Kolon ve rektum sindirim sisteminin son kısımlarını oluştururlar. Kolon yaklaşık 150 cm uzunluğundadır son 12-15 cm’lik kısmı da rektumu oluşturur.

Kolorektal kanserler, kadınlarda meme ve akciğer kanserlerinden sonra üçüncü sırada; erkeklerde ise prostat ve akciğer kanserlerinden sonra yine üçüncü sırada sıklıkla görülen kanserlerdir.

Her iki cinsde de en sık ölüme sebep olan ikinci sıradaki kanser cinsidir. Ortalama her 15 kişiden birisinde kolorektal kanser gelişir. 50 yaşından sonra kolorektal kanser gelişme riski artmaktadır. Günümüzde kolon kanser tedavisinde pek çok yöntem mevcuttur.

Tüm kanserlerde olduğu gibi kolon kanserinde de ne kadar erken tanı konursa o kadar başarı ile tedavi edilebilir. Erken evrelerde yakalanmış bir kolon kanseri % 90 oranında başarı ile tedavi edilebilir.

• Kolorektal Kanser Risk Faktörleri

Kolorektal Kanserlerin kesin oluş nedeni bilinmemektedir, ancak bu hastalık oluşum ihtimalini arttıran risk faktörleri belirlenmiştir.

Bunlar :

-yaş
-polipler
-diyet
-kişinin sağlık geçmişi
-aile öyküsü
-inflamatuar barsak hastalıklarıdır

• Polipler

Polipler kolon ve rektum iç kısmında gelişen benign yani iyi huylu oluşumlardır. 50 yaş sonrası oldukça sık görülürler. Bu poliplerin bazı tipleri kişinin kolon kanseri gelişme riskini arttırır. Poliplerin hepsi kansere dönüşmez, ancak hemen tüm kolon kanserleri ilk olarak poliplerden başla

• Diyet

Diyet ile kolorektal kanser arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. Bol lifli diyet alanlarda kanser görülme oranı düşüktür.

Diyette;

• Yağ fazlalığı
• Protein fazlalığı
• Kalori fazlalığı
• Alkol
• Et
• Kalsiyum elsikliği
• Folik asit eksikliği
• Sigara

kanser riskini arttıran faktörlerdir.

Sedanter yani hareketsiz yaşam ve bol yağlı gıdalar kolon kanseri riskini arttırır!

• Kişinin Sağlık Özgeçmişi

-Over (yumurtalık)
-Uterus (rahim)
-Meme kanseri öyküsü olan kadınlarda kolorektal kanser gelişme riski artmıştır.

Kolon kanseri olup tedavi görmüş kişilerde de nüks riski vardır.

• Kişinin Aile Öyküsü

Anne-babasında, kardeşlerinde veya çocuklarında kolorektal kanser görülen kişilerde aynı tip kanser görülme oranı yüksektir.Özellikle genç yaşta kanser oluşan kişilerin yakınlarında bu risk daha da yükselir.

Bir ailede birden çok kişide kolorektal kanser oluşması diğer kişilerin riskini de belirgin olarak arttırır.

• İnflamatuar Barsak Hastalıkları

Kolon iç duvarında oluşan kronik bir iltihabi hastalık olan ülseratif kolitte kolon kanseri görülme ihtimali artmıştır.

Chron hastalığı gibi diğer bazı inflamatuar barsak hastalıklarında da kanser gelişme riski artar.

Tüm barsağı tutan hastalıkta 8 yıl, barsağın sol kısmını tutan hastalıkta ise 15 yıllık süre sonrası barsak kanseri görülme oranı çok artmıştır.

Belirtilen risk faktörlerinin olması, kişide mutlaka kolorektal kanser gelişeceği anlamını taşımaz; sadece oluşma riski diğer kişilere göre artmıştır. Bu nedenle daha dikkatli kontrol ve takiplerle oluşma riskini azaltmaya,eğer oluşur ise de erken tanı ve tedavi yapmaya önem vermelidir.

• Kolorektal Kanserlerde Semptom ve Bulgular

-Barsak alışkanlığında değişiklikler
-Devamlı ishal veya kabızlık oluşması
-Defekasyon sonrası tam boşalamama hissinin olması
-Gaitada kan görülmesi
-Gaitanın ince çıkması
-Karında gaz, karın ağrısı, şişkinlik, kramplar gibi genel karın yakınmalarının olması
-Kilo kaybı
-Devamlı halsizlik ve yorgunluk
-Kusma

Tüm bu semptomlar birçok hastalıkta da oluşabilecek semptomlardır, bu nedenle bir veya birkaç tanesi oluşur ise mutlaka doktor kontrolü ile nedeni ortaya konmalıdır.
Erken evrede barsak kanseri ağrı yapmaz, o nedenle ağrı olmasını beklemeden doktora başvurmalıdır.

Kolon kanseri poliplerin erken evrede çıkartılması ile önlenebilecek bir hastalıktır.

Erken tanı konmuş bir kolorektal kanser % 90 tedavi edilebilir bir hastalıktır.

• Kolorektal Kanserde Tanı

Özellikle 50 yaş sonrası yapılacak düzenli kontroller erken tanıyı sağlayacaktır. 50 yaştan önce ise aile öyküsüne göre davranmak çok önemlidir.

Tanıda:

-Kan testleri-Tam kan,sedimentasyon,CEA
-Gaitada gizli kan
-Parmakla rektum muayenesi
-Sigmoidoskopi
-Kolonoskopi
-Biyopsi
-Çift kontrast kolon grafisi
-Virtual kolonoskopi
-Abdominal BT – MR – PET yapılır.

• Kolorektal Kanserde Tedavi

Erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcıdır!!

Tedavi bir ekip işidir. Cerrah, onkolog ve radyasyon onkoloğu birlikte tedaviyi yapmalıdırlar.
Kanser tedavisinde evreleme yani tümörün yaygınlık durumunun belirlenmesi önemlidir.

• Barsak Kanseri Gelişimi
  

Evreleme

• Evre 0 - Kanser henüz barsak duvarının en iç kısmında lokalizedir

• Evre 1 - Kanser hücreleri barsak duvarının diğer kısımlarına doğru ilerlemiştir

• Evre 2 - Kanser hücreleri barsağın dışına taşmıştır ama henüz lenf bezlerine sıçramamıştır

• Evre 3 - Kanser barsak yakınındaki lenf bezlerine geçmiştir, ancak vücudun diğer kısımlarına sıçramamıştır.

• Evre 4 - Kanser vücuttaki diğer organlara yayılmıştır.

Evre 0 - 1-2 ve 3: hastalar kür tediğimiz tam tedavi şansına sahiptirler. Kolorektal kanserin tedavi sonrası 5 yıldan sonra tekrarlama olasılığı çok düşüktür, bu nedenle 5 yıl nüks olmadan geçirmiş hastalarda kürden bahsedilebilmektedir.

Evre 4: kanserlerde ise kür sağlanamamaktadır, ancak yapılan tedavilerle yaşam süresi uzatılabilmektedir.

Kolorektal kanserde tedavi tümörün yeri, büyüklüğü, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişmektedir. Değişik tedavi kombinasyonları uygulanabilir.

Üç standart tedavi yöntemi vardır:

• Cerrahi ( Klasik cerrahi ve minimal invazif cerrahi)
• Kemoterapi
• Radyoterapi

Kanser çok erken evrede saptanırsa ameliyatsız, karın duvarı kesilmeden çıkartılabilir. Kolonoskopi yapar şekilde girişilerek tümörlü kısım çıkartılabilir, buna lokal eksizyon denmektedir. Eğer kanser bir polipte saptanıp çıkartılırsa buna polipektomi denir.

Eğer tümör daha büyükse etrafındaki sağlam bir kısım barsakla birlikte çıkartılır, geriye kalan barsak uçları karşılıklı dikilerek devamlılık sağlanır, buna kolektomi ameliyatı denir. Bu esnada barsağın yanındaki lenf bezleri de temizlenerek kanser metastazı açısından mikroskobik incelemeye gönderilir.

Eğer tümör çıkartıldıktan sonra iki barsak ucu karşılıklı dikilemez ise bunlar karın duvarına ağızlaştırılır, buna kolostomi denmektedir. Bazı hastalarda ise dikiş emniyeti sağlamak için barsağın dikişlerden daha öndeki bir kısmından karna ağızlaştırma yapılır, bu sayede geçici olarak dikiş hattından gaita geçişi engellenmiş olur. Buna geçici kolostomi denir. Daha sonra burası kapatılır.

• Kolostomi

Kolostomi açılan hastalarda dışkı, bu bölgeye yapıştırılan özel yapılmış torbalarda toplanarak atılır.Anüse çok yakın tümörlerde kalıcı kolostomi açılması gerekebilir.

Ameliyat sonrası geride kalmış olabilecek kanser hücrelerini de öldürmek amacı ile kemoterapi uygulanır. Kür şansını arttırmak için yapılan kemoterapiye adjuvan tedavi denmektedir.

Radyoterapi ise daha sıklıkla rektum bölgesi kanserlerinde uygulanır. Büyük tümörlerde de operasyon öncesi uygulanıp tümörü küçülterek ameliyat edilmesi sağlanabilir. Kemik metastazları da radyoterapi ile tedavi edilir.

• Kolorektal Kanseri Önlemek İçin

-Diyet ve yaşam şekli

• Bol lifli gıdalar, meyva ve sebzeler
• Kalsiyum
• Vitamin D
• Vitamin E
• Folik asit almak
• Fizik aktiviteyi arttırmak
• Obesite (menapoz öncesi devrede)’yi önlemek
• Sigara ve alkol kullanmamak

-Poliplerin alınması

• Kontrol ve Tarama Programı

Orta veya yüksek risk grubunda olmayan 50 yaş ve üzerindeki herkes 50 yaşında başlayıp her yıl gaitada gizli kan ve her beş yılda bir sigmoidoskopi veya kolonoskopi yaptırmalıdır.

Adenomatöz polip tesbit edilenlerde 3 yıl sonra kontrol kolonoskopisi yapılmalı, normal ise 5 yıllık kontrollere dönülmelidir.

Ailesinde 50 yaş öncesi kolon kanseri görülmüş olan kişiler,bu görülme yaşından 10 yaş öncesine geldiklerinde kolonoskopik kontrollere başlamalı.

Ailede birden çok kolon kanseri olduğunda da en genç yaştaki hastadan yine 10 yaş öncesi kontrollere başlanmalıdır.

Op. Dr. Bülent Koç

* * * * *

Lütfen Dikkat:
Biz Forum Gerçek olarak sadece sağlık hakkında daha geniş ve doğru bilgilenmenizi sağlamaya çalışıyoruz. Sağlık probleminiz olduğunda kendi kendinizi tedavi etmeye çalışmak yerine, lütfen gecikmeden doktorunuza başvurunuz!

Kolonoskopi Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi genelde hastaneye yatırılmadan yapılır. Hastalar acil durumlar dışında, bağırsak temizliği yapılmış olarak kabul edilirler. Şikayetleri, yapılan tüm tetkikleri, daha önceki hastalıkları, kullandığı ilaçlar, geçirdiği ameliyatlar dikkatli bir şekilde sorgulanır. Hastaya kolonoskopi işlemi hekim tarafından ayrıntılı olarak anlatılır. Hastalara gerekli ilaçları damardan verebilmek için damar yolu açılır. Hastanın yaşamsal bulguları (kalp atım sayısı, kan oksijen düzeyi) monitörize edilir.

Bu hazırlıklar yapıldıktan sonra hastaya pozisyon verilerek sedasyon sağlayan ilaçlar yapılır. Damar yolundan verilen bu ilaç (Midazolam ve/veya Pethidine HCl) kolonoskopi işlemi sırasında hastanın daha az ağrı hissetmesi ve/veya ağrısız uygulama için kullanılır. Bağırsak gevşemesi için de ilaç (buscopan) kullanılabilir. Verilen ilaçların etkisi ile hasta uyku haline geçer. Çok zorunlu olmadıkça tam bir anestezi (Uyutma) uygulanmaz.

Kolonoskopu hastaya uygulamadan önce makat bölgesi ışık altında kaba etler yanlara çekilerek görülür. Sağ el işaret parmağına alınan jel(kayganlaştırıcı) ile parmak makadın içine sokularak makat parmak ile muayene edilir (rektal tuşe). Daha sonra kolonoskopi aleti dikkatli bir şekilde makatın içine doğru itilerek kolonoskopi işlemine başlanır.

Sırasıyla rektum, rektosigmoid bölge, sigmoid kolon, inen kolon, transvers kolon ve çıkan kolon geçilerek çekuma ulaşılır. Daha sonra çekumdan ince bağırsağın son kısmına girilir. Burası terminal ileum olarak adlandırılır. İnce bağırsağın bu son 20 cm'lik kısmının incelenmesi crohn hastalığı gibi özellikle burayı tutma eğiliminde olan iltihabi bağırsak hastalılarının tanısında çok önemlidir.

Kolonoskopide asıl inceleme, kolonoskopu geri çekerken yapılır. Bu çekme işlemi en az 10 dakika sürmelidir.

Kolonoskopi sırasında, daha önce hastadan ve/veya yakınlarından izin almak şartıyla, tedavi edici işlemler yapılabilir. Örneğin bağırsak kanserine dönüşme potansiyeli olan polipler, polipektomi yöntemi ile kolayca alınabilir.

Kolonoskopi bittikten sonra hasta uyandırılır. Bu uyanma işlemini hızlandırmak ve sedasyon sağlayan ilaçların etkisini bitirmek için yine başka bir ilaçtan (flumazenil) faydalanılabilir.

Kaynak


***********

Dipnot:
Kolonoskopi yapılmadan önce kalın bağırsağın boşaltılması gerekiyor. Bunun içinde kolonoskopiden 48 saat önce katı gıdanın kesinlikle alınmaması, sadece sıvı gıda alınması gerekiyor. 48 saatin son gecesinde doktorunuzun verdiği lavman ilacı ile lavman yapılması gerekiyor. Bol bol da su içmeniz gerekir.

Teşekkürler Lale, en korktuğum illetlerden biri bu kanser... Allah düşmanımın başına vermesin.

__________________
"Aslında herkes dahidir. Ama siz kalkıp bir balığı, ağaca tırmanma yeteneğine göre yargılarsanız, tüm hayatını aptal olduğuna inanarak geçirecektir."

Amin Böcü Dayı.

Her hastalık başa gelince kötüdür, ama kanser bir başka elbet.

Tıp her geçen gün daha da ilerliyor ve tedavi yöntemleri hastalar için daha bir umut kaynağı oluyor.

Mühim olan erken teşhis. Kontrollerimizi yaptırmalıyız ve geç kalmamalıyız.

Hepimizin bildiği gibi kanserde erken tanı çok önemlidir.

Bu kadar eziyete gerek yok gelmiş bulmuşsa beni sal çayıra...
Eninde sonunda bilet kesilmeyecek mi ?
İnceldiği yerden kopsun (kendi adıma bu söylem).

Aslında bir bakıma doğru dediklerin biz kadere razı gelen insanlarız.. (kendim için söylüyorum).. Şu parça alma işinide başka türlü yapabilseler keşke... Hastalığınamı yanarsın şeyemi yanarsın...

__________________
"Aslında herkes dahidir. Ama siz kalkıp bir balığı, ağaca tırmanma yeteneğine göre yargılarsanız, tüm hayatını aptal olduğuna inanarak geçirecektir."

Öyle deme Başağım, kınalı kuzum

Erken teşhis önemli. Hem başa gelince insanlarda öyle bir yaşam mücadelesi oluyorki. Geride bırakacakları için yapılması gereken çok şeyler olduğu gerçeği ile karşı karşıya da kalınıyor.


Yani ölsem de karizmamı çizdirtmem diyorsun Böcü Dayı, öylemi?


Allah seni bildiği gibi yapsın.

Ne yalan söyleyeyim resmi görünce futbolcuların baraj kurması hareketini yaptım... Bu hissi birde sünnet hatırlattıklarında yaşarım.. Malum eskiden doktor nerede, bir esmer vatandaş vardı o bizi sünnet etti.. Hatta onun birde fıkra gibi hikayesi varda neyse...

__________________
"Aslında herkes dahidir. Ama siz kalkıp bir balığı, ağaca tırmanma yeteneğine göre yargılarsanız, tüm hayatını aptal olduğuna inanarak geçirecektir."

Kolonoskopi ne kadar kötü bir durum. Allah kimseye vermesin bu illeti gerçekten.

__________________