Waterloo Savaşı

18 Haziran 1815

Waterloo Savaşı Birinci Napolyon’un son savaşı. Napolyon’un Rusya faciası arkasından müttefiklere yenilmesi, tahttan feragat etmesine sebep olmuştu. Elbe Adasında ikamete mecbur edilen Birinci Napolyon, burada 100 gün kaldıktan sonra kaçmayı başarmıştı. 20 Mart 1815’te Paris’e vararak imparatorluk görevine yeniden başlamıştı. Ancak müttefik Avrupa devletleri, Napolyon’un İmparatorluğunu kabul etmeyerek aralarında anlaştılar. Buna göre; teşkil edilen müttefik orduya İngiltere, Prusya, Avusturya ve Rusya, Napolyon imparatorluktan uzaklaşıncaya kadar 150.000 kişilik kuvvet vereceklerdi. Bir müddet sonra toplam kuvveti 800.000’e çıkarmayı ve Paris’e doğru harekete geçmeyi kararlaştırdılar.

Napolyon, Avusturya ve Rus kuvvetlerinin gelmesinin zaman alacağından müttefiklerin toparlanmasına fırsat vermeden hareketi başlatmayı plânladı. Fransız ordusu, 120.000 asker ve 570 top ile 15 Haziran 1815’te Belçika hududunu geçti. Napolyon, Blücher kumandasındaki Prusya kuvvetlerini, 16 Haziran 1815’te Ligny Muhârebesinde yendi. Fakat, Prusya kuvvetlerini imhâ edemedi. Blücher, Waterloo yakınındaki Wawre’ye çekildi. Napolyon, Wellington kumandasındaki İngiliz kuvvetlerini yerinden sökemedi. Wellington, bölgenin keşfini yaptırdı. İngiliz kuvvetlerini Brüksel yolunun iki tarafına mevzii aldırdı.

Wellington’un müdâfaa stratejisi; “Tek er kalıncaya kadar burada bulunmanızı emrediyorum!” emri esâsına dayanıyordu.

İngiliz ve Prusya kuvvetlerinin mevcudu 220.000 asker ve 500 top kadardı. Müttefikler, Viyana Kongresinde alınan karara uygun kuvvet toplayamamışlardı. Bunda Napolyon’un âni hareketinin de payı vardı.

Waterloo Savaşı, 18 Haziran 1815 târihinde öğleye doğru başladı. Sabah şiddetli bir yağmurun yağması, Napolyon’un taarruzunu geciktirdi. Ligny Savaşında yenilen Blücher de Prusya kuvvetlerini Waterloo’ya getirdi. Muhârebe, karşılıklı taarruzla çok şiddetli geçip, her iki taraf da can siperâne muhârebe etti. Napolyon’un üst üste taarruzlarına ve taktiklerine, Wellington çok iyi müdâfaada bulunup, karşı taarruzu da eksik etmedi. İngiliz kuvvetleri yorulunca, Prusyalı süvârilerin taarruzu muhârebenin seyrini değiştirdi. Napolyon, emrindeki kuvvetleri, kanatlardaki kumandanların yardımına zamânında gönderemedi. Kanatlardaki Fransız kuvvetleri ilerlemişse de, takviye edilmediğinden, son hatları geçemedi. Prusyalıların taze kuvvetlerle taarruzunun neticesinde, Fransızlar geriye çekildi. Prusyalıların amansız tâkibi, Napolyon’un geri çekilmesini bozgunla neticelendirdi. Fransızlar çok kayıp verdi. Müttefikler, zafer kazanmalarına rağmen; muhârebenin istikâmet değiştirmesi husûsunda Wellington’un söylediği; “Kaybedilen bir harpten sonraki en feci şey, kazanılmış bir muhârebedir!” vecizesi, kayıplarının çokluğunu ve vaziyetlerinin fenâlığını gösterir. Napolyon’un yenilmesine sebep; taarruzun gecikmesiyle plânın tatbik edilmemesi, kumandanların zamânında emri yerine getirmemesi, değişen duruma uyulmaması, kumandanların yardım talebinin karşılanmaması, kendi zekâsına güvenip aklî hareket etmemesi ve Prusyalıların tâze kuvvetlerle taarruza geçmesidir.

Waterloo Muhârebesi; Fransızların yenilmesiyle neticelendiği gibi; Napolyon’un da sonunu getirdi. Napolyon’un Elbe’den kaçışından sonraki yüz günlük iktidarı hezimetle neticelendi. St. Helena Adasına götürüldü. Viyana Kongresi, 9 Temmuz 1815 târihinde imzâlanıp, Fransa’nın aleyhine olacak şekilde Avrupa kıtası ve sömürgeler büyük devletlerce paylaşıldı.


Waterloo Savaşı

Victor Hugo'nun Sefiller'de "Waterloo bir savaş değildir dünyanın yüzünün değişmesidir" diyor, gerçekten de Waterloo tüm tarihçiler tarafından Birinci Dünya Savaşı öncesi son kesin sonuçlu ve büyük savaş olarak kabul edilmektedir. Bu savaş Avrupa kıtasının hatta dünyanın kaderini değiştirdi.

History Channel Waterloo belgeselinde şöyle deniyor :

''Napolyon Bonapart, kıyaslandığında Büyük İskender, Büyük Friedrik, Sezar ve Hannibal'den daha fazla savaş görmüş ve kazanmış biri, ama biz onu sadece Waterloo ile hatırlıyoruz, ne büyük bir trajedi.''
Tarihçiler yıllardır Napolyon gibi yenilmez görünen bir asker ve o zamanın efsanevi Fransız ordusunun bu savaşı nasıl kaybettiğini sorgular.

Aslına bakacak olursak Elbe adasından kaçtıktan sonra Napolyon tekrar iktidarı alırken savaş düşündüğü son şeydi, ordu savaşa hiç de hazır durumda değildi,prusya,ingiltere gibi büyük devletlere savaş ilan etti, ancak hiç biri bunu kabul etmedi, hepsinin isteği Napolyon belasından sonsuza dek kurtulmaktı. İngiltere, Prusya ve İsveç hemen birleşti. Bu orduların başında Napolyondan müthiş nefret eden adamlar, Wellington dükü Arthur Wellesley, Prusyalı General Von Blucher ve İsveçten Napolyonun kişisel düşmanı da olan Bernadette vardı.

Zor durumda ki Napolyon yine de bir savunma savaşı düşünmedi, ona göre savaşı kazanmanın en iyi yolu ne olursa olsun hücum etmekti.

Napolyon askeri alanda bir hücum ustasıydı, buna karşın Wellington dükü bir savunma ustası. Napolyonun yaptığı hücumlar bir türlü sonuç vermiyor, İngilizler müthiş direniyordu, özellikle Fransızların efsanevi süvarilerine karşı uyguladıkları kare savunması şaşırtıcı ve mükemmeldi. Böylece Fransızlar Prusyalılar yetişene kadar İngilizleri haklayıp birleşmelerini önlemeyi başaramıyordu. Uzaktan bir ordu göründü ve bu ordunun Blücher'in Prusya ordusu olduğunun ortaya çıkması savaşın seyrini belli ediyordu.

Özellikle başarısız süvari ve top hücumlarından sonra gelen ve Wellington'un şapkasını kaldırıp "hücum" demesiyle başlayan İngiliz saldırısı Napolyon ordularının geri çekilmesine, dağılmasına yol açıyordu, öyle ki Napolyon'un hiç bir savaşta yenilmeyen, hiç kaçmayan ünlü imparatorluk muhafızları dahi korkuyla yerlerinden ayrılıp, korkakça geri çekiliyordu. İngiliz-Prusya ordusu artık kazanmıştı, askerlerinin adeta taptığı Napolyon inanılmaz vahşice bir karar vererek top hücumu başlattı, bu hücum büyük çoğunlukla kaçan kendi askerlerini vuracaktı.

Tüm bunlar faydalı olmadı, adamları Napolyona gelip "nereye gideceğiz" diye sordular, o da "Paris'e" diye cevap verdi,"gerisini Tanrı bilir".

Bundan sonrası herkesin bildiği gibi, dünyanın en güçlü adamının tarihten silinişi, St Helena sürgünü ve bir büyük imparatorluğun çöküşü, o zamana kadar yıllarca Avrupa'nın en güçlü ve etkili devleti olan Fransanın bu özelliği İngiliz ve Almanlara kaptırışı. Ancak bu büyük ve ilginç savaşın içeriğinden çok merak edilen Napolyon'un bu savaşı niçin kaybettiği, böyle yenilmez bir adamın ne olursa olsun bu şekilde hüsrana uğramaması gerekmez miydi, elbette Napolyon'un bu savaşı kaybetmesinin bazı nedenleri vardı, işte konuşulan nedenler.

-Napolyon savaş sırasında müthiş mide ağrıları yaşıyordu, midesinden yıllarca rahatsızlık duyan Napolyon savaş günleri yürümeyecek, hareket edemeyecek kadar ağrı çekiyor, buna rağmen savaş yönetmek, saatlerce at üstünde kalmak orunda kalıyordu.

-Napolyon, yerlerin çok çamurlu ve elverişsiz olduğunu görerek topların geçemeyeceğini düşünmüş ve yarım gün bekleyip zaman kaybetmişti, bu zaman İngiliz-Prusya ordusunun birleşmesini sağlayacaktı.

-Napolyon, eskisi gibi değildi, sinirli, gergin ve kendisini veremez bir hale düşmüştü, kararlarında bazen çıldırmış bir doğanın etkisi görülüyordu.

-Onun askerleri, özellikle Mareşal Ney, onun savaşı yönlendirmediği zamanlarda verdikleri saçma ve riskli emirlerle ordunu telef olmasını sağlamış, her şeyi bitirmişlerdi.

-Askerler imparatorlarına eskisi kadar bağlılık duymuyor, Rusya hüsranının da etkisiyle orduda eski kendine güven sağlanamıyordu.

Bunlar hep yenilginin sebebi olarak gösterilir, ne kadarı doğru ne kadarı yanlış, Wellington dükü Napolyon'u yendikten sonra büyük sükse yaptı. Napolyona olan kini öyle büyüktü ki, onun metreslerini bile topladı. İngiltere başbakanı da oldu, Blücher en büyük ve başbelası düşmanını yok etmenin zevkiyle 3 yıl daha yaşayıp öldü...

Napolyon ise Rusya'yı, büyük Osmanlı İmparatorluğu'nu, İngiltereyi, tüm Avrupayı, Afrikayı istila etmek hülyalarıyla başladığı atılımını, sürgünde zalim bir valinin göz açtırmayan rahatsızlığıyla yaşlı, hasta ve yatalak bir eski imparator olarak bitirdi...


Kaynak: turkcebilgi.com

Fotoğraflar: tr.wikipedia.org