Romanesk, Gotik, Rönesans, Barok, Art- Nouveau akımlarının izlerine, her köşesinde rastlayabileceğiniz, bir ortaçağ masal kenti... Her sene, dünyanın her yerinden gelen turistleri, kendine aşık eden şehir Prag...Avrupa Kalbi...

Prag’ın anlamı “ağaç yetişen yer” demek. Zamanında Hitler bile bu şehri bombalamaya kıyamadığı, Vlata nehrinin suları yükseldiği içinde, ileri tarihlerde sular altında kalma tehlikesi olduğu yolunda şehir efsaneleri anlatılmaktadır.

Prag, Çek Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük şehridir. Çek Cumhuriyeti ve Slovakya birleşikken de başkentti. Avrupa'nın en büyük kültür kentlerinden biridir...

Orta Bohemya'da Vltava Nehri'nin üzerinde yer alır ve 1.2 milyon nüfusu vardır. İş dünyası istatistiklerine göre bu sayıya ek olarak 300.000 kişi de resmi kaydı olmaksızın Prag'ta yaşamaktadır.

Prag, Ortaçağ'dan kalma bir kent olarak,tarih boyunca Golden(altın), hundred-spired (yüz burmalı), the crown of the world (dünyanın kralı) gibi sıfatlara da sahip olmuştur.

Prag'ın bir özelliği de 2. Dünya savaşında pek zarar görmemiş olmasıdır. Bu sayede birçok tarihi ev ve mekanı barındırır. Bu yerler arasında St. Vitus Katedrali de yer alır. Turizm alanında son yıllarda çok fazla rağbet görmektedir.

1918'de kurulan Çek Cumhuriyeti'nin başkenti ilan edildi. 1939'da ise bombardıman tehdidi üzerine Almanlara teslim edildi. 1945'te Rus askerleri tarafından istila edilen kent, 1948'de yapılan seçimlerinin ardından 40 yıllık Komünist iktidarına adım attı. Bugün Cumhurbaşkanı olan Vaclav Havel'in dünyaya tanıttığı Kadife Devrimle 1989'da yeniden demokrasiye geçebildi.

Belediye Binasındaki Astronomi ve Astroloji Saati

1357 ile 1402 yılları arasında kurulan Charles Köprüsü, Vltava Nehri üzerindeki en eski ve en ünlü köprüdür. Bu köprü, ikisi Lesser Qurater tarafındaki uçta diğeri Eski Kent tarafında olmak üzere, üç kuleyle sağlamlaştırılmıştır.

13. yy yapımı olan bu köprü; özellikle ilkbahar ve yaz aylarında turistlerin ve yöre halkının en çok gittiği yerlerden biridir. Ya sabahları daha günün ilk ışıkları ile şehir aydınlanırken ve harikulade bir manzara köprü üzerinde size kucak acarken, ya da gecenin o essiz güzelliğinde sevgilinizle yapacağınız romantik bir yürüyüş ile de “Köprü Ustu Asıkları” gibi alala dolaşmanın hazzına varabilirsiniz.

Güneşli günlerde köprü hediyelik eşya satanlar, kukla tiyatroları, müzisyenler, ressamlar ve sanatçılarla ziyaretçilere pekcok seçenek sunmakta. Bir yanda köprünün bir yerlerinde çalmakta olan kemanin insan ruhunda oluşturduğu hüznü düşünürken, diğer yanda çalan bir polka müziği ile birden hüznü geride bırakıp neşelenmeye ve Fransızların deyimiyle joie de vivre (yasama sevinci)’i hissetmeye başlıyorsunuz.

Kral 4. Charles’in bas mimari olan Peter Parler tarafından yapılan köprü, daha ziyade şövalye turnuvaları için işlevsel bir yapı oluşturma amacı ile yapılmış ve o donemde süsleme olarak ta sadece bir hac kullanılmıştı. Fakat daha sonraları Katoliklerin baskısıyla 30 adet heykel kullanılmıştır. (1600-1800 AD). Günümüzde köprü üzerinde bulunan heykelleri çoğu kopyadır çünkü şehrin gecen yıllar zarfında yasadığı kotu hava şartları heykeller oldukça büyük zararlar vermiştir. Su anda 75 adet heykel bulunmaktadır, bunlardan belki de en eski en ilginç olanı 8 numaralı John Nepomuk heykelidir.

John Nepomuk; şüpheci Wenceslas IV döneminde rahip olarak görev yapmaktaydı. Birgen güzeller güzeli kraliçe günah çıkarmak üzere rahibin yanına geldi. Bunu duyan Wenceslas kraliçenin ask konusunda itiraflarda bulunduğundan emin bir halde rahibi huzuruna çağırdı ve derhal kendisine söylenenleri birdir anlatmasını istedi. Rahip tanrı huzurunda verdiği sözü bozamayacağını ve bu konuda tek bir kelime bile etmeyeceğini söyledi. Bunun üzerine sinirlenen kral, rahibi Vltava nehrinden aşağı attı. İste tam rahibin nehre atıldığı yerde bir hale oluştu denir ve buğun heykel üzerinde bulunan hale de o olayı hatırlatmak içinmiş. Doğrumudur bilinmez ama bizden söylemesi, eğer dilek tutup hac ya da haleye dokunursanız dileğiniz gerçek oluyormuş…

Old Town içinde yer alan Josefov, en eski Yahudi yerleşim yeridir. 10. yy da Ujezd ve Vysehrad’in aşağı kısmına yerleşen Yahudiler, daha sonraları 12.yy da Dusni caddesi üzerinde yeni bir yerleşim bölgesi oluşturdular ve bir sinagog yaptılar (Old School (Eski Okul) .

13. yy ortalarında Old-New Synagogue çevresinde bir Yahudi kasabası ortaya çıktı ve bu bir anlamda Yahudi gettosu oldu. Old Town bölgesinde yaşayan diğer insanlardan ayrı bir dünya oluşturdular ve zaten kendilerine getirilmiş yasaklarla iyice içe dönük bir yaşam sürdürmeye başladılar.

Bu yasakların başında politikanın hiçbir alanında yer almamaları, kimi dönemlerde bulundukları yerleri değiştirmek zorunda bırakılmaları, 16′inci yüzyılda Yahudilerin ‘bir utanç sembolü’ olarak elbiselerine sarı yuvarlak işaret takmaları zorunluluğu vs. geliyor.
Gerçi tüm bu yasaklamalara ve göce zorlanmalarına karşın gelenek ve göreneklerini çok iyi bir şekilde korumayı basardılar. 1848 yılında politik haklarını elde ettiler. 1890 yılına gelindiğinde ise, sağlık kurallarına uymadığı gerekçesiyle getto baştan aşağıya yıkılmış ve sadece mezarlık ile birkaç sinagog bırakılmıştır.

Parizska ve Cervena caddelerinin kesiştiği noktada bulunan Old-New Synagogue (Stranova Synagogue) bugünkü Yahudi Müzesinin bir parçasıdır. Prag’daki erken Gotik mimari özelliklerini taşıyan en eski yapıdır.(13. yy) Sinagog’un en eski bolumu girişidir. Burada bulunan büyük kutu ile eski dönemlerde Yahudilerden vergi toplanırdı. Bahçesinde F.Bilek tarafından yapılmış bir Musa heykeli bulunmaktadır.

Daracık Cervana Caddesi üzerinde bulunan High Synagogue (Vysoka Synagogue) 16. Yy da yapılmıştır. 17. yy da biraz daha büyütülmüş olan yapı, 19. yy da bazı eklemelerle bugünkü halini almıştır. İlk katta bulunan Rönesans salonu oldukça görkemlidir.

Hemen yanında bulunan Jewish Town Hall (Zidovska radnice) karakteristik kulesi ve bunun üzerinde bulunan İbranici dilindeki saatiyle dikkat çekmektedir. 16.yy sonlarında yapılmış olan bina, daha sonraları Yahudi bölgesi belediye başkanı olan Mordechai Maisel’in topladığı yardımlarla 1763 yılında tamir edilmiş ve bugünkü rococo stilini elde etmiştir.

Ve belki de Yahudi kasabasının en önemli yerlerinden biri Old Jewish Cemetery (Stary zidovsky hrbitov) bizdeki adıyla “Yahudi mezarlığı”. ;Dünyadaki en eski Yahudi mezarlığıdır.15. yy da kurulmuştur.(1478) New town bölgesinde o dönemde bulunan mezarlık kapatılınca bazı mezarlar buraya nakledilmiştir.

En eski mezar 1439 tarihli Avigdor Kar’a, en yenisi de 1787 tarihiyle Mozes Baeck’e aittir. Bu mezarlık 300 yıl boyunca Avrupa’da Yahudilerin gömülmesine izin verilen tek mezarlık olmuş. Mezarlıkta 12000 mezar bulunmakla beraber söylenilene göre yaklaşık 100.000 ceset burada bulunmakta.

Çünkü bazı mezarlarda 12 ceset üst üste gömülmüş durumda. Mezartaşlarında ölen kişilerin isimlerin yansıra icra ettikleri meslekleriyle ilgili resimlerde görmeniz mümkün. Örneğin balık rölyefi olan bir mezartasi rehberimizin anllatığına göre balıkçı bir Yahudicin mezarı imiş. Mezarlıkta en ünlü mezar , Rabi Low ya da gerçek adıyla Jehuda ben Becalel‘e aittir. Yahudiler arasında adeta bir efsane olan bu kişi 1609 yılında olmuştur.1975 yılında çok sıkı bir çalışma ile tüm mezar taşları restore edilmiş ve Yahudi cemaatinin ileri gelenlerine ait mezar taşları belirlenmiştir. Girişin hemen yanında bulunan Neo-Romanesque tarzındaki 1906 yılında inşam edilen salonda, soykırım sırasında Almanlar tarafından öldürülen çocukların, toplama kamplarında yaşamlarını sürdürürlerken yaptıkları çizimler yer almaktadır.

Yine aynı bölge içinde yer alan bir diğer sinagog ise Klausen Synagogue‘ dır. 1694 yılında inşaa edilen bu yapının ön salonunda yine zengin bir dekorasyon göze çarpmaktadır. Çok eski dönemlere ait Ibranice manuskriptler, Prag’daki Yahudilerin yaşamlarından kesitler sunan dokümanlar bulunmaktadır.

Mezarlığın güney tarafında Rönesans döneminin güzel bir örneği olan Pinkas Synagogue yer almaktadır. Horowitz Ailesinin dua etmesi için yapılan bu 15. yy yapısı olan bina, 1535 yılında büyütülmüştür. İkinci Dünya savaşı sonrasında, iç mekân Bohemya ve Moravia toplama kamplarında ölen 77297 Yahudicin anisini yaşatmak üzere bir anıt-mekân haline dönüştürülmüştür.

Bulunduğu cadde ile ayni adi taşıyan ve 6 sinagogun son parçası Maisel Synagogue. Orijinali Rönesans izlerini taşıyan bu bina Belediye Başkanı M.Maisel tarafından 1892–1905 yılları arasında Neo-Gothic tarzına dönüştürülmüştür.

Wenceslas Meydanının bulunduğu yokuşun en tepesinde yer alan ihtişamlı müze, Ulusal müzedir.

J. Shulz tarafından tasarlanmış 1885–1890 yılları arasında inşaa edilmiştir.

Binanın ana cephesi tam 100 mt. genişliğindedir. Binanın dekorasyonu, merdivenleri, galerileri ve tabii en önemlisi kubbesi pek çok değerli sanatçının imzasını taşımaktadır.
Giriş katında genelde sergiler yer almaktadır. Geçmişten günümüze dünya tarihini gözler önüne seren bir sergi, dünyanın tüm bölgelerinden toplanmış minerallerle ile ilgili bir sergi, tarih öncesi Çek Cumhuriyeti’nin gelişimi ile ilgili bir sergi vs.

İkinci katında paleontolojik sergilerin yanı sıra, bir balina iskeletinin de bulunduğu sergi yer almaktadır.

Villa Amerika adıyla da bilinen, Barok Michna yazlık evi içinde yer alır. K. I. Dienzenhofer tarafından tasarlanmış ve 1712–1720 yılları arasında inşaat edilmiştir. Unlu besteci Antonin Dvorak’in hayati ve yarattığı eserlere adanmıştır.

Meydanın tam ortasında Meryem Ana ve Bohemya’nın 8 azizin heykeli bulunmaktadır. Schwarzenberg Sarayı (schwarzenberky Palac No: 2) Prag Rönesans saray mimarisinin en güzel örneklerinden biridir (1545–1563 dönemi A.Vlach) .Sarayın tavan süslemeleri ile yine sarayın içinde bulunan “Askeri Tarih Müzesi” görülmeye değer.

Toscana Sarayı erken barok mimarisi binalarındandır. 1689–1691 yılları arasında J.B.Mathey tarafından tasarlanmıştır. Çatı katında bulunan dinsel heykeller J.Brokof’a aittir.Martinic Sarayı , 16. Yy. dan kalma olan bu saray, bugünkü halini 1620 yılında almıştır. Jaroslov Borita of Martinice, Rönesans dekorasyonu kullanarak sarayı yeniden dekore ettirmiş ve Martinic amblemini girişe koydurmuştur. Saray su anda Prag şehri Mimarlar odası başkanına ev sahipliği yapmasının yani sıra konserlere, sergilere ve edebi çevrelerin toplantılarına da ev sahipliği yapmaktadır.

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

Her yer taş yığını olsa da, güzel bir yermiş Prag.

Teşekkürler bu güzel konu ve müzik için Basakca

__________________

Teşekkürler Başakca, seviyorum ya ben gezelim -görelim bölümünü

__________________

Teşekkürler Başakca.
Evet banada boğucu geldi biraz ben ferah yerleri severim.
Zaten banada kimse gel seni prag'a götürüyüm dememişti.

Ucuza tatil yapılıcak Avrupa'nın en güzel şehirlerinden biri.
Tarihi ve kızları ile de meşhurdur. Erkeklere duyurulur

Ben bir türlü köprünün önündeki şu üçgen tahta kızakların ne işe yaradığını anlamadım


* * *

Nazım Hikmet'in sürgün yıllarında Prag'da yazdığı bir de güzel şiiri vardır:

slavya kahvesinde oturan dostum tavfer'le,
vıltava suyuna karşı oturup,
tatlı tatlı yarenliği severim
hele sabahları hele baharda.
hele sabahları hele baharda
konuşurken dalar dalar gideriz
bir yitirir bir buluruz birbirimizi.
hele sabahları hele baharda.
prağ şehri yaldızlı bir dumandır
ve kızıl, kocaman bir elma gibi.
nezval geçer taze çıkmış kabrinden
param parça yüreği de elinde
ve orhan veli'yle karşılaşırlar
urumeli hisarından gelir o
ve telli kavağa benzer orhanım
yüreciği delik deşik onun da.
biz de aynı loncadanız biliriz tavfer
zanaatların en kanlısı şairlik
sırların sırrını öğrenmek için
yüreğini yiyeceksin, yedireceksin.
pırağ şehri yaldızlı bir dumandır
vıltava suyunun köpüklerine
martı kuşlarıyla gelir istanbul...
lejyonerler köprüsüne gidelim tavfer
martı kuşlarına ekmek verelim.

Ellerine sağlık Başakça, teşekkürler.

Ellerine sağlık, teşekkürler Başakça...

Ne kadar doğru bilmiyorum, Hitler'in bile kıyıp bombalayamadığı kadar varmış..

Şehre asıl güzelliği; Vlata nehri ve hala görkemli olan tarihi eserleri veriyor...

__________________

Prag'a masal kitaplarından fırlamış şehir diyorum. Çok hoşuma gidiyor. Ayrıca unesco dünya mirası içerisinde yer alıyor...

Çok başarılı sunumdu Başakçam, ellerine sağlık...

Buldum!!

Bulamasam rahatsız olurdum zaten. Aslında birazcık saksıyı çalıştırmam gerekiyormuş.

Köprünün ayaklarını buz bloklarından korumak için, buz kırıcı olarak yapılmış o kızaklar.

__________________