Beyaz Kum Midyesi (Cık Cık)

[@nurideniz34]

Beyaz kum midyesi

Bilhassa ; Karadeniz , Marmara denizi ve Ege denizinde ki kumlu zeminlerde 20 - 25 metre (1.8 - 14 )kulaç olan derinliklerde sürüler halinde bulunurlar ve gelişmiş ayakları ile yerlerini değiştirebilirler ve zemini kazıyarak besin bulmak suretiyle yaşamlarını sürdürebilen ve en büyük düşmanları insanlar olan, tatlı su ağızlarında dahi yaşayabilen , algler ve çamurlardaki küçük organizmalarla ve planktonlarla beslenen, dekoratif formatlı, kabukları kalker ve silis esaslı , ekonomik açıdan da fevkalade iyi getirisi olan bir deniz canlısıdır.

1800 'lü yıllarda İtalya'nın kıyılarında bolca avlanan kum midyesi, tıpkı bizde olduğu gibi hesapsızca ve bilinçsizce avlanma neticesinde bir anda yok olma durumu ile karşı karşıya kalmıştır. Bu durum karşısında Populasyonun devamı açısından ilk kez 1987 yılında kota konmuştur.

Bizde ise,1987 yılında avlanmaya başlanan kum midyesi veya halk arasındaki ifadesi ile (cık-cık ) önceleri, işi bilmediğimizden canlı olarak ihraç edilmiş olmasına kaşın daha sonraları kurulan özel sektöre ait 7 adet işleme fabrikası ile sistem konserveciliğe dönüştürülmüştür.

Vücudu diğer midyeler de olduğu gibi menteşe şeklinde olup , iki üçgen görünümünde ki kabuklarla birbirine bağlanmıştır. Grimsi beyaz renkli ve yatay çizgileri bulunan bir kum midyesinin kabuğu açıldığında iç renğinin beyaz olduğu görülür. Genellikle akarsuların karıştığı yerlerde , zemini kumlu çamurlu ortamlarda 5 - 30cm kalınlığında ki kum ve çamurun içinde gömülü halde yaşarlar. Nisan-Mayıs-Haziran aylarında ürerler ve dreçlerle balıkçılar tarafından avlanırlar..



Latince adı Chamelea gallina'dır. 1380 sayılı yasanın 17.maddesine göre avlanması gereken minimum boy uzunluğu 1.7 cm'dir. Bu uzunluğun altında avlanmaları yasaklanmıştır. Ancak % 5 oranında küçük boylara müsaade edilmektedir. Yasak yerler dışında ise , 1 Mayıs - 31 Ağustos tarihleri arasında her türlü avlanma vasıtaları ile kum midyelerinin avlanması yasaklanmıştır.

Kum Midyesi; Hidrolik dreçlerle ve Demir kafes ve eleklerle balıkçı motorları tarafından avlandıktan sonra ortalama 50 kiloluk jüt çuvallara doldurulur ve anında işlenmeleri için kamyon veya kamyonetlerle firmalara gönderilirler. Çoğunluğu Marmarada bulunan işleme fabrikalarında Kavanozlarda ve soğutulmuş, dondurulmuş olarak Orta avrupa ülkelerine ve Japonya'ya ihraç edilirler.

Bu midyelerden bir tanesinin ortalama olarak 350.000 adet yumurta bıraktığı belirlenmiştir. Karadeniz'de üremeleri Mayıs-Haziran-Temmuz aylarını kapsamaktadır.

Kum midyelerinin en büyük özelliği bunların iki adet pompa sistemlerinin bulunmasıdır. Pompalardan bir tanesi oksijen ve yem temini için deniz suyunu içeri çeker, diğeride artıkları ve pislenmiş olan suyu denize bırakır. Yaşamsal ömürleri 3-4 yıl kadardır.

Bu çift kabuklu yumuşakçaların, 1380 sayılı ticari amaçlı su ürünleri avcılığı yasasının 2/1 nolu sirkülerindeki 26. maddesinde belirtilen aşağıdaki bölgelerde avlanmaları yasaklanmıştır.

1-Marmara denizi ile İstanbul ve Çanakkale boğazlarında,

2-Kefken adası feneri ( 41 derece 13 dakika 017san N -- 30 der 15dak 076sn E ) ile tosun burnu ( 41 52 000 N - 32 52 271 E ) arasında kalan karasularımızda,

3-Çayağzı burnu ( 41 41 040 N - 35 25 193 E ) ile Gürcistan sınırı arasında kalan karasularımızda, dönem boyunca istihsali, avlanması yasaktır.

Beyaz Kum midyesi avlanmasında bulunacak balıkçı motorları için ruhsat tezkeresinin verildiği il müdürlüğünden avcılık " İzin belgesi" alınması mecburidir. Ayrıca tuttukları midyeleride seyir defterlerine yazmak zorundadırlar.

Bakanlıkça belirlenen KOTA miktarından fazla avlanmasıda yasaklanmıştır. Avlanan bu kum midyeleri, sadece il müdürlükleri tarafından belirlenen noktalardan çıkışları yapılacak ve seyir defterinin 1. nüshası ile nakledileceklerdir.

Bu midyelerin istihsalinde kullanılacak olan algarna ve dreçlerin:

a- Ağız açıklığı 80cm'den, ağız derinliği 20cm'den büyük , torba boy uzunluğu da 200 cm'den fazla olmayacaktır.
b- 5 metreden daha sığ sularda her türlü avlanma araçları ile beyaz kum midyesi istihsali yasaktır.
c- Algarna ve dreçler ile beyaz kum midyesi avlanmasında, gemide birden fazla algarna ve dreç bulundurulamaz vede kullanılamaz.
d-Dreç ve eleklerdeki metal yuvarlak çubuklar arasındaki mesafe 9.5mm'den küçük olamaz..
e-Hidrolik dreçlerin ağız açıklığı 350cm'den, boyları ise 300cm'den dah fazla olamaz.

Böylece,Tarım ve Köy işleri Bakanlığı , bu kum midyelerinin Populasyonlarının devamını garanti altına alarak yukarıdaki düzenlemeleri getirmiştir.

kaynak:Nuri Deniz

[@nurideniz34]

Cık-Cık deyip geçmeyin....
İyi bir gelir kaynağıdır.

[@C.Doğan]

Nuri Bey bilgilendirmeniz ve paylaşımınız için teşekkürler. Bu kadar güzel bilgiden sonra pişirilmesiyle ilgili olarak ta bir kaç tarif bekliyorum açıkçası.

Nasıl pişirmeli, nasıl muhafaza etmeli vb. bilgiler olursa iyi olur? Değilse zaten düşüncemiz Cık Cık.

[@nurideniz34]

Orjinal Mesaj Sahibi C.Doğan

Nuri Bey bilgilendirmeniz ve paylaşımınız için teşekkürler. Bu kadar güzel bilgiden sonra pişirilmesiyle ilgili olarak ta bir kaç tarif bekliyorum açıkçası.

Nasıl pişirmeli, nasıl muhafaza etmeli vb. bilgiler olursa iyi olur? Değilse zaten düşüncemiz Cık Cık.

......................................
Beyaz kum midyesi pişirilmesi ( Tavası )

Cam kapaklı tava ocak üzerine konur ısıtılmaya başlandığında üzerine 1 çay bardağı sıvı yağ ilave edilir. ( Ay çiçek veya Zeytin yağı )
Ardından ufak parçalar halinde doğranmış olan soğan ve doğranmış 2 diş sarımsak tavaya ilave edilir.
Soğanın rengi biraz pembeleşinceye kadar kavrulur ve üzerine tatlı suda temizlenmiş olan Midyeler ilave edilir, ve tahta maşa ile 2 dakika kadar karıştırılır. Kapak kapatılarak midyelerin pişmesi sağlanır.
Ardından, 1 çay bardağı Beyaz şarap ile bir miktar tuz ve karabiber de ilave edilir.
Bu esnada tavadaki Alkol ve su buharlaşmaya başlamıştır, lezzet vermesi bakımından da üzerine 1 çay bardağı balık suyu ilave edilir ve 2 dakika daha pişirilerek işleme son verilir.
Anında Porselen tabağa bir miktar suyu ile birlikte alınan midyelerin üzerine de doğranmış maydanoz ilavesiyle servis yapılır.
Bu sırada midyelerin piştiği kabuklarının açılmasından anlaşılır.
Afiyet olsun.
Kaynak: Nuri Deniz