Leylak, zeytingiller (Oleaceae) familyasından, 20'ye yakın türü bulunan, bahçe ve parkların süslenmesinde çok kullanılan soğuklara oldukça dayanıklı ağaççıkların ortak adı.

3-4 metre boylanabilir. Avrupa ve Asya'da yetişen salkım biçiminde güzel kokulu çiçekler açan leylak cinsi üyeleri, bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilirler. Yaprakları parlak yeşil renkte, kenarları düz ve kalp şeklindedir. Bir yıllık dalları üzerinde bulunan çiçekleri bahçe süslemesinde kullanıldığı gibi kesme çiçekçilikte de kullanılır. Çeşitli melezlemelerle yalınkat veya katmerli, beyaz, pembe, kırmızı, açık ve koyu mor, ebruli, krem renginde çiçekler açan pek çok türü elde edilmiştir.

Bahçelerde her türlü kötü şartlar altında sorunsuz yaşayabilen, kışın yapraklarını döken, şiddetli soğuklardan donmalardan etkilenmeyen, yazın aşırı sıcaklara kuraklığa iyi dayanabilen küçük yapılı bir ağaçtır. Leylaklar sadece ilkbaharda çiçeklenir.

Asitli topraklardan hoşlanmayan, suyu iyi süzen ve alkalinli (kireçli) olan toprakları sever. Yarı gölgede de olur. Ancak bol güneşte daha verimli olur. Toprağı fazla su kaybediyorsa sıcak günlerde sulanması gerekir.

Leylak denince akla eflatun renk gelir. Leylakların eflatundan başka koyu pembeye yakın tonda tatlı mor, beyaz, soluk sarı, yalınkat ve katmerli çiçek açan cinsleri de vardır. Daha renkli, alacalı renkli yeni cinsleri de türetilmiştir. Minik çiçekleri biraz sümbül çiçeklerine benzer. Yukarı doğru dik duran bir salkımda çok sayıda küçük çiçekler bulunur. Ülkemizde en çok eflatun rengi yaygındır.

Leylaklar fazla çiçek açmıyorsa; hatalı budama yapılmış demektir. Bol çiçeklenmesini isteniliyorsa ince dalların budanmaması gerekir. Budanması halinde, İlkbaharda çiçeklenecek dallardan yoksun kalır, yeni dallar çıkarır, bunlar sonraki sene çiçeklenir. Gelecek yıl çiçek açacak olan yeni sürgünlerin koparılması büyük bir kayıptır. Dahası, üstünde yeni filiz olmasa bile kopardığınız çiçekli dal yaz boyunca yeni filizler çıkaracaktı ki gelecek yıl bunlar çiçeklensin.

Henüz genç bir fidanken, hem kısa boylu hem dallı budaklı olacak şekilde budamak gerekir. Yoksa çiçeklerini iki – üç metre yüksekten koklamak zorunda kalınır. Birkaç yıllık olunca bir buçuk metre kadar boyda çiçeklendirmek mümkündür. Bundan sonra budamasına çok dikkat edilmesi gerekir, ince dallarının budanması halinde, birkaç yıl hiç çiçeklenmeyebilir. Yeni dallarının yeterince olgunlaşması yaşlanması ve dallanıp budaklanmaları gerekiyor.

Üretilmesi:

1- Çoğu leylaklar kökten sürgünler çıkarır. Bunlardan yeterince olgunlaşmış köklenmiş sürgünleri ayırmayla yeni leylak ağaçları elde edilir.

2- Kökten ilkbaharda yeni çıkmış sürgünler Temmuz sonuna kadar yeterince olgunlaştığında toprağın 15 cm altında kalan kısmından kesip alın. Alt taraf biraz olgun, üst tarafı taze olacak. Bu yarı olgun dalların alt yapraklarını ayıklayın üstteki birkaç yaprak kalsın. Uzayıp giden en üst kısmı kesin atın. Dalları gölgeli bir yerde saksılara veya torbalardaki toprağa ekin. Bir iki ay içinde köklenirler. Gölgeli, havadar ve sıcak bir yerde olmalı. Güneye bakan duvar dipleri iyidir. Köklenmeleri tamamlanana kadar güneşten ve kurutucu rüzgârdan hava cereyanından korunmaları gerekiyor.

Türleri:
Syringa afghanica - Himalaya leylağı (Syringa emodi) - Macar leylağı (Syringa josikaea) - Syringa komarowii - Syringa mairei - Syringa meyeri - Syringa oblata - Syringa pinetorum - Syringa pinnatifolia - Syringa protolaciniata - Syringa pubescens - Ağaç leylağı (Syringa reticulata) - Syringa spontanea - Syringa sweginzowii - Syringa tibetica - Syringa tomentella - Japon leylağı (Syringa villosa) - Adi leylak (Syringa vulgaris) - Syringa wardii - Syringa wolfii - Yunnan leylağı (Syringa yunnanensis)