Gece Terörü (Parasomnia) Nedir? | Gece Terörü Belirtileri ve Tedavisi…

"Parasomnia" olarak tanımlanan uyku bozuklukları grubunda yer alan gece terörü nedir? Gece terörü yaşayanlar neler yapmalı?

Her yaşta insanda görülebilmesine rağmen, çocuklarda, özellikle de 5-7 yaş arasında daha sık görülen gece terörü nedir? Gece terörü ataklarında belirtiler nelerdir? Gece terörü atağında neler yapılır, tedavisi nasıl olur?

Gece terörü, uykuya daldığınızda, uyurken veya uyanırken meydana gelen istenmeyen olayları veya deneyimleri içeren bir grup uyku bozukluğudur. Derin uyku sırasında ortaya çıkan gece teröründe hasta, uykudan korkuyla uyanıp boş gözlerle etrafa bakarak bağırmaya ya da çığlık atmaya başlar. Beraberinde genellikle çarpıntı, hızlı soluma, ciltte kızarıklık, terleme, kas kasılmaları da olur.

Gece terörü atağı anormal hareketleri, davranışları, duyguları, algıları veya hayalleri içerebilir. Davranışlar karmaşık olabilir ve başkalarına karşı normal görünse de, olay sırasında uykuda kalırlar ve çoğu zaman bunun gerçekleştiğine dair bir hafızaları olmaz.

GECE TERÖRÜ ATAKLARININ (PARASOMNIA) NEDENLERİ

Parasomniler sıklıkla ailelerde görülür ve bu nedenle birçok durumda genetik bir faktör vardır. Birçok REM uyku davranışı bozukluğu gibi bazı parasomnilerden beyin hastalıkları sorumlu olabilir. Parasomnias da obstrüktif uyku apnesi ve çeşitli ilaçlar ile diğer uyku bozuklukları tarafından tetiklenebilir.

KİMLER RİSK ALTINDA

Gece terörü her yaştan insanlarda görülür, ancak çocuklarda daha yaygındır. Çocuklar özellikle savunmasızdır. Genellikle 5-7 yaş arasında görülme sıklığı yüzde 1-6’dır. Ergenlik döneminde sıklık azalır. Erişkin dönemde görülen gece terörünün genellikle çocukluk başlangıçlı olduğu düşülmekte olup, görülme oranı yüzde 1'e kadar düşer.

GECE TERÖRÜ BELİRTİLERİ

Tipik bir atakta çocuk oldukça ürkmüş şekilde yatağa oturarak aniden çığlık atar, ardından inilti benzeri hafif sesler çıkararak belirgin korku ifadesi, hızlı nefes alıp verme, terleme gibi belirtiler gösterir.

• Kıyafetlerini çıkarabilir, istemsiz el kol hareketleri olabilir ya da çok sıklıkla görülmese de korkuyla yatağı ve yatak odasını terk edebilir.

• Gece terörü atakları, genellikle uyku başladıktan 2-3 saat sonra ortaya çıkar. Yaklaşık 20 saniye ile 5 dakika kadar sürer. En geç 15 dakika içinde çocuk tam bir uyanıklık olmaksızın yatışır ve kendiliğinden uykuya dalar.

• Çocuk atak esnasında ve sonrasında çevreyle ilişkisizdir, sabah uyandığında atağı hatırlamaz. Genellikle gecede bir kez görülen ataklara uykuda konuşma, iç çekme, iniltiler eşlik edebilir.

GECE TERÖRÜ TEDAVİSİ

Gece terörü yaşın ilerlemesi ile birlikte kendiliğinden kaybolma eğilimindedir. Düzelmeyen ve 2-3 aydan uzun süre devam eden durumlarda mutlaka çocuk psikiyatri ya da çocuk noroloji uzmanına danışılması gerekir. Şimdi gece terörü ile ilgili yapılması gerekenlerle ilgili bazı öneriler:

• Gece terörüne ilk müdahale başlangıçta çocuğun uyku hijyeninin sağlanması yönünde olmalıdır.

• Çocuğu gün içerisinde aşırı bedensel yorgunluktan korumak ve öğlen uykuları faydalı olabilir.

• Uyku terörü her gün aynı saatler arasında görülüyorsa, oluş zamanından 15 dakika kadar önce çocuğu uyandırmak faydalı bir yöntem olabilir.