Frank Owen Gehry (gerçek adı Ephraim Goldberg), 28 Şubat 1929 Toronto doğumlu mimar ve tasarımcı. Ünlü mimar, 1947'den itibaren Los Angeles, Kaliforniya'da yaşamaktadır. Mimaride Dekonstrüktivizmin öncü uygulayıcılarından biridir ve yaşayan en önemli mimarlardan sayılmaktadır. Çalışmaları, mimarı ile tasarımı ya da sanatı birleştiren çarpıcı bir örnek olarak değerlendirilmektedir.

Örnek Eserleri:

Dans Eden Ev (Çekçe: Tančící dům) Hollanda kökenli bir sigorta şirketi olan Nationale -Nederlanden’in Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın şehir merkezinde inşa ettirdiği binasına verilen takma isimdir. Binanın tam adresi Rašínovo nábřeží 80, 120 00 Praha 2’dır.

Hırvat ve Çek kökenli bir mimar olan Vlado Milunić’in Kanada kökenli bir mimar olan Frank Gehry ile işbirliği yaparak boş olan ve nehir kıyısında yer alan bir alanda tasarladığı binadır. Bu alandaki yapı 1945’teki Çek Bombardımanı’daki harap olmasından beri boş duruyordu. 1992 yılında başlanan inşaat 1996 yılında tamamlandı.

Geleneksel mimari akımlara uygun olmayan ve Dekonstrüktivizm stilinde olan bu tasarım inşaatın onaylanmasından itibaren tartışmalara neden oldu. Çek Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olan ve bu yapının hemen yanındaki bölgede yaşayan Václav Havel bu inşaatın gerçekleşmesini destekledi ve binanın kültür aktivitelerinin önemli bir merkezi olacağını umduğunu belirtti.

Orijinal olarak Fred Astaire ve Ginger Rogers’a adandığı ve dans eden iki partneri sembolizce ettiği için Fred and Ginger olarak adlandırılan bu yapı bölgede yaygın olan Barok, Gotik ve Art Nouveau binalar arasında oldukça dikkati çekiyor. Yapıya verilen başka bir isim de "Sarhoş Ev"’dir.Çatı katında bir Fransız restoranının yer aldığı binada birkaç adet uluslararası firmanın ofisleri bulunmaktadır.

Guggenheim Müzesi Bilbao, İspanya'nın Bask Ülkesi bölgesinde, Bilbao şehrinde bulunan, modern sanat müzesidir. 11.000 m² alana yayılan müze, ABD'li bir vakıf olan, Solomon R. Guggenheim Vakfı'nın beş müzesinden biridir.

Gehry Tower Kanadalı bir mimar olan Frank Gehry’nin Almanya’nın Hanover şehrindeki Steintor, Goethestraße 13a adresinde tasarlamış olduğu dokuz katlı bir binadır. Yapının inşaatı şehir belediyesinin işlettiği bir kurum olan üstra (Hanover Ulaşım Servisleri) kurumu tarafından finanse edilmiştir. Frank Gehry aynı kuruma Hanover’de bir otobüs durağı da tasarlamıştır.

Paslanmaz çelikten oluşan bir malzeme ile kaplanan yapıda oldukça belirgin bir eğrisel form mevcuttur. Frank Gehry’nin tasarladığı diğer birçok eserde olduğu gibi bu projede de zamanının en gelişmiş teknolojileri kullanılmıştır. Frank Gehry’nin ofisinde bu yapının 1:100 modeli oluşturulmuş, daha sonra oluşturulan bu yapının tüm cephesi scan edilmiş ve CAD programına nakledilmiştir. Daha sonra bu program vasıtasıyla cephede ve iç mekanlarda kullanılacak tüm parçaların boyutları ve şekillerine karar verilmiştir.

1999 yılında başlanan ve 8.5 milyon Alman Markı’na mal olan Gehry Tower projesi resmen 28 Haziran 2001 tarihinde kullanıma açılmıştır.

Jay Pritzker Pavilion

Jay Pritzker Pavyonu veya Pritzker Pavyonu veya Pritzker Müzik Pavyonu (İngilizce: Jay Pritzker Pavilion veya Pritzker Pavilion veya Pritzker Music Pavilion), ABD’nin İllinois eyaletindeki Şikago şehrinde yer alan Millennium Parkı’da yer alan yarım daire şeklinde bir sahnedir.

Şikago’nun Loop bölgesinde yer alan Jay Pritzker Pavyonu’nu Randolph Caddesi’nin güneyinde ve Michigan Bulvarı’nın doğusunda yer almaktadır. Hyatt Hotelleri’nin sahibi olan Jay Pritzker’in ismi bu pavyona verilmiştir. Nisan 1999’da mimar Frank Gehry tarafından tasarlanmaya başlanan yapı, Haziran 1999 ile Temmuz 2004 arası inşa edilmiş, 16 Temmuz 2004 tarihinde de resmen açılmıştır.

Jay Pritzker Pavyonu, Millennium Parkı’nın en önemli parçası olmasının yanı sıra Grant Park Senfoni Orkestrası ve Korosu ile halka ücretsiz olarak açık olan bir klasik müzik festivali olan Grant Park Müzik Festivali’ne de ev sahipliği yapıyor. Bu düzenli müzik performanslarına ek olarak, Jay Pritzker Pavyonu’nda farklı amaçlarda müzikal gösteriler, konserler ve performans sanatları etkinlikleri de düzenleniyor.

Jay Pritzker Pavyonu’nun içinde yer aldığı Millennium Parkı, daha büyük bir park olan Grant Parkı’nın bir parçası olarak hizmet veriyor. 11.000 kişi kapasiteli Jay Pritzker Pavyonu, daha büyük olan ve Grant Park’ta yer alan Petrillo Music Shell ile birlikte parktaki müzik etkinlikleri için kullanılıyor.

Yaklaşık olarak 60 milyon dolara malolan Jay Pritzker Pavyonu’nunda 4.000 sabit oturma yerleri ve de 8.800 metrekarelik 7.000 kişiye hizmet verecek büyük bir çim alan da yer alıyor. Yapı Harris Tiyatrosu’nun hemen arkasında yer alıyor böylelikle bu pavyon yapısında konser veya diğer etkinlikler düzenleyecek olanlar, mevcut tiyatronun hizmet mekanlarından faydalanabiliyor.

İsim olarak kullanıldığında; "büyük çadır, köşk, süslü hafif yapı, pavyon (fuar)" anlamına gelmektedir.

ABD’li mimar Frank Gehry kariyerin başlarında Gruen Associates firmasında çalışırken tasarladığı ilk projelerinden birisi olan orijinal Santa Monica Place projesini 1980 yılında inşa edilmesini sağladi ve 1990 yılındaki tamiratta da rol aldı. Santa Monica Place birçok sinema ve dizi filmde arka plan olarak yer aldı; bunlar arasında en ünlüleri Fast Times at Ridgemont High, Pretty in Pink, Terminatör 2: Kıyamet Günü, Beverly Hills, 90210 ve video oyunu Midnight Club: Los Angeles sayılabilir.

Stata Merkezi'nde, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ne ait üç araştırma merkezi yer almaktadır:

• Bilgisayar Bilimleri ve Yapay Zeka Laboratuvarı
• Bilgi ve Karar Sistemleri Laboratuvarı
• Dil Bilimleri ve Felsefe

__________________

Vitra Design Museum (Türkçe: Vitra Tasarım Müzesi) Almanya’nın Weil am Rhein şehrinde yer alan özel bir müzedir.

Vitra Mobilyaları CEO’su Rolf Fehlbaum bu müzeyi bağımsız bir hayır kuruluşu olarak 1989 yılında kurmuştur. Halen Vitra Vakfı’nın tüm masraflarının üstelendiği bu müzenin bir başka şubesi Berlin şehrinde 2007 yılında açılmıştır.

Müzenin caddeden görünümü

Müzedeki koleksiyonlar ve aktiviteler

Müzenin koleksiyonun daha çok mobilya ve iç mimarlığa dayanmaktadır. Koleksiyonda sergilenen eserler Charles Eames, Ray Eames, George Nelson, Alvar Aalto, Verner Panton, Dieter Rams, Jean Prouvé, Richard Hutten ve Michael Thonet gibi tasarımcılara aittir. Bu haliyle müzenin koleksiyonu dünyanın en büyük modern mobilya tasarımlarını içermektedir. Bu tasarımlar 19. yüzyıl ile günümüz arası eserleri içermektedir.

Rolf Fehlbaum’un kişisel koleksiyonunun müzenin sabit sergilenen eserleri arasında yer almaktadır. Ek olarak Zaha Hadid gibi ünlü tasarımcıların da sandalyeleri sergilenmektedir. Müze bir başka müzeden belli grup eserleri ödünç alarak geçici sergiler de düzenlemektedir. Bu müzelere de kendi koleksiyonunu geçici sergilemesi için ödünç vermektedir.

Sergilere ek olarak müzede workshop çalışmaları, yayınlar, arşiv, restorasyon ve koruma laboratuvarı ve araştırma kütüphanesi yer almaktadır. Ayrıca Vitra mobilyaları ile ilgili rehberleri turlar da düzenlenmektedir.

Müze binasının tasarımı

Kendisi turistik olarak oldukça ilgi çeken bir mimari bir yapıya dönmüş olan Vitra Design Museum binası Kanadalı bir mimar olan Frank Gehry tarafından tasarlanmıştır. Bu mimarın Avrupa kıtasındaki ilk projesi olması bağlamında da öndemlidir.

Bu yapının tasarımında Frank Gehry Almanya’nın Lörrach şehrinde mimarlık yapan Günter Pfeifer ile işbirliği yapmıştır. Birlikte ilk amacı Rolf Fehlbaum’ün özel sanat koleksiyonuna ev sahibi yapacak bir yapı tasarlamayı amaçlamışlardır. Ancak sonradan Frank Gehry yapıya daha fonksiyonal görünen bir üretim atölyesi ve yakınlarda olan Vitra fabrikasına bir geçiş bölgesi de eklemiştir.

Her ne kadar bu yapı Frank Gehry’nin diğer projeleri gibi Dekonstrüktivizm stili ile tasarlanmışsa da; diğer projelerindeki farklı özellikteki malzemeleri bir arada kullanmak yerine sadece beyaz sıva ve titanyum-çinko alaşımı bir madde kullanmıştır. Ayrıca ile defa bu tasarımda kullandığı eğrisel formların daha sık kullandığı açısal formları parçalaması fikrinin uygulamıştır. Beyaz ve eğimli formların biçimleri by şehire oldukça yakın olan Fransa’nın Ronchamp şehrinde Le Corbusier tarafından tasarlanmış Notre Dame du Haut şapeli ile de benzerlikler göstermektedir.

Vitra Design Museum binası arkasındaki fabrikanın parmaklıklarına dayanmakta ve de kiraz ağaçları arasında gömülmüştür. Claes Oldenburg’un tasarladığı bir heykel olan Dengede Aletler heykeli ile bu yapı renkli bir zıtlık ile uyum içinde bulunmaktadır. Ayrıca yine bu yapının çok yakınında Tadao Ando’nun tasarladığı bir konferans pavyonu da yer almaktadır.

Frank Gehry tarafından tasarlanan Walt Disney Concert Hall, (Los Angeles, Kaliforniya)

Walt Disney Concert Hall (Türkçesi: Walt Disney Konser Salonu) ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehir merkezinde yer alan bir konser salonudur.

Los Angeles Müzik Merkezi’ne ait üçüncü salon olan Walt Disney Concert Hall’in tam adresi 111 South Grand Avenue, Los Angeles’dir. Hope Street, Grand Avenue, 1st Street ve 2nd Street caddelerinin kesiştiği bölgede yer alan bu konser salonunun en büyük fonksiyonu 2.265 kişilik konser salonudur. Birçok başka yan hizmetleri de olan bina Los Angeles Filarmoni Orkestrası’na ve Los Angeles Büyük Korosu’na (İngilizce: Los Angeles Master Chorale) ev sahipliği yapmaktadır.

Walt Disney’in eşi Lillian Disney’in 1987 yılında hem Los Angeles sakinlerine hem de kocasına adadığı bu projenin tasarlanması fikri doğdu. Kanadalı bir mimar olan Frank Gehry’nin tasarladığı bu konser salonu 23 Ekim 2003 tarihinde resmen açıldı. Salonun akustik tasarımı ise Yasuhisa Toyota tarafından gerçekleştirildi.

Frederick R. Weisman Art Museum veya kısaca Weisman Art Museum (Türkçe: Frederick R. Weisman Sanat Müzesi veya kısaca Weisman Sanat Müzesi) ABD’nin Minnesota eyaletinin Minneapolis şehrindeki Minnesota Üniversitesi Twin Cities Kampüsü’nde yer alan ve 1934’de kurulmuş bir müzedir. Müzenin günümüzde ikamet ettiği bina Kanada kökenli bir mimar olan Frank Gehry tarafından tasarlanmıştır ve 1993 yılında tamamlanmıştır. Yapının paslanmaz çelikten oluşan dış kaplaması Frank Gehry ile birçok benzeri projelerde çalışmış A. Zahner Company adlı firma üretmiş ve monte etmiştir.

Kampüsteki en önemli mimari tasarımlardan birisi olan bu bina Mississippi Nehri’ne bakan bir pozisyonda yer almakta ve doğusunda Washington Avenue Köprüsü yer almaktadır. Yapı bakıldığı noktaya göre değişkenlik gösteren iki cepheye sahiptir.

Kampüs tarafından bakıldığı zaman tuğladan oluşan cephenin mevcut tuğla ve kumtaşından oluşan yapılar ile uyum içinde olduğu gözlemlenebilir. Ama aksi yönden bakıldığına müze adeta eğrisel ve açısal zımparalanmış metal kaplamaların hareketli cephesini gözlemlemek mümkündür.

Müzeye Minneapolis’in bir yerlisi olan Frederick R. Weisman’ın ismi verilmiştir. Los Angeles’ın tanınmış sanat koleksiyoncularından olan Frederick R. Weisman 1994 yılında vefat etmiştir. Kendisi adanmış ikinci bir müze Kaliforniya’nın Malibu kentindeki Pepperdine Üniversitesi’nde yer almaktadır.

Yine Frank Gehry tarafından tasarlanan genişleme projesinin 2009 yılında tamamlanması hedeflenmişse de Ağustos 2010 itibariyle bu inşaat tamamlanamamıştır.

__________________

Neuer Zollhof

Neuer Zollhof (The New Zollhof), 19 Ekim 1999'da Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyâletinin başkenti olan Düsseldorf'un Medienhafen (Medya Limanı) bölgesinde inşa edilen bir bina kompleksidir. Üç ayrı binadan oluşan bina kompleksi, Amerikalı mimar Frank Gehry tarafından tasarlanmış ve 1998 yılında tamamlanmıştır.

Binalar, mimarı ve tasarımcısı Frank Gehry'ye göre Gehry binaları olarak da bilinir. Cephelerinin eğriliği dalgalı yüzeyleri ile çarpıcı ve bir o kadar da, ilginç olup, eğilmekte olan kulelere benzetilmiştir. Projenin amacı, binalar arasındaki yürüyüş yolları ile, komşu yerleşim bölgelerinin limana erişim imkanı sağlamaktı.

Toplam 29.000 metrekare bir taban alanına yerleştirilmiş olan binaların en büyüğü 14 kat yükseklikte ve 50 m'nin biraz altında olup, her bina farklı bir cephe kaplamasına sahiptir. Dıştan ikisi sırasıyla beyaz sıva ve kırmızı tuğladan, merkezi binanın yüzeyi ise, paslanmaz çeliktendir.

Neuer Zollhof ilginç ve güzellği ile, bölgeye pek çok yerli ve yabancı turist çekmektedir.

__________________

Oldukça eksantrik ve asimetrik yapılar tasarlamış. Bir kaçı dışında bana ağır geldi, huzur ve keyif vermedi açıkçası. Sadece Prag da olanını görmüştüm. Paylaşım için çok teşekkür ederim.

__________________