Seçim Öncesi YSK’dan Bomba Karar | Saygı Öztürk

[@Canan]

Seçim Öncesi YSK’dan Bomba Karar


Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) 6 yıllığına seçilen, Yargıtay ve Danıştay'daki maaşlarına ek olarak yaklaşık aynı ölçüde YSK çalışmalarından da yevmiye alan, makam araçları bulunan başkan ve üyelerin görev süresi anayasaya rağmen birer yıl uzatıldı. Hayırlı olsun.

31 Mart 2019'da yapılacak yerel seçimler için YSK yeni kararlar da almaya başladı. Bu kararlardan birisi cezaevlerinde bulunan tutukluları yakından ilgilendiriyor. Ülkemizde 385 cezaevinde 259 bin tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Yasa gereği taksirli suçlar dışında hükümlü olanlar, son yıllarda yaygınlaşan denetimli serbestlikten yararlananlar da cezasının bitimine kadar seçimde oy kullanamıyor. Tutuklular ise oy kullanabiliyordu

ŞİMDİ NE OLDU?

Anayasanın 67/5. maddesi tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülerin oy kullanma haklarını düzenlemiş. Yasal düzenleme Seçim Kanunu'nda da mevcut. Buna göre 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahip. Ancak, silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları, bunlardan izinli olanlar, askeri öğrenciler, cezaevinde hükümlü olanlar, kısıtlı olanlar, kamu hizmetinden yasaklı olanlar oy kullanamaz .

YSK'nın, 2004, 2009 ve 2014 mahalli idareler seçiminde bu kararlar aynı. Yıllardır yasalarda ve anayasada bir değişiklik olmadı. Durup dururken, YSK öyle bir karar aldı ki, 31 Mart 2019 seçimlerinde tutuklular ve taksirli suçlardan hükümlüler, sadece kayıtlı oldukları seçim çevresinde bulunan ceza ve tutukevlerinde oy kullanabilecekler.

Yani, YSK, yıllardır uyguladığı kararını oyçokluğu ile değiştirdi. Bugüne kadar tutuklular, taksirli suçlardan hükümlüler, ceza ve tutukevlerinin bulunduğu seçim çevresinde yapılacak tüm seçim türleri için oy kullandılar. Şimdi ise oy verme günü kayıtlı olduğu seçim çevresi dışında görevli kamu görevlileri ile aynı konumda kabul edildiler. Ankara seçmeni örneğin Silivri Cezaevi'ndeyse, İstanbul ya da diğer illerin seçmeni Ankara Sincan Cezaevi'nde tutukluysa oy kullanamayacak.

BUNUN CEVABINI VERİN

Silivri'deki, Sincan'da ki, Şakran'daki, Maltepe'deki kısaca bütün cezaevlerindeki tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü olanlar “Ben, yasalarla tanınan seçme hakkını kullanacağım, bu nedenle kayıtlı bulunduğum seçim çevresine naklimi istiyorum” diye bir talepte bulunursa, Cumhuriyet savcılığı ne yapacak? “Senin oy kullanma hakkın YSK kararı ile kaldırıldı, kısıtlandı” diyebilecek mi?
16 Nisan 2017'de yapılan referandumda seçme hakkına, kanuna rağmen “Mühürsüz oyları geçerli sayıyorum” diyen YSK, şimdi de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, hatta Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları aksine, suçlulukları bile kanıtlanmamış, evrensel ve Türk Ceza Kanunu'nda yer alan masumiyet karinesinden yararlanan TUTUKLULARIN seçme haklarını adeta yasakladı.

SEÇİMİN YENİ PAYDAŞI

Tutukluları dilediği cezaevine nakletme yetkisi Adalet Bakanlığı'na aittir. Bu karara göre; hangi tutukluların oy kullanabileceklerine artık YSK değil doğrudan Adalet Bakanlığı karar verecek. Artık seçim işlerinin yeni paydaşı Adalet Bakanlığı'dır. Sandıkların taşınması ve birleştirilmesi konusunda YSK'nın yetkisi büyük ölçüde İçişleri Bakanlığı'na devredilmişti. Yurtdışında yapılan seçimlerde de zaten YSK, Dışişleri Bakanlığı'nın görüşlerine göre karar alıyor. Sonuçta, YSK artık tamamen idari karar alan ve kararları her türlü yargı denetimine kapalı adeta bir yasama kurumuna dönüştü.

YSK, 16 Nisan 2017 referandumunda mühürler konusunda kanunun yerine kendi kanununu yaparak, seçim sonuçlarını ilk kez denetim dışında bıraktı. 24 Haziran seçimlerinde önemli bir sorun yaşanmadı. Değişen ne bir yasa maddesi ne bir talep ne de bir ihtiyaç olmadan cezaevleriyle ilgili resen böyle bir değişikliğin dayanağı da yok.

2013'te aldığı kararla seçme hakkını genişleten, oy kullanması yasak olan kasıtlı suçlardan hükümlülerin, firari olmamak kaydıyla cezaevi dışındakilerin bile oy kullanmalarının önünü açan YSK, şimdi kendi seçim çevresinde olmayanlara oy kullandırmamakla yine yasaları çiğniyor. YSK'daki CHP temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, “Bu kararla YSK seçme hakkını kısıtlayan ilk kurul olarak tarihe geçmiştir” dedi.