Genel olarak aft olarak adlandırılan ağız içindeki yaralar, erkeklerden çok kadınlarda görülüyor, stres ve regl dönemlerinde tetiklenebiliyor. Bazı kişilerde, tam tahıl, glüten, çikolata, soya, peynir veya fındık gibi gıdalara karşı vücudun gösterdiği aşırı duyarlılık da ağızda aftlara yol açabiliyor.

Ağızdaki bir yaranın, birçok hastalığın ilk bulgusu olabileceğine değinen Acıbadem Ataşehir Tıp Merkezi’nden Cilt Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Simin Ada, bu nedenle ağızda oluşan yaraların dikkate alınması gerektiğinin altını çizdi. Dr. Simin, ağız içinde çıkan kendi küçük etkisi büyük yaraların en sık görülen nedenlerini şöyle sıraladı:

1. Ağız içi travmalar (diş darbeleri ve yanıklar).
2. Tekrarlayıcı aft hastalığı.
3. İlaçlar.
4. Enfeksiyonlar (herpes, hepanjina, frengi gibi).
5. Sistemik hastalıklar (Behçet hastalığı, kan hastalıkları, vitamin eksiklikleri, bağırsak hastalıkları, romatolojik hastalıklar, AIDS gibi).
6. Ağız içi kanserleri.
7. Mukoza tutulumu ile seyreden çeşitli deri hastalıkları (pemfigus, liken planus, eritema multiforme gibi).

Bağışıklık Sistemi Bozulunca Ortaya Çıkıyor

Ağızda oluşan yaraların en sık nedeninin ağız içi travmalar olduğunu, bunların da genellikle, diş yüzeyindeki düzensizlikler ya da ısırmaya, aşırı sıcak-soğuk ya da sert gıdalara bağlı geliştiğini belirten Doç. Dr. Simin Ada, bu tipteki yaraların hemen herkeste görülebileceğini, travma ortadan kaldırıldığı zaman da kendiliğinden düzelebildiğini vurguladı.

Ağızda oluşan yaraların sık rastlanan diğer bir nedeni de tekrarlayıcı aft hastalığı. Toplumun yüzde 10’unda sık tekrarlayan aft hastalığı görüldüğüne değinen Doç. Ada şunları söyledi: “Tekrarlayıcı aft hastalığında, tipik olarak 2-5 mm çaplı, ortası grimsi-beyazımsı, kenarları kırmızı bir halka ile çevrili ağrılı aftlar belirli aralıklarla oluşur.

Sıklıkla 1 -2 hafta içinde kendiliğinden geçer. Bu hastalıkta, nadiren 1 cm’den büyük çaplara ulaşan, uzun sürede iyileşen, çok sayıda aftlar izlenebilir. Nedeni tam olarak bilinmiyor ancak, bağışıklık sistemindeki bir bozukluğun rol oynadığına inanılıyor. Bu hastalığa kalıtımsal bir yatkınlık olabiliyor. Sıklıkla ilk olarak çocuklukta başlayan aftlar, genç erişkinlikte devam ediyor, yaşla birlikte görülme sıklığı azalıyor.

Önceden aft öyküsü olmayan kişilerde, aniden ortaya çıkan bu tür yaralar; kanser ilaçları, ağrı kesiciler, bazı antihipertansif ilaçlar ve antibiyotiklere bağlı olabiliyor. Aspirin ağızda eritilerek içildiğinde, yanık benzeri ağız yaralarına yol açabiliyor. Ayrıca aft ve benzeri yaralar çeşitli sistemik hastalıkların bulgusu da olabiliyor.”

Yılda 3 Defadan Fazla Yara Çıkıyorsa Doktora Başvurun

Ağızdaki yaralar çoğunlukla kendiliğinden geçiyor ama Doç. Dr. Simin Ada, bir yılda 3 defadan fazla, 5 mm’den büyük veya aynı anda çok sayıda yara çıkması halinde doktora başvurulmasını önerdi. Ada ağızda çıkan yaralarda tedavinin nedene göre yapılması gerektiğinin altını çizdi.

ntvmsnbc