Hatmi Çiçeği'nin Bakımı, Üretilmesi

Gülhatmi (Alcea rosea), ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından çok yıllık otsu, çiçekli bir bitkidir. 2-2,5 metreye kadar boylanabilir. Beyaz, pembe, mor, sarı, kırmızı çiçekleri olabilir. Çiçekleri çizgili ya da lekeli olabilir. Geniş ve yuvarlak yaprakları kalp biçimindedir. Güneşli, rüzgar almayan yerlerde iyi gelişir. Killi ve besin maddelerince zengin, iyi gübrelenmiş toprakları sever. Ilıman iklimlerde, haziran-ağustos sonuna kadar çiçekli kalır.

Malvaceae (ebegümecigiller) familyasından olan Hatmi çiçeğinin anavatanı doğu ve güneydoğu Asyadır. 15. Yüzyılda Çinden Avrupaya getirilmiş, oradan da bir süs bitkisi olarak (hem şifalı bitkilerden olarak) her yere yayılmış. İngilizcede yaygın adı: Hollyhock. Bilimsel adı: Alcea.. Hatmi ayrıca şifalı bitkilerdendir. Alternatif tıpta yeri vardır.

En yaygın olan yalınkat soluk pembe çiçekli cinsi doğal hatmidir. Tohumları çevreye dağılır, yabani ot gibi her yerde kendiliğinden bitebilir. Süs bitkisi olarak yetiştirilen cinsleri “Alcea rosea” olarak sınıflandırılmış. Bizde gülhatmi deniyor. Yüzlerce melez, kültivar, hibrit cinsleri (çiçekleri son derece güzel, şık, göz alıcı olan çeşitleri) geliştirilmiştir. Beyaz, kırmızı, pembe, sarı, turuncu, ebruli, açık – koyu tonlarda renklere sahip katmerli ve katmersiz çiçek açan yüzlerce çeşit.. Hatta siyaha yakın renkte, çok koyu bordo rengi çiçek açan bir çeşidi bile var: Alcea rosea ‘Nigra’..

Nigra

Kışa dayanıklılığı çok iyidir. Türkiyenin her yerinde bahçelerde yetiştirilebilir. Hatmiler yazın uzun bir gövde üzerinde çiçekler açar. Çiçek açan uzun gövde genelde 1 – 1.5 metre kadar olup toprağın yapısına ve sulanmasına göre daha uzun olabilir, 2 metreyi geçebilir. Bodur ama gösterişli çiçekli cinsleri de üretilmiştir.

• Hatmilerin Ömrü

Cinsine göre mevsimlik, iki yıllık ve uzun ömürlü olabiliyor. İlkbaharda tohumları erken ekerseniz yaz ortasında çiçeklenirler (gerçi bu biraz da cinsine bağlı). Genelde ilk yıl dallanmaz, çiçeklenmez, sadece yapraklar çıkarır sonraki yıl yazın çiçeklenir. Eğer tohum ektiğiniz ilk yıl çiçek açarsa kışa kadar ölür gider. Çiçek açmazsa sonraki yıl çiçek açar sonra ölür. Uzun yıllık hatmiler ise her yıl yeniden çiçeklenir. Uzun yıllık olabilmesi aslında çiçek açtıktan sonra kökten yavru fideler üretebilmesine bağlıdır. Bu da cinsine göre değişir. Eğer dipte yavru fideler oluşmuşsa çiçekler solduğunda ana dalı vakit kaybetmeden dipten kesmelisiniz ki kökler yavru fideleri beslemeye yönelsin yani onların kökü olsun. Yoksa büyük bir ihtimalle ana dal ölürken kökler ve yavru fideler de ölecektir.

• Toprak İhtiyacı

pH derecesi pek önem taşımaz; sadece fazla asitli olmamalı, aşırı kireçli olmamalı. Çiçek rengine göre toprak ihtiyaçları farklı olabiliyor. Genel olarak, koyu renkli çiçek açanları kumlu, havadar, çabuk su kaybeden toprakları, açık renk çiçek açan cinsleri ise killi toprakları sever. Hatmi çiçeği için en uygun gübre eski sığır gübresidir.

Toprağı fazlaca nem kaybetmeyecek şekilde aralıklara sulamalısınız, böylece daha iyi gelişir serpilir. Susuz kalırsa cılız olur. İyi güneş ister. Gölgeli yerlere uygun bir bitki değildir.

• Zararlıları

Pas hastalığına (Puccinia türü yaprak mantarlarına) karşı dirençsiz olduğu için iyi esinti alan açıklık yerlerde yetiştirilmelidir. Bağışıklık sistemini güçlendirmekte de yarar var. Bu hastalıkla mücadele için yaprak mantarı hastalıkları için olan zirai mücadele ilaçlarından kullanılmalı. Bahçe salyangozları ve sümüklüböcekler neredeyse köklerine kadar yiyip bitkileri yok edebilir. Bunlara da dikkat edilmeli.

• Hatmi Çiçeğinin Çoğaltılması, Yetiştirilmesi

Çoğaltılması tohum iledir. Tohumlar bitki üzerinde olgunlaşıp iyice kuruyunca toplanmalıdır. Kâğıt mendil gibi şeylere sarıp kavanozlarda buzdolabının en alt kısmında saklamalısınız.

Tohumlarını sonbahar başında (eylülde) veya ilkbahar başında don tehlikesi geçtiği zaman dikmelisiniz: Toprak yüzeyine, yarım santim gibi hiç derinde kalmayacak şekilde ekeceksiniz. Fazla gecikirseniz çiçek açması sonraki yıla kalır. En iyisi eylülün başında tohumları dikmektir. Kışa kadar yeterince büyüyen fideler kış soğuklarından etkilenmez. Tohum ekmeyi bahara bırakırsanız don tehlikesi geçtiği anda daha fazla geç kalmadan ekmelisiniz ki çiçek açması sonraki yıla kalmasın. Ama yine de bazen, bazı cinsleri çiçek açmak için sonraki yılı bekler.

Fideleri söküp esas yerlerine 60 cm ara ile dikeceksiniz. En iyi böyle gelişirler, çiçekleri de en iyi bu şekilde kuvvet bulup muhteşem bir güzellikte açarlar. 20 cm ara ile toplu halde dikmek çok açıklık ve çok güneşli yerlerde olabilir. Bazen çiçek açmaları üç – dört yılı bulabilir. Bunun sebebi yerlerinin iyi güneş almamasıdır.

Burada çok güzel olmuş. Yaprakları mat ve sevimsiz. Beğenmedim ben. Bahçeli evlerde, hatminin ihtiyaçları gübre, su vs. iyi karşılanırsa görsellik bakımından iyi olabilir.

Ellerine sağlık, teşekkürler Canan.

Tüm katılımcı arkadaşların okumasını rica ediyorum... Lütfen Tıklayınız..