07.04.2014, 18:18
|
#1
|
|
Çevrimdışı
Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.
|
Taklit Yeteneğine Sahip Bitkiler
Bitkiler nesillerinin devamını gerçekleştirmek veya düşmanlarından korunmak için son derece ince taktikler kullanırlar. İnsanların bile uzun araştırmalar sonucunda elde edebildiği fiziksel ve kimyasal özellikleri son derece başarılı yöntemlerle elde eden bitkiler kendi nesillerinin devamını da bu sistem üzerine kurmuşlardır.
Kaya Taklidi Yaparak Kendilerini Koruyan Col Bitkileri:
Çöl bitkileri, aşırı sıcakla ve susuzlukla başa çıkmak için iki yola başvururlar. Birincisi, sahip oldukları dayanıklı yapıyı kullanmak, ikincisi de uykuda kalmaktır. İlginç yapıları sayesinde kurak iklimlerden zarar görmeyen bu bitkilerde yaprak; hem gövde, hem fotosentez organı, hem bir besin ve su deposu hem de kalın yapısıyla bir savunma organıdır.
Yaban Arisi Taklidi Yaparak Neslini Devam Ettiren Orkideler
Yaban arıları diğer arıların aksine toprakta yaşarlar ve sadece erkekleri uçabilir. Bu yüzden neslini devam ettirmek isteyen dişilerin bitkilerin yüksek gövdelerine tırmanmaları gerekir. Ancak bundan sonra “bir koku” yayar ve erkeğin onu bulmasını beklerler. Erkek yaban arılarının özelliği ise dişilerden iki hafta önce yumurtadan çıkmalarıdır. Bu, Güney Avustralya’da yaşayan Çekiç orkidesi için bir avantajdır. Çünkü bu orkidenin özelliği yaban arısının dişisine benzemesidir. Erkek yaban arıları ortada gözükmeye başlayınca orkide de bu fırsattan yararlanarak çiçeklerini açar ve dişi yaban arısınınkine çok benzeyen bir koku yaymaya başlar. Erkek yaban arısı çiçeği dişi yaban arısı zanneder ve çiçeğin içine düşer. Çiçeğin içinden çıkmaya çalışırken polen keseleri arının vücudunun çeşitli kısımlarına yapışır. Polenleri taşıyan yaban arısının diğer çiçeklere gitmesiyle de çiçek döllenmiş olur.
Türünü Devam Ettirmek İcin Ölü Kokusu Yayan Orkideler
Güney Afrika’da bulunan Satyrium pumilum türü orkide, polenlerini taşıyacak sinekleri kendine çekebilmek için ölü hayvan kokusunu taklit eder. Bu şekilde çoğalır ve türünün devamını sağlar. Bu çiçekler çevrelerindeki sinekleri çekip tozlaşmayı başlatmak için ölü kokusu yayarlar. Ancak tek yetenekleri kokularıyla sinekleri çekmekle sınırlı değildir. Bunu yaparken ideal boyutlarda sinekleri tam doğru pozisyonda yapraklarında içeriye doğru çekmeleri gerekir. Leş kokusuyla sinekleri kandırmayı başarırlar. Ancak çiçeğin içine girdikleri zaman dahi farklı kokular salarak sineğin tam poleni almak için en uygun noktaya gelmesini sağlarlar. Taklit yetenekleri o kadar gelişmiştir ki bir dişi sineğin leş zannettiği çiçeğe larvalarını bıraktığı bile olur.
Savunma Amacıyla Hasta Taklidi Yapan Bitki
Ekvador’un yağmur ormanlarında döşemeci güveler olarak bilinen bitki zararlılarının, yapraklarını yememesi için hasta numarası yapan bitkiler vardır. Bu bitkiler hasta taklidini yapraklarına alacalık vererek gerçekleştirirler. Çünkü döşemeci güveler larvalarını yapraklara yayarlar ve kurtçuklar larvadan çıktıklarında arkalarında verdikleri zarara istinaden beyaz bir iz bırakarak bitkinin yapraklarını yemeye başlarlar. Alacalı desenlerle larvaların bıraktıkları bu izlerdeki benzerliği taklit eden bitkiler, bu şekilde döşemeci güveleri yumurtalarını yaymaktan vazgeçtirirler.
Alacalı bitkilerin yapraklarının yüzeyinde, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilen farklı renklerde desenler gözlenir. Bunlardan en sık rastlanılanı, yapraktaki hücrelerin klorofillerini ve dolayısıyla fotosentez kabiliyetlerini (klorofil; bitki hücrelerinde fotosentezin yer aldığı kloroplast hücrelerinde, bulunan renk pigmentidir. Işıktan fotosentez için gereken enerjinin elde edilmesini sağlar ve yapraklara yeşil rengini verir) kaybetmesiyle oluşan beyazlıklardır. Teorik olarak, yapraklarında alacalılık bulunduran bitkiler, besin üretimi için gerekli olan, fotosentez yapma yetenekleri sınırlanmış olduğundan dezavantajlı gibi görünürler. İşte bu bitkiler, yapraklarında beyaz lekeler oluşturmakta ve kendilerini zararlılardan korumaktadır.
Kelebeklerden Kendini Koruyan Asma Bitkisi
Orta ve Güney Amerika’da yetişen bir asma bitkisi siyah ve yeşil tırtıllar ve kırmızı kelebekler için çok ideal ve çekici bir yiyecek türüdür. Öyle ki bu böcekler, yavrularının yumurtadan çıkar çıkmaz bu lezzetli yiyecekle beslenebilmeleri için, yumurtalarını asma bitkisinin yaprakları üzerine bırakırlar. Yalnız burada çok önemli bir nokta vardır. Bu kelebekler yumurtalarını bırakmadan önce asmanın yapraklarını iyice kontrol ederler. Eğer bir başka hayvan yumurtalarını yerleştirmişse, aynı bitkinin yapraklarından birden fazla ailenin bireylerinin beslenmesi zor olacağından, orayı tercih etmez ve boş olan başka yaprakları ararlar.
Böceklerin tercihinin bu yönde olması bitki için oldukça büyük bir avantajdır. Çünkü asma bitkisi saldırıdan korunmak için böceklerin bu seçiciliğinden faydalanır. Asma bitkisinin bazı cinsleri, yapraklarının üst kısımlarında, yeşil yumrucuklar oluştururlar. Bazı türleri ise, yaprağın altında bulunan, dal ile birleşme yeri üzerinde, kelebeklerin yumurtalarına benzer renkte lekecikler meydana getirirler. Bunu gören tırtıl ve kelebekler, başka böceklerin kendilerinden evvel bu yaprakların üzerine yumurtladıklarını zannederler ve bitkiye yumurtlamaktan vazgeçerek, kendilerine yeni yapraklar aramaya başlarlar.
Kaynak
|
|
|
|
.gif ":)")
