En iyi yol tutuş performansının anahtarı en rijit (sağlam, tek parça halinde hareket eden) şaseye sahip olmaktır. Günlük otomobiller ile spor otomobilleri ayıran en büyük farklardan biri budur. Bu yüzden daha iyi bir yol tutuş için takılan parçaların çoğunluğu otomobilin şasesinin ve süspansiyon sisteminin tek parçaymış gibi çalışması üzerine yoğunlaşır. Şase ve süspansiyondaki esnemeleri, burulmaları eskilerinin yerine daha sert parçalar takarak ya da eksik olan parçaları koyarak sağlarız. Ancak unutmayın ki gereğinden fazla sertleştirilen otomobiller günlük kullanımda zorluk yaratacaktır. İnanın bana, en azından kız arkadaşınızın yan koltukta zıpladıkça oflayıp puflayamasını seyretmek istemezsiniz. Kilit noktalara müdahale ederek istediğiniz tepkileri aldığınızı anlamanız bu bakımdan önemlidir...

Kule gergisi (Strut Bars)
Esnemenin en çok olduğu noktalar amortisörlerin oturduğu noktalar olan kulelerdir. Çünkü bu noktalar doğrudan yola temas eden süspansiyon parçalarına bağlıdırlar. Bu bakımdan ilk olarak müdahale edilmelidir. Birçok spor otomobilde fabrikasyon olarak bulunuyor olsa da piyasada esnemelere çok dayanıklı kule gergileri mevcuttur. Aracınıza uygun, kaliteli bir gergi oldukça fark yaratır. Ayrıca konforu hiçbir şekilde bozmayacaktır.

Esneme Çubukları (Sway Bars/Anti-roll Bars/Stabilizers)
Hayır bunlar takla atmanız durumunda sizi koruyacak olan borular değiller. Bunlar süspansiyon sistemini alttan birbirine bağlayan, çoğu otomobilde bulunan ve esneme yolu ile hareketi ileten demir çubuklardır. Araç viraja girdiğinde süspansiyon sisteminin bir tarafı diğerine göre (burada sağ ve sol süspansiyon olarak karşılaştırıyoruz) yukarı doğru hareket eder. Bu hareket diğer taraftan ne kadar bağımsız olursa o kadar konfor hissi verecektir. Ancak bizim konfor değil, yol tutuş istediğimiz gerçeğini hatırlarsak, bağımsız hareket eden bu sistemleri birbirlerine bağlamamız gerektiğini anlarız . Tombala !

Sway barlar yol tutuşa ciddi biçimde etki ederler, bu aynı zamanda konfora da yansır. Bu yüzden yanlış uygulamanın yol tutuşu bozma olasılığı vardır. Farklı çaplarda ve ölçülerde sway barlar bulmak mümkündür. Araştırmadan “sadece sizin aracınız için üretildi” diye bu ürünleri kullanmak, istemediğiniz sonuçlara neden olabilir.

Güçlendirme Bağlantıları (Power Brace)
Sağlam şasenin yol tutuşa olan katkısını anlatmıştık. Bu parçalar ise farklı kısımlarda kullanılan şase güçlendirme ekipmanlarıdır. Örneğin bagaj havuzunun içinde esneme olacağı düşünülerek bagaj gergileri üretilmiştir. Ya da aracın altındaki şase bağlantı noktalarını birleştirerek esnemeyi giderecek ürünler vardır. Bu parçalar grubuna verilen genel isimdir. Burada da yine eski formul geçerli, ne kadar sert o kadar performans. Konfor mu ? Unutmaya başlasanız iyi olur !

Burç kitleri (Bushing kits)
Otomobilin alt takım parçaları arasında yer alan lastiklerdir. Metal parçalar arası titreşimi emer ve parçaların birbirleri ile temasını önlerler. Standart olanları siyah renktedir ve hiç dikkat çekmezler. Servise gittiğinizde ustanız sizi uyarmasa asla dönüp bakmayacağınız basit yedek parçalardır. Ne zaman yırtılsa o zaman değiştirdiğiniz günleri geride bırakıyoruz artık. Çünkü bu küçük parçalar arasındaki esnemenin bile aslında büyük bir konfor olduğu dönemeçteyiz. At arabası konforundan bir adım geride !

Modifiye amaçlı üretilen burçlar genelde siyah, mavi ve kırmızı renkte olurlar. Farklı sertlik derecelerine sahip olan burçlar ihtiyaç belirlenerek tercih edilmelidir. Direk olarak en sertlerini almak, aracınızı günlük kullanım uygun olmaktan çıkaracaktır. Set olarak aldığınız takdirde araca göre 8 parçadan 30 parçaya kadar ürünün bulunduğu, aracınızın altını baştan sonra rengarenk yapacak oyuncaklarınız olucaktır. Genellikle monte ettirmesi, setin fiyatından pahalıya gelir. Burada yine dikkat edilecek bir nokta vardır ki, o da motor ve şanzıman kulağı dediğimiz parçalardır. Bunlar sert olanları ile değiştirildiği zaman, motor titreşimini kabine alarak konforu öldürür. Çok gerekmedikçe kullanılması mantıklı değildir.

Her takılan parça işe yaramaz !
Bir parçayı aracınıza takmadan önce, ne konuda size yarar sağlayacağını ayrıntılı şekilde öğrenin ve montajdan sonra mutlaka test edin. Çünkü her parçanın kalitelisi olduğu gibi, ucuz ve işlevsel olmayan kopyaları da vardır. Bunlardan kaçınmak size zaman ve para kazandıracaktır. Bilgi olarak yetersiz kaldığınız yerde interneti açıp araştırmaktan kaçınmayın, ya da en azından güvenilir bir kişiye başvurun.

Daha fazla dönen direksiyon açıları ? Nasıl mı ?
Drift otomobillerinin, bizim günlük otomobillerimizden çok daha fazla dönen ön tekerlekleri hepimizin dikkatini çekmiştir eminim. Direksiyon turunu arttırıp dönüş miktarını arttırmak mümkün mü? Evet tabii ki! Bu şekilde manevra yeteneği harici başka ne avantaj sağlıyorlar? Tabi ki daha büyük açılarda drift yapabiliyorlar. Çünkü drift puanlamasında en önemli etkenlerden biri de otomobilin drift sırasındaki açısı. Bu şekilde hem daha fazla yan gidebiliyorlar, hem de daha uzun drift yapabiliyorlar.

Bazı araçlarda (Nissan,Mazda,Honda vs) bu modifiyeli rot kolları ve rot başı ile sağlanıyor. Rot kolu üzerinde bulunan pim ile ister standart direksiyon turu, isterseniz de uzun direksiyon turu ayarlanabiliyor. Ayrıca bu rot kolu ve rot başı drift için üretildiklerinden daha kalın ve dayanıklı oluyor. BMW’lerde ise durum biraz daha farklı. E36 kasa 3 serisinde daha fazla açı için ön tekerlere spacer dediğimiz flanşları koyup lastikleri dışarı alarak bunu sağlamak mümkün.

Biraz da rot ayarı bilgisi
Her işi ustanın yapmasına izin vermeyin. Onlar günlük kullanılan otomobilleri tamir etmeye alıştıklarından, sizin farklı istekleriniz onlara saçma gelecektir. Baskın çıkmak için bilginizi kullanın. İstediğiniz rot ayarını yaptırmakla başlayın.

Kamber Ayarı
En basit şekli ile kamber ayarı , lastiğin yere bastığı açıyı değiştirmektir. Yere tam dik açıyla basan lastik düz yolda maximum temas sağlar. Bu sayede en iyi hızlanma ve fren mesafesi elde edilir. Ancak negatif kamber ayarı sürüş dinamiğini değiştirecektir. Negatif ayar demek lastiklerin iç basması anlamına gelir. İç kısımları yola temas eden lastikler düz yolda daha az tutuş sağlarken viraj içinde ağırlık merkezinin değişmesi ve aracın esnemesi ile daha çok tutuş sağlarlar.

Standart araçlarda kamber açıları ile oynamak genellikle mümkün değildir.Sonradan değiştirilen amortisörler ve kamber düzeltme kolları (camber correction arm) ile bu ayarı yapmak mümkündür.Bir çok Coilover sisteminde camber plate bulunur.Bunları ayrıca alıp orjinal amortisöre monte etmekde mümkündür.Amortisör kulesinin üstüne takılırlar. Resimde göreceğiniz gibi vidalı ayar konumları bulunmaktadır.

Kaster Ayarı
Toe ayarı lastiklerin aracın düz olarak gittiği yönde içe ve dışa bakması ayarıdır. Toe out (Negative Toe) lastiklerin arka kısımlarının birbirine bakması anlamına gelir. Toe in (Positive Toe) ise tam tersidir.

Drift otomobillerinde ön takım toe out ayarlanırken arka lastiklerin ayarı 0 yani düz bırakılır. Burada amaç kaymaya başlayan arka tarafın kontrolünü daha iyi sağlamak ve daha derin açılarda drift yapabilmektir. Bu ayarlar düz gitmeyi zorlaştırsa da yan giderken büyük fayda sağlar. Drift otomobillerinde bu ayar -2 civarlarındadır.

Drag otomobillerinde ise bunun tam tersi geçerlidir. Arka takım +1 yada +1.5 ayarlanırken önler 0 bırakılır. Tabi buradaki amaç da en az patinajla kalkarak düz gitmektir. Lastiklerin bir miktar içe bakması kalkış anında tutunmayı arttırır.

Unutmayın ki gereğinden fazla sertleştirilen otomobiller, günlük kullanımda zorluk yaratacaktır. İnanın bana, en azından kız arkadaşınızın yan koltukta zıpladıkça oflayıp puflayamasını seyretmek istemezsiniz.

Yazan: Mustafa Mert Kazanç


Kaynak: Tr Tuning Dergisi..