İstanbul Özel Saint Joseph Fransız Lisesi, kısa ismiyle Saint Joseph Lisesi veya Kadıköy Saint Joseph olarak anılan özel bir Fransız lisesidir.

Saint Jean-Baptiste de la Salle tarafindan kurulan Frerler Cemiyeti Türkiye'ye ilk olarak 1841'de gelmiş ve İzmir ve İstanbul'da birer okul açmıştır. Halen 7.225 mensubu bulunan cemiyetin 82 ülkede 1800 okulu, 60.000 eğitimcisi ve 785.127 öğrencisi bulunmaktadır.

Saint Joseph Lisesi, 1860 yılında Fransa'nın Reims şehrinde Saint Jean-Baptiste de la Salle tarafından temelleri atılmış olan Fransız Rahipleri Cemiyeti'ne ("Frères des Ecoles Chrétiennes") bağlı bir kurumdur.

Okul binası

Okulun temeli 1857 tarihinde (Hicrî 1274) Beyoğlu'nda, İmam Sokağında "Pensionnat Saint-Joseph" adıyla atılmıştır. 1864'te yer darlığından Moda'ya geçilmiş, binanın sahipleri tarafından satılması üzerine Beyoğlu'na dönülmüştür.

Mart 1864'te Sultan Abdulaziz'in zamanın Kadıköy Belediye Başkanı Emin Paşa'ya hitaben İrade-i Seniyesi'ni belirten fermanıyla, mektebin 3 hektarlık kendi arazisi üzerinde inşasına izin alınmıştır. Bu fermanın kaybolması üzerine, 1870 tarihli, yine Sultan Abdülaziz'in vezir Hüsnü Paşa'ya hitaben yazılan İrade-i Seniyesi'ni belirten fermanla inşaata başlanmıştır.

1870 Haziran'ındaki Beyoğlu yangınından sonra Kadıköy'deki şimdiki okul binasının ilk temel taşı 16 Ağustos 1870'de konmuş ve aynı yılın 2 Kasım'ında, daha boyalar kurumadan derslere başlanmıştır. Bu ahşap bina taş temel üzerine kuruluydu ve iki katlıydı, fakat taraça ve üçgen çatısı ile bugünkü merkez binasına çok benziyordu. Planlar daha geniş bir bina için yapılmıştı ve okulun şöhretinin hızlı biçimde yayılması sayesinde artan ögrenci sayısıyla orantılı olarak bu genişleme çabucak gerçekleştirildi.

1872'de bugünkü satranç odasını ve Lise Müdür Yardımcısı odasını kapsayan üç dört katlı güneydoğu kanadı yapıldı. "Dépense" ve revirde görülen iç pencereler bu binadan kalmıştır. Bu kanat, merkez binasından bir kat daha yüksekti.

1874'te tamamlanan güneybatıdaki kanat, Türk Müdür Başyardımcısı odasıyla (eski öğretmenler odası) tiyatro salonunu kapsıyordu. Genişleme yeterli görülünce sıra teneffüslerde kullanılacak bahçelere geldi. 1875 ve 1876 yıllarında, biri güneybatı kanadının devamında, diğeri güneydoğuda olmak üzere halen kullanılan "Préau"'lar (sundurma) yapıldı. 1885'te bugünkü Caporal Evi (eski fizik laboratuvarı) lojman olarak inşa edildi ve 1888'de güneydoğu kanadı "Préau" ya kadar genişletildi.
Denize açılan U harfi şeklindeki binanın ahşap merkezi, kanatlardakilerden bir kat eksikti. Bu geçici ana binanın yerine bir taş bina yapılmasına karar verildi. 1895'te, ana bina bir kat yükseltildi ve üç metre genişletildi.

1900 yılında Saint-Joseph'te 300 yatılı öğrenci vardı.

Ticaret Enstitüsü'nün inanılması güç başarısı

1903'te kurulan Ticaret Enstitüsü, derslerin ciddiyeti ve mezunlarına iyi işlere yerleşme olanağı vermesiyle, büyük bir kitlenin başvurmasına yol açtı. Bu isteğe cevaben 1906'da Ticaret Enstitüsü için kuzeydoğudaki, 1907'de kuzeybatıdaki binalar inşa edildi ve 400üncü öğrenci şerefine yine bir boğaz gezisi yapıldı. Oyun bahçelerinin tanziminden sonra okul bugünkü şeklini aldı. Ticaret Enstitüsü'nün ünü Sofya'dan Bağdat'a kadar öylesine yayıldı ki, 1910'da Osmanlı Devleti'nin Ticaret Veziri İstanbul'da açtığı Yüksek Ticaret Okulu'nun programı ve teşkilatı bu Enstitü örnek alınarak geliştirildi.

Saint-Louis Okulu

Yine aynı tarihte Haydarpaşa'da Saint Joseph'in bir şubesi olan Saint Louis (daha sonra Yeldeğirmeni Kemâl Atatürk Ortaokulu oldu) açıldı. Nihayet 1907'de kuzeybatı kanadının yapımıyla Saint Joseph Lisesi'nin binası tam olarak meydana çıktı. Geriye 1'inci kısmın Préau'sunu yeniden yapmak ve 2'nci kısmın Préau 'sunu inşa etmek kalmıştı.


Doğa Bilimleri Merkezi

Okulun ünlü Tabiat Bilgisi Müzesi'ni (şimdi Doğa Bilimleri Merkezi) Frère Possesseur Jean ve Frère Paramont-Félix, yıllarca Türkiye'nin ve dünyanın her tarafından topladıkları böcek ve taş parçaları ile 1910'da kurdular. Günümüzde bu müzede 1200 çeşit taş ve maden ile 10000 çeşit böcek, kuş ve hayvan (kurt, geyik, bozayı ve akdeniz foku gibi büyük hayvanlar dahil) bulunmaktadır.

Şimdi okulun giriş katında bulunan bu merkezi kurma fikri; örneklerin fiziksel durumunu anlamak üzere davet edilen İTÜ’den profesörler ve Paris Doğa Tarihi Müzesi uzmanları tarafından “Elinizde paha biçilmez bir koleksiyon var” uyarıları üzerine yaklaşık 10 yıl önce doğdu. Merkezin tasarımı Matematik öğretmeni Yaprak Bener Chapdelaine ve Biyoloji öğretmeni Laurent Chapdelaine’e aittir. Xavier Filoreau 5 yıl boyunca parçaları restore etti.

Şu an bu merkeze "merkez" adının verilmesinin sebebi Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olmamasıdır.

Petit-Pain

1913'te mekanik fırın açıldı ve 1940 yılına kadar ekmek okulda pişirildi. Gündüzlü ve yatılı her öğrenciye saat 16:00'da küçük bir francala ile bir parça çikolata verilmeye başlandı. Bu küçük ekmeğin (Petit-Pain) eski mezunların hatıralarında bıraktığı tatlı izden ötürü mezunlar gününe Petit-Pain ("Pöti pen" okunur) adı verildi.

Petit-Pain, hedef kitlesi Saint Joseph Lisesi öğrencileri ve mezunları olan, Saint Joseph’liler Derneği tarafından düzenlenenherkeseaçık bir mezunlar günüdür. Yıllardır Haziran ayının ilk veya ikinci Pazar günü Saint Joseph Lisesi’nde gerçekleşen Petit-Pain, en yaşlısından en gencine aynı sıralarda okumuş, aynı kültürle yetişmiş binlerce mezun ve ailelerinin yeniden buluşmak için heyecanla bekledikleri bir gün olmuştur.

Yüksek Eğitim Enstitüsü

25 Eylül 1914' ten 1919 Şubat'ına kadar savaş sebebiyle okul "Yüksek Eğitim Enstitüsü" olarak kullanıldı.

Öğrenci sayısı

Kuruluşundan bugüne kadar okulda öğrenim gören öğrencilerin sayısını kesin olarak tespit etmek olanaksızdır, çünkü I. Dünya Savaşı esnasında okul boşaltıldığından 1920'den önceki evraklar kaybolmuştur. Ancak 1922'den bu yana kayıt tutulabilmiştir. Okulun, 1921 yılında 50., 1971'de 100., 1996'da 125. kuruluş yıldönümü kutlandı. Okulun öğrenci sayısı zaman içinde 30-40 dan başlayarak 1000'e kadar çıktı. Türkiye'de sekiz yıllık eğitim sistemine geçilmesi ile ilkokuldan başlayıp imtihansız lise bölümüne devam etme şansı ortadan kalkınca, Küçük Prens adı ile Samandıra'da yeni bir ilkokul bölümü kuruldu. Bu okul Saint Joseph mezunlarının katkıları ile oluşturulmuş vakıf önderliğinde Saint Joseph Lisesi ile özünde ve ruhunda ilişkili ama hukuken bağımsız bir yapıdır. Küçük Prens'ten mezun olanlar Saint Joseph lisesinde eğitimlerine otomatik olarak devam edememekte, OKS'de başarılı olmaları halinde Saint-Joseph Lisesi'ne geçebilmektedirler. Ancak şimdilerde her sene hazırlık sınıflarına 154 öğrenci almaktadır.

Saint Joseph'te Spor

Okulda 1975 yılına kadar 15 dakikalık teneffüslerde ve öğle teneffüslerinde voleybol ve basketbol oynanması zorunluydu. En az 1960'a kadar teneffüsler 30 dk, 90 dk (öğle tatili) ve 20 dk idi, ilk iki teneffüste oyun (kışın "bouclier", önceki yıllar "échasse") herkeze zorunlu idi, palto ile teneffüse çıkılmaz, oturulmaz veya dersle ilgili işler yapılamazdı(aksi halde ceza verilirdi).

Saint Joseph Fransız Lisesi, voleybol'da 1974'ten 1982'ye kadar aralıksız 9 yıl Türkiye Liseler Şampiyonu olmuştur. Ayrıca, Türkiye'nin 6 defa katıldığı Dünya Liselerarası Voleybol Şampiyonası'nda 5 kez Türkiye'yi temsil etmiştir. 1974'te İzmir'de 4. olmuş, 1976'da Hollanda'da Dünya Liseler Şampiyonluğu’nu kazanmıştır. Bu başarı Türkiye'nin takım sporlarında kazandığı ilk dünya şampiyonluğudur. 1978'de Belçika'da 3.lük, 1980'de İngiltere'de 10.luk, 1982'de Belçika'da 2.lik kazanmıştır. 1983'te yeniden İstanbul Liseler Voleybol Şampiyonluğu'nu elde ederek 10. kez üst üste şampiyon olarak kırılması güç bir rekora imza atmıştır.

Okulda halen bir çok spor etkinliği yapılmaktadır.

Bouclier

Kalkan oyunu. Okulda uzun süre oynanan kalkan oyunu artık nostaljik oyunlar arasında yerini almıştır.

Raquettes

Raketlerle oynanan bir oyundur, ozetle; basitleştirilmiş beyzbol türü bir oyun olarak bahsedebiliriz. Gecmiste yıl sonlarında sınıflar arası şampiyonluk maçları oynanırdı. Günumüzde artık oynanmamaktadır.

Spor Bayramı

1935 yılına kadar her yıl, binlerce seyircinin katılımıyla Spor Bayramı yapılmıştır. Okul bandosu eşliğinde gerçekleştirilen bu oyun ve gösteriler büyük ilgi toplamıştır.

Okul Orkestrası

Nefesli sazlardan kurulu Fanfare Cher frere Etienne'in gelişi ve Bulgaristandan getirilen aletlerle okul orkestrasına dönüşmüş ve 1965 yılına kadar her yıl klâsik müzik konserleri vermiştir (1958 de Saint Michel, Notre Dame de Sion ve Union Française de). Şimdi (2008-?) ise "Khalkedon Brass Band" adı altında ve Eren Kalelioğlu,Saint Joseph'den 2003 yılında mezun olmuş ve 2009'dan beri de Hazırlık sınıfı öğrencilerine "Bilgi ve iletişim teknolojileri" dersi veren, ayrica Ses Teknolojileri klubunun sorumlu ogretmenligini de yapan ogretmenimiz, önderliğinde çalışmalarına devam etmektedir.

Diğer bilgiler

Gündüzlü eğitim

1976-1977 öğretim yılına kadar yatılı olan okul bu tarihten itibaren tam gün olmuştur.

Erkek Lisesi

1987 yılına kadar erkek lisesi olan Saint-Joseph, o yıl kapılarını kız öğrencilere de açarak karma oldu ve ilk kız mezunlarını 1996'da verdi.

Eğitimin amacı

İstanbul Özel Saint-Joseph Fransız Lisesi Türk Millî Eğitim Bakanlığı'nın denetimi altında, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak öğretimini sürdürmektedir. Amacı Türkiye'ye iyi vatandaş ve üniversitelere iyi öğrenci yetiştirmektir. Mezunları arasında ünlü askerler, politikacılar, profesörler, büyükelçiler, iş adamları, sporcular, yazarlar, sanatçılar ve üst düzey yöneticiler vardır. Asıl amaç öğrencilere özgürlükçü ve toplumcu bir düşünce yapısı vermek ve analiz yeteneği kazandırmaktır. Fransız kültürünün özelliklerini ve ilkelerini en doğru şekilde aktarmaya çalışmaktadır.

Saint-Joseph'te dayanışma

Günümüzde, 1972 yılında kurulan Saint Joseph'liler Derneği, 1992 yılında kurulan Saint Joseph Lisesi Eğitim Vakfı ve Okul Aile Birliği okulla dayanışma içinde İstanbul Özel Saint Joseph Fransız Lisesi'ni daha iyiye ulaştırmaya çalışmaktadırlar.

Saint Joseph Lisesi Eğitim Vakfı 1998'de Özel Küçük Prens Anaokulu'nu, 1999'da da Özel Küçük Prens İlköğretim Okulu'nu açmıştır.

Ayrıca, 17 Ağustos 1999 depreminde Akarca'da yıkılan bir okulu yeniden yaptırmıştır. Okulun adı Akarca Türk-Fransız Kardeşlik İlköğretim Okulu'dur.

Akademik

Saint Joseph Lisesi birçok ünlü sima çıkartmıştır. Bunların başında Gökberk Ergenekon, İhsan Sabri Çağlayangil gibi isimler sayılabilir. www.sj.k12.tr adresinden bu kişilerin özgeçmişlerine ulaşılabilir.

Saint Joseph Fransız Liseleri arasında en yüksek puanla öğrenci alan ve Türkiye'de hala frereler barındıran tek Fransız lisesidir.

Vikipedi

Geçen hafta bir konferans için gitmiştim. Gerçi öğrenciler yoktu ama tek kelimeyle mükemmel bir okul. Fotoğraflardaki gibi adeta. Gelecekte çocuğumu burada okutmak çok isterim.

__________________