Hızla devam eden koronvirüs salgınında en çok endişe edilen konulardan birisi, koronavirüse yakalanılması halinde ne yapılması gerektiği konusu... Özellikle de önümüzdeki 1.5 yıl içinde tüm yetişkinlerin %40-70 arasının koronavirüse yakalanacağı öngörüsü göz önüne alınacak olursa, bir noktada bu hastalığa (COVID-19) yakalanmanız halinde ne yapacağınızı bilmek önem arz edecek. Burada hem genel tavsiyeleri, hem Türkiye özelindeki tavsiyeleri bulacaksınız.

Koronavirüs (COVID-19) Belirtileri

Hastalıkla ilgili en büyük problem, semptomlarını gripten ayırmanın çok zor olması. Koronavirüs hastalarında genel olarak görülen semptomlar ve bu semptomların hastalarda görülme sıklığı şu şekilde:

• Ateş (%98)
• <37.3 (%2)
• 37.3 - 38 (%20)
• 38.1 - 39 (%44)
• >39 (%34)
• Öksürük (%76)

• Nefes Zorluğu/Darlığı (%55)
• Bitkinlik veya Kas Ağrısı (%44)
• Balgam Üretimi (%28)
• Baş Ağrısı (%8)
• Kanlı Tükürük (%5)
• İshal (%3)

Bakteriyel pnömonilerin aksine viral pnömonilerde balgamlı öksürük görülmeyebilir. Ateş yerine subfebril ateş denilen daha düşük vücut sıcaklıkları da olabilir.

Dahası, bu semptomların ortaya çıkması, hastalık taşıyan birine temas etmenizden sonra 2-14 gün içinde çıkabilir! Bu sürede hastalığın bulaşmaya devam ettiği bilinmektedir.

H1N1, Influenza A ve Influenza B griplerinin semptom sıklığıResearchGateGörebileceğiniz gibi iki hastalığın semptomları birbirine çok yakın; bu nedenle ayırt etmek oldukça güç. Her iki hastalık da sistemik hastalıklar, yani vücudun genelini etkiliyorlar.

Benzer şekilde, alerjiler de çok benzer semptomlara sahip olabiliyor. Ancak eğer ki diğer faktörlerle birlikte gözleriniz veya burnunuz çok kaşınıyorsa, muhtemelen alerji olduğunu söyleyebiliriz.

Koronavirüs, Gripten Nasıl Ayırt Edilir?

Koronavirüslerin genelde sebep olduğu zatürre ve onun başlangıcında görülen nefes darlığı asıl ayırt edici faktör olarak karşımıza çıkıyor. Eğer tüm grip semtpomlarına ek olarak nefes darlığı çekiyorsanız ve nefes almakta zorluk çekiyorsanız koronavirüs şüphesi artabilir. Ayrıca grip ve nezlenin aksine, COVID-19 zamanla kötüleşebiliyor ve bu durumda tıbbi yardım almanız gerekebilir.

Dahası koronavirüs semptomları arasında, gripte olanın aksine, boğaz ağrısı ve burun akıntısı pek bulunmuyor. Dolayısıyla bu semptomlara bakarak da iki hastalık arasında ayrıma gitmeniz mümkün olabilir.

Benzer şekilde, gribin aksine koronavirüste genellikle (ama her zaman değil) bir seyahat geçmişi veya yurt dışında bulunmuş kişilerle temas etme hali bulunmaktadır. Son dönemde kimlerle fiziksel temas kurduğunuzu ve bu kişilerin son birkaç haftada nerelerde bulunduğunu düşünün. Eğer bu kişiler hastalığın bulunduğu yerleri ziyaret ettilerse, koronavirüsten şüphelenebilirsiniz.

Ancak şunu önemle hatırlatalım: Kendi kendinize hastalık teşhisi koymanız pek isabetli bir sonuç vermeyecektir. Dahası, COVID-19 halen yeni yeni tanımakta olduğumuz bir hastalık olduğundan, buradaki sonuçlar zaman içinde değişebilir. Bu nedenle kesin yargılara varmamanızı tavsiye ederiz.

Semptomları Göstermeniz Halinde Ne Yapmalısınız?

Öncelikle sakin olun; çünkü sadece semptomlara bakarak resmi bir tanı koymanız mümkün değil ve istatistiki olarak halen büyük ihtimalle grip veya nezleye yakalandınız. Koronavirüs teşhisi yalnızca ilgili testlerin pozitif gelmesi sonucunda konabilir. Yine de hastalık semptomlarına kulak verin ve önlem olarak kendinizi karantinaya alın.

Kesinlikle dışarı çıkmayın ve insanlarla temasınızı kesin. Acil durumlar haricinde, hastane de dahil olmak üzere hiçbir yere gitmeyin. Kesinlikle topluma açık yerlere, özellikle de iş yerinize, okula veya alışveriş merkezlerine gitmeyin. Hiçbir şekilde toplu taşıma araçlarına binmeyin.

Türkiye'de Alo 184 hattını arayarak bilgi isteyin. Bu hat üzerinde görev alan hekimler, size yapmanız gerekenleri söyleyecekler ve sizi gerekli yerlere yönlendirecekler. Sorularına dürüstlükle cevap verin, gereksiz yere bu hattı meşgul etmeyin.

Diğer insanlarla temastan kaçının. Örneğin hastalıktan şüphe ediyorsanız evinizde tek bir odada kalmaya çalışın ve akrabalarınızla da temasınızı olabildiğince azaltın. Evcil hayvanlarınıza dokunmaktan uzak durun; çünkü evcil hayvanların virüse yakalanıp yakalanmadığı konusu halen tartışmalı olsa da, hayvanlarınız virüsü bir odadan diğerine kılları ve derileri üzerinde taşıyabilirler. Ayrıca virüsün evcil hayvanlar üzerindeki etkisi bilinmediği için onları korumak adına da bu adım önemlidir. Hastalık süresince bir başkasından evcil hayvanlarınıza sizin yerinize bakmasını rica edin.

Eğer hastaysanız veya hasta birine bakıyorsanız yüz maskesi takmanızda fayda vardır. Özellikle de solunum sorunları çeken hastalarla ilgileniyorsanız maske takmanız önemlidir. Maske konusu hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu dirseğinizin içiyle veya bir mendille kapatın. Mendili sonrasında çöp kutusuna atın, yüzeylerde bırakmayın.

Her ne durumda olursanız olun, sık sık ellerinizi yıkayın. Evinizde bulunan havlu veya bardak gibi cisimleri diğer insanlarla ortak olarak kullanmayın. Bardaklarınızı, diş fırçalarınızı ve benzeri diğer cisimleri ayrı tutun ve sık sık yıkayın. Yüzeylere dokunmaktan kaçının, sık dokunduğunuz yüzeyleri normal temizlik ürünleriyle dezenfekte edin.

Eğer hekim tarafından evinizde kalmanız istenirse, buna harfiyen uyun ve aksi söylenene kadar evinizi terk etmeyin.

Acil Durum Semptomları

Eğer aşağıdaki semptomları göstermeye başlarsanız, 112 Acil Yardım hattını arayarak tıbbi yardım isteyin (telefondaki sağlık personeline mutlaka COVID-19'dan şüphelendiğinizi de bildirin; diğer tüm semptomlarınızı anlatın):

• Nefes almakta zorlanırsanız veya nefes darlığı çekerseniz,
• Göğsünüzde azalmak bilmeyen bir ağrı veya baskı hissederseniz,
• Kafa karışıklığı (hezeyan) yaşarsanız veya harekete geçmekte zorluk çekerseniz,
• Dudaklarınız veya yüzünüz mavi bir renge dönmeye başlarsa.

Evde Tedavi Yöntemleri

Eğer normal semptomların ötesinde bir semptom göstermezseniz, gribe yakalanmanız halinde yaptığınız şeyleri koronavirüs için de yapabilirsiniz:

• Bol sıvı (özellikle de su) tüketin.
• Hekim tavsiyesi olmadan ilaç (özellikle de antibiyotik) almayın.
• Eğer çok ağrınız varsa, miktarını abartmadan ağrı kesici alın.
• Bol bol dinlenin.

Ve unutmayın: Koronavirüse yakalanmamış olmanız, semptomlarınızın önemsiz olduğu anlamına gelmemektedir. Grip de son derece ciddi olabilen bir hastalıktır ve mümkün olduğunca çabuk tedavi edilmelidir; aksi takdirde, salgınlar sırasında halihazırda aşırı yük altında olan sağlık sistemine ek bir yük olunmasına neden olabilir. Bu nedenle semptomlarınızı hiçbir zaman hafife almayın ve şüphelenmeniz halinde her zaman evde kalmayı seçin.

Kaynak

Koronavirüse yakalanılması halinde yapılması gereken şeyler çok yazıldı, çok okuduk.
Ne var ki bazıları, hastalığın ciddiyetinin hâlâ bilincinde değil. Bana bir şey olmaz diyerek, virüsten korunmaya gerek duymazken, yakalandığı zaman, ne yapılması gerektiğini de bilmediklerinden eminim.

__________________

Son bölümdeki acil durum semptomlarından göğüs ağrısını bir süredir çekiyorum.

Önceleri stres sandım ama sürekli düşündüğüm, beni geren bir gündemim yok. Sonra kullandığım magnezyum ilacının prospektüsünde "Kalbin elektriksel etkinliğine ait kayıt değişiklikleri" yazdığı için ona bağladım ilacı bıraktım, ağrım yine geçmedi.

Son açtığımız turşu aşırı tuzluydu, tansiyonumu yükseltiyor bence ondan oluyor dedim kendi kendime. Turşuyu da bıraktım.

Tutunacak dal aramışım resmen kendime

Şimdi evde üç kişiyiz, üçümüzde de boğaz ağrısı var. Ama boğaz ağrısı sanırım koronada az, gripte daha sık görülen bir şey.

En son grip olduğum zamanı hatırlamıyorum bile, nadiren grip geçiririm. Ama geçirdiğim zamanda da çok ağır atlatırım. Yine de umarım yatak döşek yatmalık grip olmuşumdur. Hastaneler bu haldeyken koronaya yakalanmaktan gerçekten korkuyorum.

__________________

Elimden gelen herşeyi yapıyorum ama bir gün bu virüs beni bulur da yakalanırsam, sanırım atlatamam. Genç yaşlı dinlemeyen bir virüs ki, o ilaçları kullanmayı da kabul edemem.

Sağlık personelleri de yetersiz, ilacı yok, aşısı yok. Korkmamız için o kadar çok neden var ki, bugün yakalansam ne yapacağımı ben de bilemem ve işimin başında olmalıyım. belirtilerden en az birisi olsa 14 gün karantinada kalmamın mümkünü yok. Ailemle yaşadığım için de anne ve babada kronik hastalıklar var, onlara bulaştıracağımdan korkuyorum en çok.

Burada doktorlarımızdan birisi maske takmayanları uyarmak için acilde yatan korona vakalarından bahsettiği haberini okumuştum. Aklıma geldikçe maskeyi ve eldiveni bırak çıkarmayı, evden burnumun ucunu çıkarasım gelmiyor. Hayat eve sığar uygulamasından gideceğim yere bakıp güvenli mi değil mi diye bakıyorum öyle gidiyorum. O zaman siperlik bile yanımda taşıyorum çok kalabalıksa da maske üstüne siperlik takıyorum.

Bizim binadeki genç hala ev karantinasında arada bir hastaneye gidiyor kontrole doktor taşıyıcısın dikkat et kimseye geçirme demiş.
Geçen hafta zor nefes alıyordu ateşi çoktu,kemiklerim ağrıyor diyordu.Dün aradık sorduk Bu hafta daha iyiyim dedi.Ateşlenip hastaneye gitmesi 20 gün olmuş.Verdikleri ağrı kesici,zatürre ilacı o kadar.Ve evde dinlenmek.


Allah korusun @Efruz inşallah değildir.Olursada çabuk atlatırsın gıdana dikkat et bağışıklığını güçlendiren kuvvetli şeyler ye.Az öncede söyledim 2 kaşık elma sirkesi 2 kaşık bal karıştır kaşıkla iç boğazına iyi gelicek denemeni tavsiye ederim.Tecrübeyle sabittir.

__________________

Corona bulaştığını düşünmek bile istemiyorum. Ne bana ne de tanıdığım birilerine. Bulaşmaması için mümkün olduğu kadar evde kalıyoruz. Umarım kimselere bulaşmadan atlatmayı başarırız bu süreci. Acaip şekilde aşısına bel bağlamış durumdayım. Artık benim için psikolojik bir hale gelmeye başladı, "aşısı çıkacak, aşı olacağız, iyi olacağız" diye diye kendimi kandırıyorum. İçten içe kendimi kandırdığımı biliyorum tabi. Belki de hiç çıkmayacak. Ama ahdim var aşısı çıkar, sağ salim bu durumdan kurtulursak fakir fukaraya yemek dağıtacağım valla.

@Efruz, geçmiş olsun. Dikkat et kendine.

Özel hastanenin hemşirelerinle sık sık konuşuyorum. Atlatan hemşirelerden birisinin dediğine göre koronada, ''kamyon üstünden geçmiş'' gibi eklem ağrıları oluyormuş.
Hafif atlatıldığında vitamin ve ağrı kesici veriliyor.. Ciğere indiğinde ise zatürre ilacı veriliyor..

Şu sıralar da hafif atlatanlarda ilk belirti ishal olabiliyor. Tabi herkesin semptomları farklı farklı olabilir.

Ben de göğüs ağrısı olduğu zaman maydanoz suyu sıkıp içiyorum. İçine de sirke ve limon koyarım. Biraz ağrımı hafifletip geçirir. Akşamları da mukovit-c kullanıyorum. Ciğerde ve boğazda oluşan balgam göğüs ağrısına sebep olduğu için onu parçalayıp vücuttan atıyor.

Edit: @Efruz demiştim ama tekrar diyeyim. Korona değilsindir umarım. Eğer korona belirtileri de varsa, biran öne atlatırsın ama ben bulaştığını sanmıyorum, terli terli ceyrana kaptırmışsındır kendini. Neler yapacağını biliyorsundur, bizim söylememize gerek yok. Geçmiş olsun canım.

Teşekkür ederim sevgili @NaNaNe ve @Sevda

Zaten en başından beri çoğumuz yakalanacağız diye kendimi avutmaya çalışıyordum ama ihtimal korkusu bile insanı gerçekten panik haline sokuyor.

Aşısına ben de bel bağladım

Ama merak ediyorum mutasyon durumuna göre aşı nasıl şekillenecek.

__________________

@Efruzcuğum, geçmiş olsun. Kendine iyi dikkat et

__________________