduğu yıllarda, diktatörlüğünün ilk belirtilerinden biri olan Banque de France’ı kurar.

Bunun yanı sıra devletin yönettiği liseler açar ve Code Napoleon (Napoleon yasaları) adıyla bilinen ilk ulusak kanunları yürürlüğe koyar. Richelieu’nün ve XIV. Louis’nin amaçladığı yönetim gücünün bir merkezde toplanması düşü gerçekleşmektedir.

Kendini yetiştirmiş biri olan Bonaparte, 1804’te, altın defne dallarından yapılmış tacı papanın elinden küstahça alarak başına kendi elleriyle yerleştirdiği taç giyme töreniyle İmparator Napoléon olur.

Avrupa’nın Ancien Régime’ini fethettiği zaman Napoléon’un sığındığı milliyetçilik, İspanya, Rusya ve Almanya’da kendi aleyhine döner.

Monarşistler yeniden gruplanarak 6 Nisan 1814’te Napoléon’u idareyi bırakmaya zorlarlar. Ancak Napoléon, ertesi yıl kısa süreliğine de olsa eski gücüne tekrar kavuşur fakat Waterloo’da İngiliz, Prusya, Belçika ve Hollanda ittifakının birliklerine karşı uğradığı son yenilgiyle tarih sahnesinden tamamen silinir.

Île de la Cité, Paris’in eski merkezidir. İlk olarak İÖ 3. yüzyılda Kelt “Parisii”leri buraya yerleşmişlerdir. 19. yüzyıl ortalarında ise Baron Haussmann’ın şehir planlamacılığının kurbanı olmuştur. Paris’in çok övülen duyarsız valisi, Ortaçağ ve 17. yüzyıl yapılarının çoğunu yıkmış; adanın zengin yaşantısından geriye sadece Place Dauphine ve Rue Chanoinesse kalmıştır.

Günümüzde görkemli Palais de Justice’te Paris’in mahkeme salonları yer alır. Burada ikamet etmiş ilk kralların ve infazlardan önce burada hapsedilmiş aristokrat ve Devrim liderlerinin etkileri de hala hissedilir.

Gotik bir başyapıt olan Sainte-Chapelle, zarif 13. yüzyıl vitraylı duvarları ve uyumlu orantıları, şapeli çevreleyen hantal sarayla şaşırtıcı bir zıtlık oluşturur. Bu şapeli, 1248’de aziz Kral IX. Louis, İsa’nın dikenli tacı gibi değerli kalıtlar için yaptırmıştır. 15. vitraylı pencerede İncil’den 1.134 sahne resmedilmiştir. 1789 ve 1815 yılları arasında şapel, tahıl ambarı, kulüp ve Bonaparte Konsüllerinin Arşivi gibi çeşitli amaçlara hizmet etti.

Île Saint-Louis, yıllardır Parisli zenginlerin rağbet ettiği, görkemli yaşam tarzıyla büyüleyici bir adadır.

Adanın hoş kilisesi Saint-Louis-en-I’Île de malikâneler kadar zariftir. Bu aydınlık ve havadar mekânda 16. Ve 17. yüzyıl Hollanda, Flaman ve İtalyan sanatının güzel bir koleksiyonu ile 13. yüzyıl goblenlerinin bir kısmı sergilenir.

Çok süslü bir iç mekâna sahip, ilginç malikânelerden biri de Hôtel Lauzun’dur. Burayı, Versailles’ın büyük mimarı Louis le Vau, 1650’lerde inşa etmiştir.

Nehirdeki iki adanın kuzeyinde bulunan Marais, kurutulmuş bataklık bir alan üzerinde kurulmuştur. 17. yüzyılda moda olunca, zengin Parisliler burada lüks evler yaptırdılar. Şimdi, bu zarif Rönesans evlerinin çoğu müze ve kütüphane olarak kullanılmaktadır.

Paris'in en yüksek rakımı olan yerdir. Montmartre, dar, virajlı dağ yolları ve çıkmaz sokaklarıyla görünüşte hala 400 yıl öncesinin küçük köyüdür.

Montmartre'ın Les Abbesses mahallesi

Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain filminin oynandığı manav.

Montmartre'ta asma bahçeleri





Montmartre'ı gezdiren küçük tren





Paris'in en yüksek rakımlı noktasındaki görüntü

Efsaneye göre orijinal adı Mons Martyrum olan bu yerde, şehrin ilk piskoposu Aziz Denis, kılıçla kesilen başını yerden alıp getirmiştir. Araştırmacılar, buranın asıl adının Mons Mercurii olduğunu ve bir Roma pagan tapınağının yeri olduğunu söylerler.

Père-Lachaise Mezarlığı, Paris'teki en büyük (43,93 hektar) ve dünyadaki en ünlü mezarlardan biridir.

1803 yılında yapımına başlanan mezarlığın inşaatının mimarı Alexandre Théodore Brongniart'dir. 18 Mayıs 1804 tarihinde küçük bir kızın gömüldüğü bir törenle mezarlık açılmıştır. Mezarlık Paris'te ikamet edenler için inşa edilmesine rağmen, o zamanlarda Paris dışında kaldığı için pek kullanılmamıştır.

*Girişteki küçük haritadan ünlülerin mezarlarını bulabilirsiniz.

Jim Morrison'un Pere Lachaise'deki mezarı

Ahmet Kaya'nın Pere Lachaise'deki mezarı