Füruğ Ferruhzad, (d. 5 Ocak 1935 - ö. 13 Şubat 1967), İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen, ressam. İran'ın 20. yy'da yetiştirdiği en önemli kadın şairlerindendir.

Babası Albay Muhammed Ferruhzad ve annesi Turan Veziri Tebar'ın yedi çocuğundan üçüncüsüydü. Mahalle mektebinde 9. sınıfa kadar devam ettikten sonra kız sanat okuluna gitti. Burada resim, dikiş-nakış ve el sanatları öğrendi.

Hicivci şair Füruğ, 16 ya da 17 yaşlarına geldiğinde Perviz Şapur ile evlendi. Eğitimine kocasının yanında Ahvaz'da devam etti. Bir yıl sonra tek çocuğu olan Kāmyār'ı dünyaya getirdi. Evliliğinden iki yıl sonra 1954 yılında Füruğ, eşinden ayrıldı. Mahkeme Kāmyār'ın velayetini babasına verdi.

Füruğ, Tahran'a geri dönüp şiir yazmaya devam etti ve Esir adını verdiği ilk kitabını yayınladı.

1958 yılında İbrahim Gülistan'la tanışır ve dokuz ayını Avrupa'da geçirir. Şair bu dönemde yaşamının esin kaynağı olan şiirlerine devam eder ve hızla iki kitabını daha piyasaya sürer. Bunlardan ilki Duvar ve diğeri de İsyandır.

İranlı cüzzam hastalarını ve onların sorunları ile ilgili olarak Tebriz'de film yapar. 1962 yılında filmi Kara Ev adını verdiği filmiyle dünyanın çeşitli yerlerinde ödüller kazanır. Film çekimi sırasında cüzzamlılar evinde tanıştığı Hüseyin Mansur isimli çocuğu evlat edinir.

Kaynak

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

1963 yılında Füruğ, Yeniden Doğuş adlı eserini yayınlar. Artık şiirde olgunlaşma dönemidir ve sanatsal düzeyi yüksektir. Bu kitabıyla şair, İran şiirinde derin ve etkileyici değişikliklere yol açmıştır.

Zahiru’d-Dovle Mezarlığı Derbend
(Tehran-Şemiranat)

13 Şubat 1967 tarihinde öğleden sonra saat 14.30'da stüdyoya gitmek için hızla seyir halindeyken karşısına çıkan okul aracına çarpamamak için direksiyonu kıran Füruğ, aracından fırlayıp, boynunun kırılmasıyla 32 yaşında hayata gözlerini yummuştur.

Modern İran şiirine önemli katkılar sağlayan şairin ölümünden sonra çalışmaları Soğuk Mevsim adı altında bir kitapta toplandı. Michael Hillman, Yalnız Kadın adıyla onun hayatını ve şiirlerini 1987 yılında yayınladı. Şairin şiirleri ve yaşamı hakkında daha pek çok makale ve kitap yayınlandı, hayatı filme çekildi.

Füruğ Ferruhzad şiirlerinde derin bir yalnızlık duygusu dikkat çeker. Bunun yanında, şiirlerinde kadınların sorunlarını da ele almakta, İran toplumunun kadınlara karşı uyguladığı ayrımcılığı eleştirmektedir. Bu fikirleri zaman zaman şiddetli tartışmalara yol açmıştır. İran'da kadınların yaşamlarının daha iyi hak ve koşullara kavuşmasını savunmaktaydı. Dönemindeki Şah'ın despotluğuna da karşı çıkmıştır. Şiirleri kimi zaman İran toplumunca erotik bulunmuştur.

İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi'nin 1999 yapımı Rüzgar Bizi Sürükleyecek filminin adı, şairin bir dizesinden alıntıdır.

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

• Tutsak (Esir) (1952)
• Duvar (1957)
• İsyan (1959)
• Yeniden Doğuş (1964)
• İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına (Bu kitabı tamamlayamadan 1967'de öldü.)

• 1962 yılında yaptığı belgeselle İtalya Belgesel Filmler Festivali'nde birincilik.

• 1963 yılında “Kara Ev” filmiyle, Almanya'daki Oberhausen Film Festivali'nde en iyi film ödülü.

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

Günah

Büyük bir zevkle günah işledim.
Ateş gibi sıcak bir kucakta,
Kollar arasında günah işledim.
Alev alev yanan hınçlı öfkeli kollar.

O kapkaranlık, sakin, gizli odada,
Sırlarla dolu gözlerine baktım sevgilimin.
Yalvarışlarının sonsuz zevkine yanıt verircesine,
Kalbim heyecanla titredi göğüslerimin içinde.

O kapkaranlık, sakın, gizli odada,
Yanı başına oturdum sevgilimin hüzünle.
Dudakları dudaklarıma arzu akıttı.
Hüznünden kalbimin kurtuluverdim bir anda.

Kulaklarına bir aşk öyküsü fısıldadım:
Seni istiyorum sevgilim seni.
Seni istiyorum bengisu kucak.
Seni istiyorum benim çılgın sevgilim seni.

Gözlerinden arzu fışkırdı sevgilimin.
Kadehte kırmızı şarap dans etmeye başladı.
Yumuşacık yatağın ortasında vücudum
Sarhoşça titredi göğsüne doğru.

Büyük bir zevkle günah işledim
Titreyen, kendinden geçmiş vücudumla.
Tanrım ne yaptığımı nasıl bilebilirdim
O kapkaranlık, sakin, gizli odada."

(Furuğ “Günah” isimli bu şiirinden sonra baba evinden kovulmuştur.)

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

Rüzgar Bizi Götürecek


Küçücük gecemde benim, ne yazık
Rüzgârın yapraklarla buluşması var
Küçücük gecemde benim yıkım korkusu var

Dinle
Karanlığın esintisini duyuyor musun?
Bakıyorum elgince ben bu mutluluğa
Bağımlısıyım ben kendi umutsuzluğumun

Dinle
Karanlığın esintisini duyuyor musun?
Şimdi bir şeyler geçiyor geceden
Ay kızıldır ve allak bullak
Ve her an yıkılma korkusundaki bu damda
Bulutlar sanki, yaslı yığınlar misali
Yağış anını bekliyorlar

Bir an
Ve sonrasında hiç.
Bu pencerenin arkasında gece titremede
Ve yeryüzü giderek durmada
Bu pencerenin arkasında bir bilinmez
Seni ve beni merak ediyor
Ey baştan aşağı yeşil!
Yakıcı anılar gibi ellerini,
Bırak benim aşık ellerime
Ve dudaklarını
Varlığın sıcak duygusunu
Benim sevdalı dudaklarımın okşayışına bırak
Rüzgâr bizi götürecek
Rüzgâr bizi götürecek.

Çeviri: Haşim Hüsrevşahı

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

Erken yaşta hayatını kaybetmiş.

Daha fazla başarılar alırmıştı.

Teşekkürler @Basakca

__________________

Şiirleriyle, roman ve filmleriyle çok yönlü bir kimseymiş. Modern İran şiirine önemli katkılar sağlayan Füruğ Ferruhzad'ın ne yazık ki, ölümü feci olmuş.

Tanıtım için teşekkürler Başakça...

__________________

Biraz aykırı bir şairmiş.. Hiciv miciv hak getire.. Valla şah değil de Humeyni döneminde yaşasa imiş, vay haline..

Bana her zaman ilginç gelen şey, 1940 lar- 50 ler- 60 lar da İran, Afganistan gibi şimdinin dini yönetim hakim olan ülkeleri. Ne kadar da modern giyimleri, sosyal hayatları varmış..

Fark o kadar bariz ki... Neyse konuyu siyasallaştırmadan bağlayım, yaşasa imiş çok sansasyonel şiirlere imza atacağı garanti imiş..

Hani bu şiirleri forumda ben yazdım deyip paylaşsam, ne olurdu halim? Bilemiyorum yani

Teşekkürler Basakca, genel kültürümüze bir ilave daha yaptın

__________________

Yazdığı şiirlerden dolayı mahkeme çocuğunu görmesini yasaklamış diye okumuştum bir yerde . Bir anneye yapılabilecek en acımasızca davranış.

Yaşamı ıztırap dolu. İnandığı değerleri satırları dökmesi akabinde o satırların o'nu terkedilmişliğe sürüklemesi çok vahim. Cesur bir o kadar da kadın olmanın zorluğunu bir hayli yaşamış bir şair.



Teşekkürler Başakça.

__________________

Birkaç ekleme...

“arsızlıkla damgalanan
boş kinayelere gülen bendim
kendi varlığımın sesi olayım
istedim yazık ki kadındım”

***

“bak tam karşımızda gecenin mumu
damla damla nasıl eriyor
nasıl doluyor ağzına kadar uyku şarabıyla
gözlerimin simsiyah kadehi
senin ninnilerini dinlerken
ve bak nasıl
şiirlerimin beşiğine
sen doğuyorsun, güneş doğuyor”

**

İlk okuduğumda sevmemiştim pek ama zaman geçtikçe ısınıyorum bu kadına.

Teşekkürler Başakça.

__________________

"Bir düşün içinde bir düş mü ?
Bütün gördüğümüz ve göründüğümüz .."