Karayemiş ( Taflan ) | Bakımı, Yetiştirilmesi, Çoğaltılması

Karayemiş (Prunus laurocerasus), küçük beyaz çiçekler açan, daha çok rutubetli ve gölgeli yerlerde yetişen, yaprak dökmeyen bir ağaç türü. Türkiye' de "Taflan" adıyla bilinen bitki, "Gürcü kirazı", "Laz kirazı", "Laz üzümü", "Laz yemişi", "Tanal", "Tçkoo" adlarıyla da bilinmektedir.

Karayemiş (Prunus laurocerasus L.) anavatanı Doğu Karadeniz Bölgesi olan ve bölgemizde 'Taflan' adıyla bilinen meyve ve süs bitkisi olarak yetiştiriciliği yapılır.

Karadeniz bölgesinde yol kenarlarında ve bahçelerde , parklarda çok sık rastlanılır. Meyvesi pazarlarda satılır ve bölge halkı tarafından severek taze olarak tüketilir. Ayrıca reçeli ,pekmezi , tuzlaması ve kurutularak tüketilir. Meyveleri mide ve bağırsak hastalıklarına iyi geldiği şeker hastaları için uygun olduğu ,tokluk verdiği için , diyet meyvesi olduğu ,çekirdeğinin tansiyon ilacı olarak kullanıldığı söylenir.Ayrıca kışın yaprağını dökmediği için yaprakları kışın hayvan yemi olarak kullanılır. Yine yapraklarında bulunan Aqualaurocerasi ya da Laurocerasin bu madde ile yapılan ilaçlar öksürük dindirici olarak ve antispazmatik olarak kullanılır. Ayrıca meyveleri likör yapımında kullanılır. Köklerinin yüzlek olması nedeniyle meyilli arazilerde erozyonla mücadelede kullanılabilir.

Kökleri fazla derine gitmediğinden kurağa ve soğuğa fazla dayanıklı değildir. Karadeniz iklimi sahil kesiminde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Vejetasyon döneminde yağışın yeterli olması meyve iriliğini artırmaktadır.

Toprak isteği bakımından çok secici değildir. Tınlı-kumlu geçirgen ve organik maddece , bitki besin elementlerince bol topraklarda iyi yetişir.

Karayemiş bitkisi yaz kış yaprağını dökmeyen (herdem yeşil) boylu çalı yada ağaç halinde bulunur.Ağaç boyları 6-10 m kadar boylanabilmektedir. Yaprakları elips biçimde 5-25 cm uzunlukta , çiçekleri beyaz renkli 5-15 cm boyunda salkım halindedir. Erkek ve dişi çiçekler aynı bitki üzerinde olabileceği gibi bazen ayrı ayrı bitki üzerinde bulunmaktadır.

Çiçeklenme Mart - Mayıs aylarında olmakta çeşitlere bağlı olarak 20-25 gün sürmektedir.

Meyveleri 6-25 mm boyunda olup,önceleri yeşil renkte olgunlaştıkça tiplere göre kırmızı, mor ,sarı ve beyaz olmakla birlikte genellikle siyaha yakın koyu bir renk alır. Meyveler yalancı meyve tipindedir. Meyve şekli yuvarlak ,oval ve silindirik olabilmektedir. Meyve olgunlaşması çeşide bağlı olarak haziranda başlayıp ağustos ayı sonuna kadar hasat edilmektedir. Karayemişlerde ağaç başına verim 20 kg ile 110 kg arasında değişmektedir. Ortalama verim 50 kg dır.

Karayemişin çoğaltma yöntemleri aşağıda sıralanmıştır.

Tohumla,

Kök sürgünleriyle,

Çelikle,

Daldırmayla,

Aşıyla,

Doku kültürü ile.

Kalitesi iyi olan tiplerin çoğaltılmasında kök sürgünleri ve çelikle çoğaltma yaygın olarak kullanılmaktadır. Çok az miktarda da olsa tohumla üretim yapılmaktadır. Ancak bu yöntemle çoğaltmada açılma olacağından tercih edilmemektedir.

Karayemiş meyvesi Karadeniz sahil kuşağında genellikle ev bahçelerinde ,yol kenarlarında ,sınır ağacı olarak tek ağaç olarak veya sınırlarda çit olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. Meyvelerin tadı bölge insanının damak zevkine uygun olması pazar değerini artırmıştır. Ağaçları 6 - 10 m arasında boylandığından dikim mesafesi olarak 6X7, 7x7, 8x8 şeklinde yapılmaktadır. Toprak Ph sı 5 - 7 arasında asit karakterli topraklar uygun olacaktır. Dikim şekli olarak arazi yapısına bağlı olarak kare ,üçgen ve kontur dikimlerden biri tercih edilebilir. Dikim çukurları önceden açılır, çukurlar 60 - 70 cm genişlikte ve 60 - 70 cm derinlikte olması yeterlidir. Dikim diğer meyve fidanlarında olduğu gibidir.

Karayemişlere verilecek şekil Goble,modifiyelider, palmet şekillerinden birisi olabilir. Karayemişlerde budama ağaçlara su yürümeden önce ve sürgün uzaması başlamadan erken ilkbaharda yapılması uygun olacaktır.

Karayemişlerde yazın sıcak günlerinde sulama yapılması meyve kalitesini ve gelişimini artırır.

Kaynak

Karayemişin Faydaları ( Detay Konu )

Bizim buralarda çok yaygındır. Yol kenarlarında olduğu gibi, bahçe barılarılarında bile çok kullanılır. Üretmek için hiç çaba sarfetmeye gerek yok. Sık sık dibinden sürgün verir. Kopart, sok, çıksın

Bizim bahçede de var 2 tane.