Regl döneminde ruhsal ve fiziksel olarak çöküntü yaşayan kadınlar, o dönemde adeta kişilik değiştiriyor.

Bu sendromla baş etmenin ise iki yolu var.

Doğum kontrol hapıyla hormon dengesini sağlamak ve serotoninin ilaçlarla artmasını sağlamak...

Kadınlar her ay regl dönemlerine yakın, fiziksel ve ruhsal gerginlikler yaşıyor. İşyeri ve aile içi tartışmalar en çok bu dönemde baş gösteriyor. Çünkü kadınların hoşgörüsü, sabrı, dayanma gücü en aza iniyor. Gece sürekli delinen uyku, şiddetli baş ve karın ağrıları, halsizlik, aşırı tatlı yeme isteği, mutsuzluk ve karamsarlık kadınları esir alıyor.

Danışın

Uzmanlar regl öncesi sendromu yaşayan kadınların bunu kabullenip her ay şiddetli ağrılar çekmek yerine kadın doğum doktorlarına danışmalarını tavsiye ediyor. Acıbadem Hastanesi Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Kliniği Sorumlusu Kadın Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özkan Öztürk, regl öncesi dönemde her 100 kadından 95'inin fiziksel ve ruhsal gerginlikler yaşadığını söylüyor. Öztürk'e göre kadınların yüzde 40'ı ise bu gerginlik yüzünden günlük yaşamda sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Bunların da yüzde 5-10'u, çok ciddi boyutlarda rahatsızlık duyduğunu ifade ediyor. Eğer bu belirtiler kişinin günlük yaşantısında ciddi bozukluklara neden olmuyorsa, tedaviye gerek duyulmuyor. Çünkü bu, normal iletişimi bozmuyor.

Ancak hasta bundan rahatsız oluyorsa, ilişkilerinde kopukluklar yaşıyorsa, mesleki yaşamı etkileniyorsa; regl öncesi gerginlik sendromu yaşıyor anlamına geliyor.

Sara Atakları Artar

Regl öncesi dönemde tanı konmuş birçok tıbbi rahatsızlık (sara, migren, astım nöbetleri, alerjik reaksiyonlar gibi) regl döneminde artabiliyor. Bu hastalıklar kendilerine özgü tedavilerinin yanı sıra, regl öncesi gerginlik sendromunun tedavisinden de yarar görebiliyorlar. Yani sara hastası bir kadın, regl öncesinde hastalığıyla ilgili bir alevlenme yaşıyorsa, regl öncesi gerginlik sendromu tedavisinden de sara adına yarar görebilir.

Vücudun Düzeni Bozulur

Regl öncesi dönemde salgılanan progesteron hormonuna vücut ve beyin uygunsuz tepkiler gösterebiliyor. Tamamen doğal ve fizyolojik olan bu biyolojik süreç, bir anlamda, vücudun progesteron hormonunun azalıp yükselmesine verdiği uygunsuz tepkiler oluyor. Kültürel yapı da ağrının algılanmasında önemli bir etken. Kadının ekonomik ve sosyal özgürlüğüne kavuştuğu kültürlerde bu bulgular daha çok ruhsal yönden ortaya çıkıyor. Ruhsal bulguların ortaya konmasının kabul görmediği kültürlerde, fiziksel bulgular ortaya çıkıyor. Örneğin, kadının eşine bağırmasının hoş karşılanmadığı kültürde, bu kendisini bel ağrısı olarak gösterebiliyor.

Progrestron Hormonu




Regl Günlüğü Tutuyorlar

Regl sendromu tanısı, hastanın dikkatle dinlenerek bulguların regl düzeniyle karşılaştırılmasıyla konuyor. Biriki ay süresince hastanın tuttuğu günlükler doktora yardımcı oluyor. Böylece her gün hangi bulguları ne şiddette hissettiği ölçülebiliyor. Altta yatan bir hastalık yoksa, yapılacak testlerin tanıda fazla faydası olmuyor. Ancak birtakım rahatsızlıkların olmadığından mutlaka emin olmak gerekiyor.

Antidepresanlar Yüzde 4 Oranında Etkili Oluyor

Acıbadem Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Kültegin Ögel, regl döneminde kullanılan antidepresan ilaçların, bu döneme etkileri hakkında bilgi verdi: Ülkemizde yapılan bir çalışmada; kadınlarda regl öncesi dönemde ruhsal belirtilerin daha sık ortaya çıktığı ve bu belirtilerin şiddetinin, regl öncesi dönemde regl sonrası döneme göre daha yüksek olduğu saptandı.

Şikayetler Azalıyor

Bedensel belirtilerde ise o kadar belirgin değişiklikler bulunmadı. Bu bulgular, ağrılı reglde ruhsal belirtilerin belirleyici olduğu ve bu nedenle ruhsal yaklaşımların yararlı olacağını gösteriyor. Regl döneminde, antidepresan ilaçların yüzde 40 oranında etki ettiği, vakaların yüzde 20'sinde ise şikayetleri azalttığı görüldü. Şiddetli regl sendromu olan kadınların antidepresan ilaçları uzun süre kullanması yarar getiriyor. Bunun için 12 aylık bir kullanım süresi öneriliriyor.

Sendromu hafif şiddetli olanlarda dört aylık bir kullanım yeterli görülüyor. Antidepresanlar özellikle ağır sorunu olan vakalarda daha yararlı oluyor. Regl sendromunda, ilaç dışında stresle başa çıkma, farkındalık artırma, nefes egzersizleri, beden kontrolü gibi tekniklerin de yararlı olduğu biliniyor. Bu duruma eşlik eden ruhsal sorunların çözümü de, ağrılı reglin şiddetini büyük oranda azaltıyor.

Kafeinli ve Gazlı İçeceklerden Kesinlikle Uzak Durulmalı

Tedavide ilk nokta, kadının regl sendromu konusunda bilgilendirilmesidir. Bunun bir hastalık olmadığını, tedavinin kendi yaşam kalitesini ve sağlığını artırmak için verildiğini bilmesi gerekiyor. Hastaya, bu sendromdan kurtulması için aşağıdakiler önerilebilir...

Sağlıklı bir beslenme önemli. Daha az işlemden geçmiş doğal yiyecekler, sebze, meyve tüketilmesi gerekiyor. Pirinç, patates, yulaf gibi besinler, düşük yağ oranlı beyaz etler, baklagiller, doymamış yağ karbonlarını içeren bitkisel yağlar, sağlıklı beslenmenin temelini oluşturuyor. Regl döneminde buna daha da çok dikkat etmek gerekiyor.
Çikolatadan, çok şekerli, tuzlu yiyeceklerden uzak durulması şart. Doğal isteğe karşı kan şekerini dengede tutmak lazım. Çikolata yenilince şeker yükseliyor ve sonra aniden düşüyor. Vücut da bu ani artış ve azalmaya olumsuz tepki veriyor.

Kola İçilmemeli

Özellikle regl öncesi dönemde kafein içeren ve gazlı içeceklerden uzak durulmalı, diyet kola bile içilmemeli. Bol bol su içilmeli.

Kadına eşinin, arkadaş ve dostlarının anlayış ve desteği çok önemli. Kadınlar bu zamanı kendilerine ayırmak istiyor. Ev işleri, çocuk bakımı, iş hayatının yoğunluğu nedeniyle hoşgörülü olmak gerek.

İki tedavi seçeneği var: Hormonal iniş ve çıkışların engellenmesi lazım. Bu, doğum kontrol haplarıyla sağlanıyor. Bu hapların kullanılışı çok önemli. İki-üç aya yayılarak kullanılırsa belirtiler azalıyor. Her ay kullanmaya ve arada boşluk vermemeye dikkat!

Hormonal tedavi uygun değilse ya da kadın bu konuda olumsuz düşünüyorsa; bu hormonal iniş çıkışların beyindeki etkisini kontrol altına almak için serotonin maddesini artıran ilaçlar kullanılabilir.

Fiziksel bulgulara yönelik olmak üzere de özgün tedaviler verilebilir. Göğüs sancısı, dolgunluğu için doğal içerikli bir madde kullanılabilir. Bu, çok ileri boyutlardaysa ilaç da kullanılabilir.

Vücuttaki su toplanması ve ödemle gelen kilo artışları, diyetle kontrol altına alınamıyorsa, doktor tarafından kontrollü ilaç tedavisi de uygulanabilir.

* * *

Regl Dönemi Belirtileri:

• Baş ağrısı
• Göğüslerde hassasiyet ve dolgunluk hissi
• Karında şişkinlik ve ağrı
• Vücutta ödeme bağlı şişkinlik oluşması
• Tatlı ve tuzlu yeme isteği
• Ruhsal bir gerginlik hali
• Sabırsızlık
• Duygusal dalgalanmalar
• Gülerken, bir anda ağlamak
• Hoşgörüsüzlük
• Sinirli ve sert davranışlar

Regl döneminde yaşanan fiziksel değişimlerin yanı sıra kadınların psikolojisi de farkılık gösterir. Bu da çeşitli sorunlara yol açar. İşte bunlardan bazıları:

Şiddet tehlikelidir


Agresifliğe yol açtığı ve gerginlik yarattığı için kadınlar bu dönemde şiddete başvurabilir. Ancak bunda kadının kişiliği çok önemlidir. Şiddete hiç yatkın olmayan bir kadının, regl döneminde şiddete başvurma olasılığı da düşüktür.


Kararı erteleyin

Bu tür sıkıntılı dönemler doğru kararlar alınmasını engelleyebilir. Konsantre olmayı, üretken düşünmeyi ve iyimser olmayı etkiler. Bu nedenle önemli kararlar, bu dönem içinde alınmamalıdır.


Çatışma çıkabilir

Tahammül düzeyi, tepkileri düzenler. Regl gibi sıkıntılı bir dönemde, küçük şeyler kolayca tahammül eşiğini aşacağı için çatışma ortaya çıkabilir. Buna en iyi örnek regl dönemlerinde eşlerle yaşanan çatışmalardır.


Anlayışlı olun

Her ay böyle bir sorun yaşayan bir kadının çevresi (eşi veya arkadaşları) anlayış göstermek zorundadır. Bunu bir tür hastalık durumu olarak görmeleri gerekir. Çünkü kişinin sakin olabilmesi veya kendini kontrol edebilmesi elinde değildir. İki ayağı kırık bir kişiden su isteyebilir miyiz? İyileşmesini bekleriz. Ağrılı regl dönemi de buna benzer.

Her Üç Kadından Biri Regl Döneminde Aşırı Sıkıntılı

Acıbadem Hastanesi'nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Levent Soylu, regl sendromu hakkında merak edilenleri anlattı:

- Reglin neden olduğu gerginlik, ağrı, şişlik gibi birçok olumsuzluk her kadında mutlaka görülür mü?

Hemen her ay reglden önceki hafta içinde; depresif ruh hali, sıkıntı, umutsuzluk, hassaslık, öfke artışı, çevreyle çatışma eğilimi, 'kontrolsüzlük-sınırdalık-yüklülük' duygusu, beklenmedik ağlamalar, konsantrasyon güçlüğü, çabuk yorulma, enerjisiz hissetme, aşırı uyku ya da uykusuzluk, belli yiyeceklere aşırı istek, iştah artışı ve ilgisizlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtileri az ya da çok yaşayanların oranı yüzde 80'i buluyor. Yaklaşık yüzde 10'luk bir kısım bu durumu okul, iş ya da toplumsal uyumlarını engelleyecek düzeyde yaşıyor. Bedende ortaya çıkan şişlik, hassasiyet, ağrı gibi fiziksel değişimler de psikolojiyi dolaylı olarak etkiliyor. Regl sırasında ortaya çıkan ağrılar ise her üç kadından birini etkiliyor. Altta biyolojik nedenler olsa bile, hem regl öncesinde yaşananlar, hem de ağrılı regl; psikolojik durumdan etkilenir ya da psikolojik durumu etkiler.

İşe gidemiyorlar

- Sınav dönemlerinde gençlerin başarısı regl sorunlarından olumsuz etkileniyor mu?

Regl öncesi gerilim varsa, o dönemde konsantrasyon güçlüğü en sık rastlanan belirtilerden bir tanesidir. İlgisizlik ve uyku sorunlarını bu durum üzerine katın ve bunun her ay bir hafta olduğunu düşünün, üstüne ağrılı regli ekleyin; gencin eğitiminin bu durumda az ya da çok etkilenmesi normaldir.

- Ağrılı regl iş başarısını da olumsuz etkiliyor. İş yerinde stresin artmasına, kişinin iş arkadaşlarıyla tartışmasına yol açıyor. Bu herkes için geçerli mi?

Her ay yaşanan bu durum doğal olarak stres yaratır ve stres insanı geriletir. Gerileyen insan ise ilkel ve kontrolsüz bilinçdışı tepkiler vermeye başlar. Yersiz alınganlıklar, öfke patlamaları, şüpheler kişinin işyeri ilişkilerinin bozulmasına ya da iş kayıplarına yol açabilir. İsveç'te yapılan bir araştırmada, çalışan kadınların yüzde 73'ünün reglle ilgili psikolojik sorunlar yaşadığı ve yüzde 2'sinin bu nedenle zaman zaman işe gidemediği gözlenmiş.

- Fransa'da bir dönem, reglken cinayet işleyen kadınlara ceza indirimi gelmesi tartışılmış, bu basına da yansımıştı. Bu sendrom ceza indirimi gerektirecek kadar şiddetli psikolojik sorunlara neden olur mu?

Gerçekten kadınların yaklaşık yüzde 10'u gündelik yaşamlarını bozacak kadar ağır psikolojik regl sorunları yaşadıklarından, bu tartışmalar doğal karşılanabilir.

Ağrıya meditasyon

- Her ay yaşanan regl sorunları ile ilgili psikolojik açıdan neler yapılmasını önerirsiniz?

Doğru beslenme, spor, yeterli uyku, meditasyon-gevşeme teknikleri gibi genel sağlık önlemleri kişinin her ay sağlam bir psikolojik zeminle bu sürece girmesine yardımcı olur. Kişi kendisini tanımalı ve ilişkilerinde, en azından bu dönemlerde, tepkilerini paranteze alabilmeyi öğrenmelidir. Eş ya da durumun paylaşılabileceği yakınların bilgilendirilmesi soruna katkıda bulunabilir. Ağır seyreden gündelik yaşamın etkilendiği durumlarda (işokul), jinekolojik ve psikiyatrik açıdan değerlendirme yapılmalı ve gerekirse ilaç ve psikoterapi desteği sağlanmalıdır.

Regl öncesi yaşanan sendrom, kadınların tüm hayatını altüst ediyor. Bu dönemde kadınlar daha sinirli, gergin olur, ödem yüzünden şişkinlik yaşar. Reglken bol bol ıhlamur ve maydanoz tüketmek ödemin atılmasını sağlar

International Hospital'dan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çepni, kadınların çektiği regl ağrısıyla ilgili soruları yanıtladı:

- Her kadın regl dönemini ağrılı mı geçirir?

Regl döneminin ağrılı geçmesi 'dismenore' olarak adlandırılır. Yumurtlamanın oluştuğu regl düzeninin başlaması ile yaklaşık 17-18'inci yaşlarda dismenore de başlar. Ortalama olarak üreme çağındaki, yani kendiliğinden regl görebilen kadınların yüzde 40-60'ı regli ağrılı yaşar. Bu, genç yaşlarda daha fazladır. Batı ülkelerinde yapılan çalışmalarda 19 yaş civarındakilerin yüzde 75'inin ağrılı regl gördüğü belirlenmiştir. Bunların yüzde 17'si okula gidemeyecek kadar ızdırap çeker. Yarısı çok ciddi ağrılar hisseder. Yaş ile birlikte sıklık azalır ve 40 yaşından sonra ciddi oranda düşer.


Bir Çay Bardağı Kan

- Regl döneminde kadının vücudunda hangi fiziksel değişiklikler görülür?

Regl dönemi yumurtlamadan yaklaşık 14 gün sonra başlar. Çatlamış yumurta, eğer gebelik oluşmazsa işlevini kaybeder. Salgılanan hormonların azalması ile rahim içi doku beslenmesi bozulur ve buna bağlı olarak kanama ile dökülür. İki-yedi gün süren kanama ile en çok bir çay bardağı kadar kan kaybedilir. Rahim içindeki doku, bu süre içinde tamamen incelir. Ağrı yapan bazı maddeler salgılanır, bazen reglle birlikte rahim ile yumurtalıklar arasında bağlantı kuran ve karın içi boşluğa açılan tüplerden karın içine de kan akar. Bu da ağrıya sebep olur.


- Regl döneminde şiddetli ağrı duyan kadınlar, menopoz dönemine kadar regllerini hep mi ağrılı yaşarlar?

Regl döneminde ağrı duyulmasını ikiye ayırıyoruz. 'Primer dismenore' dediğimiz durumda, altta yatan organik bir neden belirlenemez. Bu durumda ağrı kesiciler, destek tedavileri, spor gibi daha çok ağrıyı azaltıcı önlemler ile yetinmek zorundayız. Bu kadınlar 25 yaşından sonra daha az oranda ağrılı regl görürler. Bu, 40'lı yaşlara kadar azalarak devam eder. İkinci grup ise 'Sekonder dismenore'dir. Yani ağrıların altında organik bir neden yatar. O nedenin tedavisi ile sorun çözülür. Bu nedenler arasında; regl ile dökülen rahim içi dokunun rahim kasları arasına ya da dışına yerleşmesi, miyom, rahim ağzı darlığı ve o bölgede tekrarlayan iltihap sayılabilir.


- Bazı kadınlar az ağrı çeker, bazıları çok. Bu fark nereden kaynaklanıyor? Ağrı eşiğiyle mi ilgili?

Ağrı hissi görecelidir. Kişisel farklar mevcut. Bunda; ağrı eşiği, dayanma gücü, kültür farkları, ağrının nedeni gibi etmenler etkilidir.


- Regl ağrılarının şiddetini belirleyen faktörler neler? Yeme içme, çok ayakta durma, aşırı stres, çok hareketli yaşam etkiler mi?

Ağrılı regl görmede ağrı şiddeti ile ilgili pek çok etken mevcut. Kişinin psikolojik durumu, beslenme alışkanlıkları, aşırı yorgunluk, aşırı stres gibi altta yatan diğer hastalıklar da etkili olur.


- Doğum yapan kadınlarda regl ağrısı daha az olur deniliyor. Bu bilimsel olarak doğru mu?

Doğum ile birlikte organik nedeni olmayan ağrı oranı azalır. Gebelik süresinde regl görmediği için ağrı yoktur. Ancak altta yatan organik bir neden varsa, tedavi edilmeden ağrı geçmez.

Fındık, Fıstık, Et, Balık Tüketin Kas Güçlendirici Egzersiz Yapın

Şiddetli ağrıları gidermek için, aşağıda yer alan önerileri uygulayabilirsiniz...

• Ağrılı regl görmenin oluşmasını önlemek mümkün değildir. Ağrı ancak doktorun size tavsiye edeceği ilaçlar kullanılarak hafifletilebilir.

• Eğer kişide regl kanamasından önce baş ağrısı, karında şişlik gibi problemler oluyorsa reglden bir hafta önce tuz kısıtlanmasına gidilebilir.

• Doğal idrar sökücü olan maydanoz, ıhlamur, kuşkonmaz gibi besinler bu dönemde alınan ödemi giderir.

Ülkemizde yapılan bir çalışmada; kadınlarda regl öncesi dönemde ruhsal belirtilerin daha sık ortaya çıktığı ve bu belirtilerin şiddetinin, regl öncesi dönemde regl sonrası döneme göre daha yüksek olduğu saptandı.


Şikayetler Azalıyor

Bedensel belirtilerde ise o kadar belirgin değişiklikler bulunmadı. Bu bulgular, ağrılı reglde ruhsal belirtilerin belirleyici olduğu ve bu nedenle ruhsal yaklaşımların yararlı olacağını gösteriyor.

Regl döneminde, antidepresan ilaçların yüzde 40 oranında etki ettiği, vakaların yüzde 20'sinde ise şikayetleri azalttığı görüldü.

Şiddetli regl sendromu olan kadınların antidepresan ilaçları uzun süre kullanması yarar getiriyor. Bunun için 12 aylık bir kullanım süresi öneriliriyor. Sendromu hafif şiddetli olanlarda dört aylık bir kullanım yeterli görülüyor. Antidepresanlar özellikle ağır sorunu olan vakalarda daha yararlı oluyor.

Regl sendromunda, ilaç dışında stresle başa çıkma, farkındalık artırma, nefes egzersizleri, beden kontrolü gibi tekniklerin de yararlı olduğu biliniyor. Bu duruma eşlik eden ruhsal sorunların çözümü de, ağrılı reglin şiddetini büyük oranda azaltıyor

Orta dereceli bölgesel sıcak uygulama iyi gelebilir. Bunun için sıcak banyo ya da ayaklara sıcak uygulama önerilir.

• Dikkat edilmesi gereken nokta, sıcak uygulamanın direkt karına yapılmamasıdır. Çünkü karın içerisinde bir iltihabi problem varsa, bu yayılabilir ve oldukça tehlikelidir.

• İyi beslenme ve bunun regl döneminde de sürdürülmesi ağrıyı azaltmada etkilidir. B vitamini ve magnezyumdan zengin besinler bu dönemde oluşan rahatsızlıkları ve ağrıyı gidermede yardımcı olur.

• Regl döneminde; et, balık, karaciğer, kuru baklagiller, fındık, fıstık, susam gibi yağlı tohumlar, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve öğütülmemiş tahıllar tüketilmelidir.

• Nefes ve kasları güçlendirici egzersizler ağrıları kontrol eder. Ev ortamında yapılabilecek hafif egzersizler önerilir.

• Masaj ağrıyı azaltmada etkili bir yöntemdir. Ağrıyan bölgenin altına yoğurma tarzında ritmik masaj uygulanırsa, ağrının algılanması azaltılabilir.

• Düzenli uyku, gerginliği azaltacağından ağrıyı kontrol etmede işe yarar.

Kadınlarımız Acı Çekmeyi Kader Gibi Kabullenmiş

- Regl ağrısı nedeniyle polikliniğinize başvuru oranı yaklaşık olarak nedir?

Ülkemizde ağrılı reglle ilgili sağlıklı istatistik vermek zor. Polikliniğe ağrılı regl yakınması ile başvuran hasta oranımız yüzde 10 kadar. Ancak biz "Regl sancınız oluyor mu?" diye sorduğumuzda dünya ortalama değerlerini yakalıyoruz. Kadınlarımız ağrılı regl görmeyi sanki kabullenmişler ve sormadıkça söylemiyorlar. "Ağrı kesici alıyor musunuz?" diye sorulduğunda da almadıklarını ifade ediyorlar. Reglde ağrı çekmek kadermiş gibi görülüyor. Kültürel etkenin burada önemli olduğunu düşünüyorum.


- Regl döneminden önce mi ilaca başlamak doğru, yoksa regl sırasında mı başlanmalı?

Hekimin önereceği tedaviye uyulmalı. Regl başlama bulguları ile birlikte daha etkili sonuç alınabilir.

Sinir Ağrıyı Daha da Artırır

Regl döneminden önce kadınlar ağrıya karşı hangi önlemleri alabilir?

• Regl kanaması öncesinde ve esnasında kahve, çay, kola, çikolata gibi kafein içeren gıdalardan uzak durulmalı.

• Karın bölgesine masaj yapılması olumlu etki yaratır.

• Aşırı yorgun, sinirli kişilerde regl sancısı daha fazla görülür. Bu nedenle kanama esnasında dinlenmek son derece önemlidir.

• Kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar. Lifli gıdaların bol tüketilmesi kabızlığı önler.

• Bol miktarda su içilmesi, sigaradan uzak durulması, fazla miktarda alkol tüketilmemesi gibi basit ve kısa süreli önlemler ile sancılı regl kanamaları biraz daha rahat geçirilebilir.

• Kadınların bu dönemde uzun süre ayakta durmaktan ya da yürüyüş yapmaktan kaçınması gerekir.

Vücudumuz harika bir makina..

Ama bu söz konusu dönemlerde bir arıza oluyor işte...

Bu eksik olmuş...

Bundan sana ne? Seni ne ilgilendiriyor da denilebilinir... Hayatamızın her alanında bayanlar var... Nasıl erkekleri ilgilendirmez ki...