Fidan Dikimi (topraklı)

Dikim yapılacak bahçe bölümünün kısmen veya tamamen krizmelenip, gübrelenip, sürülüp, toprak işlemlerinin gerekli olanlarının yapılmış olması gereklidir. Buna kısaca İHZARAT denir Ağır topraklar, turba ve çürümüş ahır gübresiyle iyileştirilmelidir. Ayrıca bir miktar nehir veya ocak kumu, ya da perlit ( Perlit: Nohut büyüklüğünde, camsı yapıda, kabuk kabuk soyulabilen ve bol silis içeren volkanik kayaçtır. Buna inci taşı da denilir. 700-800 c ısıtıldıgında mısır gibi patlayarak hacminin 30-40 misti genişler. İnşaat, tarım, sanayi sektöründe. kullanılır. ) ve torf da verilebilir.

Toprak reaksiyonu asit ise potaslı gübrelerle PH'ı düzeltilebilir.

Fidan, ağaç dikimi genelde çukura yapılır. Yani ÇUKUR DİKİMİ uygulanır. Çukur yerleri, elimizdeki peyzaj planına göre, yerleri ölçülerek saptandıktan sonra tam çukurun merkezine gelecek şekilde bir kazık çakılır (aplikasyon), dikimin düzgün olması için bu kazıklar ince bir iple birbirine bağlanarak hiza alınır. Bu suretle fidanların projede gösterildiği şekilde bahçemize dağıtılması sağlanmış olacaktır.






Çukurlar, dikilecek fidanın veya ağacın kök hacmini kapsayacak boyutlarda olmalıdır.
Çukur derinliği (dizboyu dediğimiz), 60 cm.den az olmamalıdır. Şayet fidan dikilecek topraklar işlenmemiş veya iyi işlenmemişse, o takdirde çukur ebadı biraz daha büyük tutulur, işlenmemiş topraklarda çukurdan çıkan toprakların üstten çıkarılan ayrı, alttan çıkanları ayrı bir yerde toplanır ve çukur doldurulurken üstten çıkan alta, alttan çıkan toprak ise üst tarafa konur.

Çukur dipleri, toprak işlenmiş olsun veya olmasın mutlaka bir miktar kabartılmalı ve sulanmalıdır.
Çukur çapları derinliğinden bir miktar geniş tutulursa iyi olur. Çukurların dikim zamanından bir süre evvel açılıp, mümkünse donlu bir periyot geçirmesinin faydalı olacağını söyleyebiliriz. Yani çukurlar mümkünse bir yıl evvel açılmalıdır. Bu suretle çukurların içi tavlı hale gelir.

Dikim sahası kuvvetli rüzgarlara karşı ise, dikimden 10-15 gün evvel dikilecek fidanın boyuna göre hazırlanacak bir HEREK, çukurun tam tabanına saplanır. Hereklerin oldukça düzgün ve budaksız olması, kabuklu ise, kabuklarının soyulması iyi olur. Hereğin toprağa saplanacak ucunun yakılmış ve katranlanmış olması ömrünü uzatır.

Dikilecek bitkilerin tüplü olması tercih edilmelidir
(kökündeki toprakla birlikte ve içerdiği nemi koruyacak şekilde naylon torba, saksı v.b gibi kap içindeki fidanlara tüplü fidanlar diyoruz) Tüplü bitkinin kökünü saran kap, hemen çukurun başında, kökü saran toprağı dağıtmadan, dikkatlice çıkarılıp elde tutularak, diğer bir kişinin yardımı ile çukur toprakla doldurulur. Doldurulan toprak ayakla basılarak bir elimizle de fidan tutularak sıkıştırılır.

Toprağın seviyesi KÖK BOYNU hizasına gelinceye kadar doldurma ve sıkıştırma işine devam edilir. Toprak doldurulurken ayakla iyice sıkıştırmak ve toprak içinde boşluk kalmamasına dikkat etmek lazımdır.

Dikim işi bitince CAN SUYU denilen ilk su verilir. Burada toprağın çamur haline gelmemesine dikkat etmek lazımdır. Can suyundan sonra özellikle yaz aylarında 15 günde bir sulanarak mümkünse çapalanması çok yararlıdır. Çapalamanın, toprakta oluşan ve evoporasyonu hızlandıran kapilariteden kaynaklanan KAYMAKLANMA olayını önleyeceğini hatırlayalım.

Fidan Dikimi (Çıplak)


Çıplak fidan, yani topraksız, kapsız veya tüpsüz fidanların önemli bir bölümünü meyve veren ağaçların fidanları oluşturur. Çıplak fidan dikimi yapraklı ağaçlarda Kasım-Aralık ayları ile Mart ayı içinde yapılır. Bu mevsimde yapraklar dökülmüş olduğundan ağaçlardaki su minimum düzeyindedir. Yani söküm-dikim arasında ağacın suyunu yitirip kuruma riski hemen hemen yok gibidir. Gene de dikim için kapalı ve hafif yağışlı, nemli havalan kollamalıdır.

Dikilmek üzere getirilen bitkiler, mümkün olduğu kadar bekletilmeden dikilmelidir (Şayet fidanlar geldiği halde çukurlan henüz hazırlanamadı ise, bu fidanları güneş almayan yerlere gömerek sık sık da sulamalıyız).






Topraksız, yani çıplak köklerin dikim sırasında ıslak olmasına özen gösterilmelidir.
Çıplak köklü fidanları dikmeden önce çukur içine evvela bir miktar toprak atılarak koni biçiminde şekillendilir. Sonra yukarıda anlatıldığı gibi kök boğazına kadar toprakla doldurulup, ayakla sıkıştırılır.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi çukurdan çıkan toprakların, alttan çıkanı üste ve üstten çıkanı alta yerleştirilmesine dikkat edilmelidir.

Kapatılan çukurun üst yüzeyi içbükey olarak bırakılmalıdır. Fidan köklerinin çukur içinde kıvrılmamasına, onjinindeki şeklinin aynen korunmasına dikkat edilmelidir.






İyi işlenmiş topraklarda açılacak çukurlar hem daha küçük olur hem de diğer işlemlerin yapılmasına gerek kalmaz. Fidan, söküldüğü yerde nereye kadar toprağa gömülmüşse, gene oraya kadar gömülmesine dikkat edilir, iyi tutsun diye derin dikilmesi sakıncalıdır. Zira gövdenin bir kısmı toprak içinde kalacak, yaşamları tehlikeye girecektir.

Dikilen fidanlar herek'e bağlanacaksa bu bağın, fidanı yaralanmaması için RAFYA'dan kesilerek hazırlanması önerilir.

Çit teşkil eden ağaç ve ağaççıkların dikimi için, toprak iki bel derinliğinde işlenir, yani krizme yapılır Bunun bir sıra ve çizgi halinde olacağını hatırlatmağa gerek yok...

Köken bitkiler için en ideal dikim mevsimi Mart-Mayıs ayları olup, sonbaharda yapılacaksa , bunun da Eylül-Ekim aylarında yapılması gerekir.

Dikim Teknikleri



İyi bir dikim tekniği, dikilen fidanların büyüme hızına, sağlıklı ve rahat büyümesine etkili bir faktördür.

Bunlar, toprağın yapısına, arazinin eğimine (topoğrafik yapısına), komşu fidanların durumuna, projedeki konumuna v.b. göre değişik olur.

Bütün bu koşullar dikkate alınarak dikilen bir fidan, daha dikildiği yıldan itibaren bulunduğu ortama uyum sağlar. Dikim metodlarında, dikilecek fidanın kök sisteminin ilk önce dikkate alınması gerekir. Uygun, yani optimal koşullardaki bir ortamda yetişen her takson, kendi doğal kök sistemini korur ve ona göre gelişir.

Genel bir sınıflama yaparsak, 3 türlü kök sistemi görürüz:

1- Derin Kökler (Kazık köklüler): Bu tür bitkilerde ana kök dik olarak derine gider.

2- Kalp Köklüler: Bunlarda ana kök yerine bir kök yumrusundan birkaç tane kuvvetli yan
kök çıkar ve bu yan kökler aşağı doğru eğik olarak büyür ve gelişirler.

3- Sığ Köklüler: Kökleri derine gitmez, toprağın yüzeyine paralel olarak dağılan yan kökler
şeklindedir.

Dikimdeki basarı oranı fidanın genç oluşu ile artar.
Dikilen genç fidanlarda büyüme hem hızlı hem de duraksız olur. Bir yaşından itibaren fidanlar dikime elverişli hale gelirler.






ÇAM: 2-3 yaşında repikajsız fidanlarda çukur, repikajsız fidanlarda yarma dikimi; l .5 m. aralıklı KARE şeklinde.
KÖKNAR : 5-6 yaslı fidanlar çukura, (2-3)x(2-3)m. aralıklarla KARE dikimi.
SEDİR : 3 yasında repikajlı çukura 2x2 m. aralıklarla KARE dikimi.
KAYIN : 3 yasında; çukura (3-4)x(3-4)m. aralıklarla KARE dikimi.
MEŞE-KESTANE : 1-2 yaşında veya daha boylu çukura 2x2 m. KARE dikimi.
AKÇAAĞAÇ-DİŞBUDAK : Repikajlı 5-6 yasında, çukura 2x2 m. KARE dikimi.
HUŞ : 2-3 yasında repikajlı, çukurda "tepe dikimi" 2x2 m. KARE dikimi.
IHLAMUR : Repikajlı 5-6 yasında, çukura 2x2 m. KARE dikimi.
KAVAK : Çukura 2x2 m. KARE dikimi.
AKASYA : Boylu fidanlar (3-4 yaşında), çukura 2x2 m. KARE dikimi.
CEVİZ : Çukura derin dikim, 6x6 m. KARE dikimi.

Çapa Dikimi

Buraya kadar incelediğimiz dikim tekniği genelde bizim konumuz bakımından yeterli ise de, bilgi bakımından değinmekte yarar gördüğümüz ve daha ziyade küçük bitkilerin dikimi için uygulanan ÇAPA DİKİMİ olarak adlandırılan bir tekniği de kısaca tanıyalım.

Çapa dikimi kuvvetli bir çapa İle yapılır. Çapa önce toprağa kuvvetlice vurularak sapına kadar toprağa gömülür. Çapanın sapı biraz yukarı doğru kaldırılarak toprağın dip kısmı genişletilir (l ve 2. durum).

Çapanın sapı ile toprak kendimize doğru çekilerek çukurun üst tarafi da genişletilir. Böylece 20-25 cm. derinliğinde ve 10-15 cm. genişliğinde bir çukur açılmış olur. Dikeceğimiz fidanı köklerinin kıvrılmamasına dikkat ederek düzgün bir şekilde oturturuz (3. durum).

Çapa topraktan yavaşça çekilir. Bu sırada toprak fidanın köküne doğru dökülür. Bu toprağın fidanın kökü ile kaynaşması için çapa tekrar ve hemen yanına vurulur ve toprak köke doğru itilir (4. durum).

Sonra da dikim işini yapan kişi ayağı ile toprağı sıkıştırır (Durum:5). Çapa dikiminin iki yaşından büyük fidanlara uygulanmasının sakıncalı olduğunu unutmamalıyız.

Bahçelerimizde Fidan Dikme Tekniği

Resimler gitmiş.

Şimdi böyle faydalı bilgileri bulmuşken keşke bahçem olsa da uygulayabilsem.
Toprakla ,çiçekle uğraşmak insanı hem keyiflendirir hem de kafa olaral dinlendirir.

Emeklerinize sağlık.