TEKNİK YARDIM KILAVUZU

Evet arkadaşlar,böyle bir kılavuzu yazmadan önce çok düşündüm. Malum hepiniz beni bir sorumluluğa ittiniz.Bende bu sorumlu olduğum alanda bir tuzum olsun istedim ve böyle bir kılavuz yazmaya karar verdim.

Bilgisayarımızda olan anormal çalışmalar,kitlenmeler,donmalar dahil tüm sorunlar hemen hemen hepimizin başına gelmiştir. Tabi bu sonucunda hemen en yakın servise koşup cebinizide deliyorsunuz artık gerisi servise kalmış adamlar ya yapıyor yada yapmıyor yarım yamalak veriyorlar size..(işini tam yapan servislere lafım yok..)

Bilgisayarımızda oluşan bu tür sorunlar çoğunlukla yazılımsal sorunlardır.Sürücü çakışmaları,uyumsuzluk,yanlış sürücü yükleme,güncel olmayan sürücüler,virüsler bu tür sorunlarda başı çekerler.

Donanımsal sorunlar ,yazılımsal sorunlardan daha ciddi sorunlardır, bu tür sorunlar yazılımsal sorunları taklit edebildiği gibi daha ciddi olarak kendilerinide belli edebilirler.Sistem fanlarının aşırı gürültü yapması,kitlenmeler,mavi ekran hataları gibi..

Sırf bunlardan yola çıkarak bir sorunun donanımdan mı yoksa yazılımdanmı kaynaklandığını bilemeyiz.Bunu bilebilmek için ilk başta sorunu tespit etmemiz gerekir.

Çözümleri sorularıyla birlikte sunacağım..

BAŞLANGIÇ SORUNLARI

Genellikle bu tür sorunların yüzde sekseni yazılımsal, yüzde yirmisi ise donanımsal sorunlardan oluşmaktadır.

SORUN 1 – Bilgisayarım oturum/başlagıç açılışında çok yavaş açılıyor yada oturum açıldığında bir hata ile karşılaşıyorum

Çözüm 1 – Başlat'ı tıklayın ara kısmına "msconfig" yazın karşınıza başlangıç ekranı çıkacak ordan "hizmetler" sekmesine gelin ve o sekmede bilgisayarınızda başlangıçta çalışan uygulamaları inceleyin,şüphenizi çeken bir uygulama varsa onun karşısında yer alan tiki kaldırın.. eğer uygulamalar size bir fikir belirtmiyorsa "genel" sekmesine gelip tanımlama başlangıcı işaretleyip sisteminizi tekrar başlatın. Eğer herhangi bir hata almıyorsanız yada yavaşlama sorunu yaşamıyorsanız yazılımsal bir sorununuz'un var olduğuna işarettir bu durum... yapacağınız tek şey yüklediğiniz programları gözden geçirmek olacaktır. Ayrıca sisteminizin karşılayabileceği kadar program yüklemeniz önerilir. Minimum 1 gb'dan aşağı bir ram çiplerine sahipseniz bu konuya çok dikkat etmeniz gerekmektedir.

Çözüm 2 –Anormal derecede açılışta yavaşlama varsa harddisk'inizin artık ömrünü tamamladığına dair bir işaretde olabilir. Bu konuda emin olabilmek için Hdtune adlı yazılımı yüklemenizi ve harddiskinizi detaylı bir hata testinden geçirmenizi tavsiye ederim. Eğer hata testinde kırmızı bloklar tespit ediliyorsa harddiskiniz gidicidir. Verilerinizi yedeklemeniz ve yeni harddisk almanız gerekebilir.

Çözüm 3 – Virüsler buna sebeb olabilir..Bilindik antivirüs markalarından birini kullanıyorsanız ve virüsün bulaştığı tarihten itibaren bu yazılımlardan biri yüklüyse sisteminizi kurtarmanız mümkün. Lakin her virüs aynı etkide sisteminizi etkilemeyeceğinden emin olun.. bir "eliza" virüsü ile bir "sality" virüsü arasında dağlar kadar fark vardır.(Sality en belalısıdır..)

Çözüm 4 – İşlemciniz yada Ekran kartınız çok ısınıyor yada Fanlarınız görev yapamıyor olabilir. Normalde sistem boştayken 30'C dereceyi geçmemelidir.(Yaz aylarında 45 dereceye kadar normal sayılır) Yük altındayken ulaşıbileceği sıcaklık değeri maksimum 65'C derecedir..Oyun uygulamalarında Ekran kartının 75-80 dereceye kadar çıkması sizi korkutmasın İşlemci ise İntel'de 60-65 derece gibi değerler normal iken AMD tarafında 80 dereceye kadar normal sayılır Bilgi için Speedfan programını öneririm yada HWINFO işi görür. (Bu programların kullanımı ile ilgili gereken bilgi bu konuda verilecektir.)

Eğer sisteminiz bu değerlerin üstünde çalışıyorsa çok ısınıyordur.. işlemciye süreceğiniz termal macun ve fanlarınıza yapacağınız ufak bakım sayesinde sisteminizi stabil hale getirebilirsiniz. Bu konuda uzman olmanız gerekmez, hangi sistem donanımını kullanıyorsanız örneğin işlemci fanı nasıl çıkarılır bununla ilgili gereken bilgiyi öğrenmek için işlemci model ve markasını google'dan yazın çıkan videolardaki yönergeleri takip edin öğrenebilirsiniz. Ama yok bulaşamam derseniz tabiki işin ehli olan servisler bunu yapabilirler.

Çözüm 5- Bios kaynaklı bir sorunda olabilir. Bios güncellemesi gerekebilir yada yüklediğiniz bios sürümü yanlış veya uyumsuzdur. Eski bios'a geri dönülerek olay çözülebilir.

Çözüm - 6 Yeni takılan bir donanım(Özellikle Ram'ler) yüzünden sisteminizde uyumsuzluk yaşanabilir detaylı bilgi için taktığınız donanımın anakart'a uyumlu olup olmadığını kontrol edin.. Uyumlu olduğu halde bu sorun yaşanıyorsa anakart bios güncellemesini yapmalısınız detaylı bilgi aynı konuda verilecektir.

Ya da var olan donanıma atadığınız overclock değeri stabil değildir (İşlemci ve Ram çiplerine yapılan overclock değeri stabiliteyi bozabilir) bunun çözümü ise bios'tan cmos ayarlarını sıfırlamaktan geçer, yada daha önceki ayarlarınızı hatırlıyorsanız, bios üzerinden aynı değere getirmek sorunu çözer(tamam bu overclockçulara küfür gibi oldu) Cmos sıfırlama konusunda detaylı bilgi aşağıda verilecektir.

Çözüm 7- Ramleriniz slotlarına düzgün oturmamıştır, aldığınız ramler'in saat hızları farklıdır yada markaları farklıdır, Ramlerinizi çıkarıp tekrar takınız yada farklı slotlara takınız. Ramleriniz ikili kit ise anakart kitapçığında hangi slotlara takılabileceği konusunda ipuçları vardır. Bir ihtimal ise ramleriniz ömrünü tamamlamak üzeredir..bu sorunu tespit etmek içinde memtest86 programını öneririm.. yada windows 7 ve üzeri bir sistem kullanıyorsanız, windows bellek tanılama aracını çalıştırabilirsiniz. Aracı çalıştırmak hakkında bilgi için tıklayın.

DONMA,KİTLENME VE RESET SORUNLARI

Bu tür sorunların kaynağının geneli ısınma sorunundan kaynaklandığı gibi nadir olarak sisteminizde yaşanan temas problemi(ramler ve ekran kartının slotlarında toz olması yada düzgün takılamamış olması gibi) olabilir..

SORUN 1 – Bilgisayarım kitleniyor...
---
Çözüm 1 – Isınma sorunu olabilir..

Çözüm 2 – Ekran kartınıza yanlış yada uyumsuz bir sürücü yüklemiş olabilirsiniz.yeni sürücü yüklemeniz tavsiye edilir. Beta başlığında olan sürücüler bu soruna genelde sebeb olurlar. Ayrıca ekran kartınıza yüklediğiniz sürücüden önce eski sürücüyü silmeniz gereklidir. Eski sürücüyü silmeden yeni sürücüyü yüklerseniz sorun çıkabilir. Sürücü yükleme- silme konusu hakkında detaylı bilgi bu konu adı altında verilecektir.

Çözüm 3 – Arka planda çalışan herhangi bir uygulamanın istediği yüksek bellek ihtiyacını sisteminiz karşılamıyor olabilir. Oyun uygulamalarında bu sorun ortaya çıkar. Gereken oyun uygulamasının sistem özelliklerini tam karşıladığından emin olun.

Çözüm 4 – Sürücü çakışması olabilir..Detaylı bilgi için Başlat-Ara kısmına Aygıt yöneticisi yazarak sisteminize yüklü olan donanım bileşenleri tek tek kontrol edin eğer herhangi bir donanım bileşeninde sarı ünlem işareti görüyorsanız inceleyin. Eğer sarı ünlem işaretli donanımın ne olduğu konusunda fikriniz yoksa, sürücü aygıt ve kimliğini google'a yazarak fikir edinebilirsiniz.

Çözüm 5 – Ekran kartınız yuvaya düzgün oturmamıştır, Eğer kasa içi tozluysa ekran kartı slot'una kaçan bir toz tanesi bu soruna bile sebeb olabiliyor. Kasa içi temizliğe dikkat edin.

Ve ya ekran kartınız yada işlemciniz çok eskiyse ömrünü tamamlamak üzeredir. Harddisk'de aynı soruna sebeb olabilir. Üzerindeki sektorler bozulmuşsa sistem o sektoru okumaya çalışırken kitleniyordur.

Çözüm 6 - Yine virüs sorunu, belleği işgal eden bir virüs kodu ile karşı karşıyasınız, Çözüm belli^^

SORUN 2 – Bilgisayarım durup dururken reset atıyor yada kapanıyor ve bir süre açılmıyor

Çözüm 1 – Yine ısınma sorunu..

Çözüm 2 – Sisteminizin yüksek güç ihtiyacı yüzünden psu,(yani güç kaynağı) gerekli gücü veremediği için sisteminiz darboğaza girebilir buda sisteminizin kapanmasına yol açıyordur.. yanlış yapılan psu seçimleri yada sahte etiketli psu'lar buna yol açabilir.. çözümü yeni psu almaktan geçer (tavsiye edilen 12v kanalından minimum 400w verebilen toplam 500wattlık psuları tercih edin)

Çözüm 3 – Ramler yada işlemcinin yuvasına düzgün oturmamış olmasından kaynaklanıyordur.. İşlemci'ye az ihtimal veriyorum. Genelde ramler yapabilir.

Çözüm 4 - Virüs sorunu, sistem dosyalarına bozan bir virüs bu soruna yol açabilir, hirenbootcd yada combofix gibi araçları indirin eğer güvenli kipte bilgisayarınızı açabiliyorsanız bu araçları çalıştırarak sisteminizi kurtarabilirsiniz, bunun dışında sorun çok ciddi ise format gerekebilir.

AÇILIŞ VEYA KAPANIŞ SORUNLARI

Açılış sorunlarında problem yaşıyorsanız bu durumda sorun tamamen donanımsaldır.. yazılımsal olma ihtimali çok azdır. Bunun nedeni donanımız ya arızalanmıştır yada ömrünü tamamlamıştır, ya da sizin müdahaleniz sonucu hasar görmüştür.Sisteminiz tam randımanında çalışması için sistem cmos'u kısa bir test yapar bu test bilgisayarınızı açtığınız zaman gerçekleşir, cmos saliseler içinde yaptığı bu kısa testte eğer donanımlar hazır ise bunu işlemciye gönderir ve işlemci komutu vererek sistem açılır ve bir bip sesi duyarsınız. (Bazı sistemlerde bios sesi duyulamayabilir, Eğer sistem açılıyorsa komut dökümünü ekranda görüyorsanız herşey yolundadır ama göremiyorsanız...şimdi aşağıda belirteceğim sorunları buna göre sıralayacağım

SORUN 1 – Bilgisayar Açılmıyor

Çözüm 1 – Power tuşuna basıldığı zaman hayat belirtisi yok ise öncelikle anakartın kitlendiğini varsayarak kasamızı açıyoruz.. ekran kartının bulunduğu tarafta bir jumper göreceksiniz bu jumper'i çıkararak 5 dk bekleyiniz, yada jumper yerinde anakartta bulunan saat pilini göreceksiniz hemen dikkatinizi çeker zaten.. bu saat pilinin üstündeki tırnağı kendinize doğru çekerek saat pilini çıkarın ve 4-5 dk bekleyin sonra tekrar geri takın.. sistem açılırsa anakartın bios kilidi açılmıştır.. bunun sebebi ani elektrik kesilmelerinden dolayı kaynaklanır.. Son teknolojilerde gerçi bu sorun aşıldı ama ne olur ne olmaz kalsın bu seçenek burda^^

Çözüm 2 – Eğer halen hayat belirtisi yoksa.. probleminiz çok büyük demektir.. Psu(Güç kaynağı) veya İşlemci ölmüştür..(Sorun tespiti için bu iki donanımı başka sistemde deneyin). Genelde güç kaynağı baş şüphelidir.

Çözüm 3 – Power tuşuna basıldığında elektrik geliyor sistem açılıyor ama ekrana "Sinyal yok" yazısı geliyorsa monitor ve ekran kartı arası bağlantıları kontrol edin sorun devam ediyorsa sistemi yeniden başlatın. Sorunsuz masaüstüne gelebiliyorsanız ki bunu seslerden anlayabilirsiniz Bu durumda ekran kartı şüphelidir. Anakartınızda onboard seçeneği varsa öncelikle sistemi kapatıp ekran kartını çıkarın. Ekran kablosunu onboard'a bağlayın. (Kasa arkasında genelde mavi renkli bir ekran kablosu girişi gözünüze çarpıyorsa evet bu onboard'dır Onboard yoksa çıkardığınız ekran kartını başka bir sistemde deneyin. )

Kabloyu onboarda taktınız düğmeye bastınız sistem sorunsuz bir biçimde açılıyorsa geçmiş olsun ekran kartınız ömrünü tamamlamıştır. Ama açılmıyorsa bu sefer aynı durumda anakart ömrünü tamamlamıştır. Çok şanssız ve cenabetseniz hem anakart hemde ekran kartı ömrünü tamamlamış da olabilir.

Çözüm 4 – Aynı sorun kavramında birde statik elektrik sorunu olabilir. Sisteminizi fişten çıkarıp kapalı bir konumda power tuşuna 5 sn basın sonra tekrar çalıştırmayı deneyin.. çalışıyorsa statik elektrik vardır bu konuda bir an önce önlem almanız gerekebilir. Emin olmak için sistem çalışır halde kasanın üstünden farklı yerlerine elinizle dokundurarak test yapın merak etmeyin elektrik akımı çok güçlü olmadığı için en fazla karınca ısırığı kadar elektrik akımına maruz kalırsınız.

Anakartı çıkararak uzay montajı (tüm parçalar dışarıda olmak üzere tekrar çalıştırın acemi değilseniz tabi acemiyseniz bulaşmayın) eğer çalışıyorsa.. anakartın monte edildiği yüzeye ince bir sünger yada yalıtımı engelleyecek herhangi bir plastik koyun ve öylece anakartı monte edin.. maksat yalıtım olsun.. (Anakartı monte ederken yalıtımlı vidalar kullanın buda bir çözüm olabilir ve tabi taktığınız priz de topraklı priz olması gerekir bunuda belirtmeye gerek duymuyorum bile)

Çözüm 5 – Yanlış bios sürücüsü buna sebeb olabilir.. eğer farkında olmadan yanlış bir bios yüklemişseniz (Yanlış bios en tehlikelisidir garanti dışı bir durumdur üstelik) yada yüklerken çok şanssızsanız herhangi bir elektrik kesintisi-reset atma durumlarından sonra, sistem açılmıyorsa bios pilini çıkarıp tekrar takarak sorununuz çözülür. Tabi bu her anakartta işe yaramayabilir. Böyle durumlarda genelde anakart çöpe gidebilir. Gerçi son model teknolojilerde artık çift bios bulunuyor, herhangi bir elektrik kesilmesi durumunda cmos sistemi eğer algılarsa yedek biosu devreye sokuyor.


SORUN 2 - Kapat komutunu verdiğim halde bilgisayar kapanmıyor

Çözüm 1 - Bu sorunun kaynağı sistemin kapatmaya çalıştığı ama kapatamadığı bir programdan kaynaklanıyor.. Söz konusu programı sisteminizden kaldırarak sorun çözülmüş olur..

Çözüm 2 - Sistemizin güç ayarlarını kontrol edin.



Genel olarak kısaca sizlere sorunları,çözümleriyle beraber sundum tabi bütün sorunlar bunlardan ibaret değil.. Bir dünya sorunu var bu teknolojinin.. bu yüzden bu yazdıklarım dışında bir çözüm bulamıyorsanız lütfen yazın...

Şimdi Sistem bakımına geçiyoruz.. unutmayın bakımınızı sık sık yaparsanız sisteminizin ömrünü uzatmış olursunuz...

1 – HARDDISK

Harddisk'te oluşabilecek bozuk sektorlerin olmasını istemiyorsanız öncelikli olarak sık sık formata başvurmayınız.. çünkü sistemi sürekli formatlamak cihazınızın ömrünü kısaltabilir.. her format sırasında cihaz bilgileri silmek için çok kafa atar ve çok ısınır..ve harddisk'iniz tek sürücüden oluşmasın.boyutuna göre (mesela 1 tb harddiskiniz var olduğunu sayıyorum) C sürücüsüne 200 gb, D sürücüsüne 500 gb, E sürücüsüne ise 300 gb ayırın..

C sürücüsünde sadece programlar ve sistem dosyaları olsun, D sürücüsüne oyun, v.b uygulamalarınız kurulu olsun, E sürücüsüne ise müzik ve film dosyaları olsun.. böylece hem dosyalarınız düzenli olmuş olur hemde bir sonraki oluşabilecek herhangi bir çökme, yada virüs saldırısından sonra diğer sürücülerdeki dosyalarınıza zarar gelmemiş olur. Birde format sırasında sürücü biçimlendirirken yavaş yada hızlı biçimlendirme arasında bir fark vardır.. yavaş biçimlendirme önceden silinen dosyaları geri getirelemeyecek bir biçimde siler ve sektorleri tek tek biçimlendirir.. hızlı biçimlendirme ise silinen dosyaların köklerine dokunmadan sektorleri tam olarak biçimlendirir.. burda tercih sizindir..

Bunun dışında diskinizi ayda bir kez mutlaka her sürücü için birleştirme işlemini yapınız bu işlem için gerek windowsun kendi birleştirmesini gerekse piyasada bulunan smart defrag gibi programları kullanarak her sürücüde dağılmış olan dosyalarınızı birleştirebilirsiniz.. disk biçimlendirmesi sistem performansı içinde çok önemlidir...

Biçimlendirmenin yanında sistem disklerinde hataları mutlaka gözden geçirin.. Windows'un kendi hata tespit etme komutunu kullanarak(diskteki hataları tespit etmek ve düzeltmek yada biçimlendirmeleri için sürücünün üstüne gelip sağ tık – özellikler – araçlar sekmesine bulabilirsiniz)

Bu iki işlemi ayda bir kez yapmanızı tavsiye ederim.. böylece diskinizin ömrünü uzatmış olursunuz..


2 – EKRAN KARTI

Ekran kartında dikkat etmeniz gereken tek şey sürücü güncelleştirmeleri olmalıdır.. Nvidia markalı ekran kartlarından kullanıyorsanız bu konuda endişelenmenize gerek yok.. Ama ATI markalı ekran kartlarında sürücü güncelleştirmeleri maalesef çok zahmetli ve çok dengesiz bir iştir.. O yüzden Bir ATI sahibiyseniz sürücünüzü güncelleştirmeden önce, güncelleştireceğiniz sürümü google'dan araştırarak kullananların yorumlarını inceleyip öyle karar verin..

Piyasada ATI performans ve fiyat alanında üstünlüğü koruduğu halde neden sürücülerde böyle bir problem yaşadıklarınada halen anlamış değilim buda başka bir soru...

Bunun dışında Ekran Kartınıza Overclock(Hız aşırtma) yapıyorsanız ekran kartınızın üzerinde bulunan soğutucu fanın tam görevini yaptığına emin olunuz..


3 – İŞLEMCİ

Eğer İşlemciniz çok ahım,şahım birşeyse (İ7 gibi) kesinlikle işlemcinizi stok fan ile kullanmayınız.. özel soğutmalı fanlardan kullanabilirsiniz piyasa değeri 40 dolardan başlar 100 dolara kadar yolu var..

Bunun dışında işlemcinizin termal macununu her 4 ayda bir yenileyiniz..


4 – RAMLER

Ramlerde dikkat edeceğiniz husus sadece temizlik olayıdır..Ramlerinizin uzun ömürlü olmasını istiyorsanız alacağınız ram çiplerin stok olan modellerinden değil de üzerinde soğutma plakaları bulunan ram modellerini tercih ediniz.. Tercihte bulunurken bir dikkat edeceğiniz husus ise anakartınızın, alacağınız ram markasını,saat hızı ve modülünü tam olarak desteklediğine emin olunuz.. detaylı bilgi anakartınızın kitapçığındadır bulamıyorsanız googledan anakart marka ve modelini yazarak,üreticinin websitesindeki kullanım kılavuzuna bakarak bulabilirsiniz..


5 – PSU(GÜÇ KAYNAĞI)

Belki en önemli bir parça olan güç kaynağı seçiminde mutlaka çok ama çok dikkat ediniz.. Sistemizin güç kaynağına göre tercih edeceğiniz psu etiketinin sahte olup olmadığına(sahte etiketli psu larda teknoloji enstitülerin damgaları bulunmaz), standart alacaksanız en az etikette belirtilen 12 v kanalından 400watt verebilen toplam 500wattlık bir psu tercih edin.. bunun altında kalan bir psu kullanıyorsanız sistemdeki diğer donanımlar zamanla ömrü dahada kısalacaktır..


6 – MONİTOR

Monitor'de dikkat etmeniz gereken tek husus temizlik olmalıdır.. Monitorunuzun camını silerken alkollü olmayan hafif nemli bir bez ile siliniz,Anneniz siliyorsa onuda bu konuda tenbihleyiniz lakin alkol ve diğer sıvı maddelerle monitor temizleniyorsa daha sonra ekranınızda bir leke bırakabilir.. özellikle LCD tipi monitorler alkollu maddelere karşı çok hassastırlar..

Bütün bunlara dikkat ederseniz sisteminiz daha sorunsuz ve daha stabil çalışır..eh artık beynim resetlendi, dolayısıyla cümleyi nasıl bitirebileceğimide bilemiyorum..

Hepinize saygılar ve sevgiler sunuyorum..


"Herhangi bir soru veya sorununuz varsa konu açın, yardımcı olmaya çalışırım.."


Bu kadar...

Kaynak - Ben..