İkinci Bahar Annesi Olmak Demek!

Günümüzde tüm dünyada gebelik yaşı ileri kayıyor. Artık kadınlar daha ileri yaşlarda ilk çocuklarını doğurmakta ve ileri yaş gebelikleri artıyor.

Türkiye’de Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre doğurganlığın en yoğun olduğu yaş grubu 2001′de 20-24 yaş iken, 2011 yılında 25-29 yaş grubuna kaydı.

Çocuk da yaparım kariyer de…

İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Dr. Herman İşçi günümüzün sosyal koşullarının buna sebep olduğunu belirtiyor. Kırsal alandan şehirlere göç, eğitimde geçen sürenin artması erken yaşta evlilikleri nispeten azaltmıştır. Türkiye’de çalışan kadın nüfusu azdır. Kariyer nedeniyle gebelik ertelenmesi önemli bir sebeptir ancak yüzdesi düşüktür.

Bu koşullar Türkiye’nin her yerinde eşit etkiye neden olmamaktadır. Ülkemizin batısında doğumların çoğu 24-29 yaş aralığına toplanırken, diğer bölgelerde hatta Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da 20-34 yaş aralığında genişlemektedir. Şanlıurfa, Şırnak, Ağrı gibi illerde kadın başına doğum sayısı 4.0′dan fazla iken, Kırklareli, Eskişehir, Edirne, Bartın gibi illerde 1.5′un altındadır. Doğurganlığın çok olduğu illerde her ne kadar ilk doğum yaşı erken ise de, ileri yaş gebeliklerine daha sık rastlanmaktadır.

İleri yaşlarda yumurta üretimine dair genetik sıkıntılar

İleri yaş daha gebe kalmadan bazı sıkıntıları beraberinde getirmektedir. Her kadının üretkenlik döneminde üreteceği yumurta sayısı bellidir. Adet görme her ay yumurtanın üretildiği anlamına gelmez. Menopozdan 8-10 yıl öncesinde yumurtlama aksamaya başlar. 35-40 yaşından sonra her ay yumurta üretilmeyebilir. Türkiye’de ortalama menopoz yaşını 49 kabul ettiğimizde 40 yaşından sonra ciddi gebe kalma sıkıntısı başlayacağını söylemek doğru olur. Yaş ilerledikçe yumurta kalitesinde de bozulmalar olur. Her ay yumurta üretilmesine rağmen gebelik oluşmayabilir. 30 yaşında bir yıl için canlı çocuk doğurma olasılığı % 75 iken, 35 yaşında % 66′ya, 40 yaşında % 44′e düşer. Başka bir deyişle 37 yaşından sonra kadıların yarısı gebe kalma güçlüğü çekmektedirler. İleri yaşın öncelikle getirdiği sorun kolay gebe kalamamadır.

Gebe kalamama nedeniyle yardımcı üreme tekniklerine başvurulduğunda çoğul gebelik olasılığı da artmaktadır. Bu da düşük ve erken doğum riskini beraberinde getirmektedir.
İleri yaşlarda yumurta üretiminde genetik sıkıntılar oluşabilir. Bu da gebe kalamamaya, ayrıca genetik sorunlu embriyolar üretmeye ve artmış düşük oranlarına sebep olabilir.

Pedagoglar anne yaşının çok ileri olmaması görüşündedirler. Bu durum özellikle çocukların ergenlik sıkıntılarıyla boğuştukları yaşlarda ebeveynlerin bunu yönetebilme güç ve sabrında olmalarını uygun görmektedirler. Kuşak farkı çatışmaları anne yaşı ilerledikçe sıkıntı oluşturmaktadır. İleri yaşlarda annelerin ergen sorunlarıyla baş edebilme yetenek ve sabırları azalma göstermektedir. Annenin, ergenin okul başarı sorunları, arkadaş ilişkilerinde sıkıntılar, duygusal çalkalanmalar, kötü alışkanlıklar edinme gibi konularda yakından kontrol ve model olma görevi vardır. İleri yaş gebeliklerinde en önemli sorunlardan biri de çocuğun ergenlikten önceki yaşlarında anne ölümüdür. Annenin çocuğunun 18′ci yaş gününü görememe olasılığı 25 yaş doğumu için % 1 iken, 35 yaş için % 2.6, 40 yaş için % 3.8, 45 yaş için % 5.5′dir.

Down sendromu olasılığınına dikkat!

İleri anne yaşı genetik sorunlardan özellikle Down sendromu olasılığını arttırır. 23 çift kromozomdan 21′ci kromozomun iki yerine üç adet bulunmasıyla karakterize bir hastalıktır. Çocuklar sadece zeka geriliği değil ağır bedensel sıkıntılar yaşarlar. 18′ci kromozom ve bazı diğer genetik sorunlarda artış görülse bile bunlar yapılan gebelik öncesi muayeneleriyle kolaylıkla tanınır. Neyse ki 11-14 testi ve dörtlü tarama testi gibi geleneksel metotlarla % 90, anne kanından bebeğe ait hücre dışı DNA taramasıyla da % 99′un üzerinde Down sendromu yakalanabilmektedir. Bu gelişmiş biyokimyasal ve genetik testler ayrıca gelişmiş ultrasonografi muayeneleri sayesinde “şu yaştan sonra gebe kalmanız doğru değildir” demek artık uygun değildir. Hangi yaşta gebe kalırsa kalsın genetik sorunlar başarıyla taranabilmektedir. Daha önce bahsedildiği gibi önemli sorun gebe kalıp, kalamamadır.

Down sendromu gibi kromozom bozuklukları dışı sakatlıklardaki artış hakkında çelişkili çalışmalar vardır. Ancak güncel görüş ileri anne yaşının bu grup dışında sakat doğumları arttırmadığı yönündedir.

İleri yaş gebeliklerinde hipertansiyon olasılığı artmıştır. Preeklampsi denilen ve gebeliğin 20′ci haftasından sonra hipertansiyonla birlikte idrarda protein kaybıyla seyreden sistemik bir hastalık, hayati tehlike yaratabilir. Gebeliğin 20′ci haftasından önce hipertansiyonun saptanması çok önemlidir. Bu kronik, eski hipertansiyonlu gebelerin üçte birinde hipertansiyona preeklampsi de eklenerek ağırlaşabilir. Bu durum damarsal bazı sıkıntılarla iç içedir. Hem annede, hem de plasentanın yerleşmesiyle ilgili bir sorunu içereceğinden bebekte de sıkıntı oluşabilir. Bebeğin gelişmesinde gerilik ve bazı diğer sorunlarla erken doğum olasılığı artar. Bazen hiç hipertansiyon olmadan gelişme geriliği de görülebilir. Bebek için sezaryene ihtiyaç duyulabilir. Bu da ileri yaş gebeliklerinde sezaryen olasılığını arttıran durumlardan biridir. Yoksa ileri yaş gebeleri de normal doğum yapabilirler.

İleri yaş gebeliklerinde şeker hastalığı yani diyabet olasılığı artar. Ailevi riski olmasa da ileri yaş gebeliklerinde diyabet tarama testlerine daha erken başlanır. Bebeğin gebeliğe bağlı diyabet sonucunda aşırı büyümesini engellemek için daha 3-4′cü aylarda diyetin dikkatle ayarlanması gerekmektedir. Bu grup gebelerde bebeğin aşırı irileşmesi, doğum yaralanması ihtimalinde ve sezaryen gerekliliğinde artışa neden olur. İleri yaş gebeliklerinde seyrek görülen ani bebek kaybı sebeplerinden biridir.

Peki babanın yaşı ne kadar önemli?

İleri yaş gebeliklerinde biyolojik babalar da genellikle ileri yaşlıdırlar. Bu konuda da çelişkili çalışmalar vardır. 40 yaşından büyük babaların çocuklarında hafıza, dikkat zayıflığı, okuma güçlüğü, muhakeme kusuru hatta otizmin daha fazla görüldüğü iddia edilmektedir. Baba yaşının 50′yi geçtiği durumlarda yaşa bağlı genetik mutasyonlar sonucunda iskelet sistemi sorunları gibi bazı doğumsal hastalıklar daha sık görülmektedir.


Geç gelen anneliğin avantajları…Çocuklara daha iyi eğilim, daha iyi eğitim…

Yapılan çalışmalarda ailenin sosyoekonomik olarak daha iyi şartları yakalayabildiği, ebeveyn olgunluğunun oturduğu, daha sağlıklı aile çevresinin oluştuğu saptanmıştır. Çocuk yetiştirirken daha az yönetim hatası yapıldığı bir gerçektir. Daha iyi gelir grubunda olmanın faydalarıyla eğitim, beslenme, spor gibi konularda çocuklara daha kaliteli hizmet sağlanabilmektedir.
Kaynak

__________________

Konunun iki taraflı avantaj ve dezavantajları ile ele alınması çok güzel olmuş.

Ben de bir eğitimci olarak veliler üzerinden gözlemlerimde, en şaşkın heyecanlı bu da sorulur mu dediğimiz soruların genç annelerden geldiğini görüyorum. Bu veliler çocuklarıyla birlikte diploma alır olgunlaşıyorlar. 30 lu yaşlardaki ebeveynler daha sakin ve kendinden eminler.

Yaşı çok açıp kuşak çatışmasına sokmamak lazım ama biraz da anne ve baba olmaya hazır olmak gerekiyor. Tabi ilgili alakalı ve bilinçli ebeveyn olmak çok yaşla igili değil yapı meselesi.

Güzel bir konu, iyi bir içerik..

Teşekkürler Canan.

__________________