AKP iktidarı plastik ambalajlarda satılan salçalara koruyucu maddelerin karıştırılmasına izin verdi. Üründe sağlık açısından tehlikeli olan benzoat ve sorbatın kullanıldığı iddia edildi

Yaklaşık 40 firmanın 300 bin tonluk üretim ile faaliyet gösterdiği salça sektöründe, plastik ambalajlı üretimler için getirilen ‘koruyucu madde' düzenlemesi, ‘kanser' tartışmalarını yeniden alevlendirdi. 2008 yılına kadar sadece cam ve teneke ambalajlarda satışa sunulan domates ve biber salçasında, bu tarihten itibaren plastik ambalajlarda da satışın önü açılmıştı.

SÜRE UZATIMI MASADA

Toplam satışların yaklaşık yüzde 40'ının plastik ambalajlar üzerinden gerçekleştiğini aktaran sektör yetkilileri, özellikle merdiven altı üretimle piyasaya sunulan salçalarda sağlık açısından ciddi risk taşıyan benzoat ve sorbat içerdiğine dikkat çekerek, bu ürünlerin kullanımına ilişkin süre uzatma dosyasının yeniden bakanlık masasına geldiğine işaret etti. Dünya salça üretiminde ilk 5'te yer alan ve üretiminin 3'te birini ihraç eden sektör, katkı ve koruyucu madde düzenlemeleri ile merdiven altı üretimin artarak devam etmesinin sağlandığına dikkat çekti. Gelişmiş teknoloji ve hammadde bolluğu ile gıda sektöründe önemli bir sanayi kolu haline gelen salça üretiminden yapılan toplam satışların yüzde 40'ını pet ambalaj ve kova içinde yer alan salçalar oluşturuyor. Sektör yetkilileri, bu tür ambalajlarda katkı ve koruyucu madde olmadan saklama yapılamayacağına dikkat çekti. Yasak olmasına rağmen ‘benzoat' ve ‘sorbat' içeren ve merdiven altı üretilen salçaların 15 yıldır piyasada satışa çıkarıldığına işaret eden sektör yetkilileri, “Hatta firmaların girişimi ile üretim her yıl kademeli olarak bir sonraki yıla uzatılıyor. 2015 yılında bir yıl daha raflardaki ürünlerin tüketilebilmesi amacıyla bazı pet ambalaj ve kova salça üreticileri dönemin Tarım Bakanı Faruk Çelik'i ziyaret ederek süreyi 1 Temmuz 2016'ya kadar uzatmak için izin aldılar. Bu süre yaklaşırken, yeni bir girişimde bulunan üreticiler sürenin 1 Temmuz 2017'ye kadar uzaması için görüşmeler yaptı ve aslında yasak olan kimyasal maddelere tekrar izin verildi” açıklamasını yaptı.

CEZALAR ETKİSİZ KALDI

Koruyucu olarak nitelendirilen ek katkı maddeleri ve pet ambalaj kullanımının zararlarının açık olmasına rağmen bakanlık tarafından denetimlerde ve yönetmelikte ihmallerin olduğunu belirten yetkililer, koruyucu madde kullanımına yönelik uygulanan 17 bin TL düzeyindeki cezanın caydırıcı olmadığını aktardı. Ağustos ayı itibarıyla pet ambalajlı üretimler için geçerli olan binde 1'lik sorbat kullanım izninin uzatılması için plastik ambalaj ve merdiven altı üretim yapan firmaların ise bakanlık nezdinde görüşmeler yürüttüğüne dikkat çekildi.

Maliyet yüzde 50 düşüyor

Sektördeki üreticilerden aldığımız bilgilere göre, pet ambalajlar, teneke ve cam ambalaja göre yüzde 50 daha ucuz. Merdiven altı şirketler koruyucu maddelerin yanı sıra yüzde 10 tuz ve kepek, nişasta, soya gibi maddeler de katarak maliyeti daha da düşürüyor. Toplamda ise pet ambalajla yapılan üretimlerin cam ve teneke ambalaja göre yüzde 20'ye yakın bir fiyat avantajı sağladığı belirtiliyor. Büyük firmaların fabrika yatırım değerleri birkaç yüz milyon doları bulurken, 200-300 bin dolarlık maliyetlerle de standartların altında tesisler açmak mümkün.