Corona Virüsü Aşısının Sonuçları Kafa Karıştırdı: 7 Maddede Covid-19 Aşısı

[@OkyanusunKalbi]

Corona Virüsü Aşısının Sonuçları Kafa Karıştırdı: 7 Maddede Covid-19 Aşısı

Gelişmekte olan ülkeler salgını sona erdirmek için umutlarını CoronaVac aşısına bağlarken, Brezilya'da Sinovac'in COVID-19 aşısına dair son açıklanan etkinlik verisi cevaplardan çok sorulara yol açtı.

Türkiye, Endonezya ve Brezilya’da denenen Çin’in aşısı CoronaVac’tan elde edilen sonuçlar kafaları karıştırdı. Farklı ülkelerde değişik sonuçların çıkması ile ilgili Reuters kapsamlı bir dosya hazırladı.

İşte corona virüsü salgınına karşı özellikle gelişmekte olan ülkelerin tercih ettiği CoronaVac ile ilgili 7 dikkat çekici detay:

1- TÜRKİYE’DE YÜZDE 91 ENDONEZYA’DA YÜZDE 65
Türkiye’deki araştırmacılar aşının etkinliğinin %91.25 olduğunu açıkladı. Türkiye’deki deneyler 7,000’in üzerinde katılımcıyla gerçekleştirildi ancak etkinlik verisi 1,322 kişiden elde edilen sonuçlara dayanıyor.

Endonezya’da %65 olarak açıklanan etkinlik oranı yaklaşık 1,600 kişinin katıldığı deneyler sonucunda elde edildi.

Brezilya’da ise araştırmacılar aşının semptomatik vakaları önlemede %50.4 etkili olduğunu açıkladı. Bu etkinlik oranı aşının düzenleyici kurum onayı alması için gereken eşiği ancak geçebilse de, geçen hafta açıklanan %78’in oldukça altında bulunuyor.

Brezilya, yaklaşık 13,000 katılımcıyla şimdiye kadarki en kapsamlı deneyleri gerçekleştirdi.

2- NEDEN FARKLI SONUÇLAR ÇIKIYOR?
Uzmanlara göre etkinlik oranını etkileyebilecek faktörler arasında, deneyin büyüklüğü, hasta kriteri, aşı yapıldıktan sonra gerçekleştirilen gözlemlerin süresi, hedef gruplar ve denemelerin gerçekleştirildiği yerlerde virüsün tekrarlama sıklığı yer alıyor.

Konuya ilişkin bir kaynağın açıklamasına göre, Brezilya’da vakaların deneylerin yapıldığı diğer yerlere kıyasla daha hızlı yayılması ve ülkedeki deneylerin sağlık çalışanlarına odaklanması denemelerde daha hafif vakaların çıkmasına yol açarak etkinliğin düşmesine neden olmuş olabilir.

Brezilya’daki araştırmacılar, yeni açıklanan daha düşük etkinlik verisinin tıbbi yardıma ihtiyacı olmayan çok hafif semptomları kapsadığını, daha önceki verinin ise tıbbi yardıma ihtiyaç duyacak kadar semptom gösteren hastalara dayanarak açıklandığını belirtti.

3- KİMLERE YAPILDIĞI ÖNEMLİ
Brezilya, deneyleri sadece sağlık çalışanlarıyla gerçekleştirirken; Türkiye ve Şili hem sağlık çalışanları, hem de halkın kalanından katılımcılarla gerçekleştirdi. Endonezya ise sadece genel halkla gerçekleştirdi.

Kaynak, sağlık çalışanlarının hafif semptomlara karşı daha tetikte olduğunu ve bunları halkın kalanına kıyasla daha erken farkederek bildiriyor olabileceğini belirtirken; Sinovac’ın bunu Brezilya’da etkinlik oranının son deneylerde %50’nin altında çıkmasının nedenlerinden biri olarak gördüğünü söyledi.

Kaynağa göre, oldukça hassas COVID-19 testlerinden alınan yanlış pozitif sonuçlar da veriyi olumsuz etkilemiş olabilir.

4- TÜM VERİLER AÇIKLANMADAN ANLAŞILAMAZ
Uzmanlar, tüm veri türleri açıklanmadığı için etkinlik oranını yorumlamanın zor olduğunu ifade ediyor.

İngiltere’nin Warwick Üniversitesi’nde virolog ve profesör olan Lawrence Young, “Bu durum verileri, değerlendirmeden geçen bilimsel dergiler yerine basın duyurusuyla açıklamadaki sıkıntıların altını çiziyor” dedi.

East Anglia Üniversitesi’nde tıp profesörü olan Paul Hunter, dozların iki haftalık aralarla veriliyor olmasının çok kısa olduğunu ve düşük gelen etkinlik verisini etkileyebileceğini söyledi.

5- DENEY SONUÇLARINI BİRLEŞTİRMEK MÜMKÜN MÜ?
Sinovac, deneylerin planının ülkelere özgü olmadığını belirtirken sonuçların aşının güvenli ve etkili olduğunu kanıtlamak için yeterli olduğunu açıkladı.

Uluslararası Aşı Enstitüsü’nin Aşı Araştırma Grubu Başkanı Jerome Kim, farklı deneylerden elde edilen verileri birleştirmenin mümkün olduğunu ancak bunun için istatistiksel bazı manipülasyonların gerekebileceğini belirtti.

Kim, “Bu, sonuçların açık bir şekilde yorumlanmasından ödün verilmesi demek olabilir ve düzenleyici kurumlar tarafından verinin kabul edilmesi ihtimalini etkileyebilir” dedi.

6- AŞIYI ALAN ÜLKELER ENDİŞE DUYUYOR MU?
Türkiye ve Endonezya, toplu aşılamaya bu hafta başlanmasını onaylarken, Endonezya’nın Cumhurbaşkanı aşılamayı teşvik etmek için dün ilk doz aşıyı oldu.

Filipinler Devlet Başkanı, Çin’de üretilen aşının ABD ve Avrupa’da geliştirilen aşılar kadar iyi olduğunu söyleyerek ülkesinin bu aşıyı alma kararını savundu. Brezilya’da CoronaVac aşısının kullanıp kullanılmayacağına Cumartesi günü karar verilecek.

7- FARKLI ETKİNLİK ORANLARINA SAHİP TEK AŞI CORONAVAC DEĞİL
AstraZeneca Plc ve Oxford Üniversitesi’nin ortak geliştirdiği aşıya dair de iki farklı başarı oranı açıklandı.

Aşının iki dozunu alan yetişkin katılımcılarda etkinlik oranı %62 olarak açıklanırken, 55’ten yaşlı olmayan küçük bir grup katılımcıya uygulanan aşı %90 başarı oranı gösterdi.

Ortalama olarak aşı İngiltere’de ve Brezilya’daki son aşama deneylerde koronavirüs vakalarının %70’ini önledi.

Çin’in devlet destekli Sinopharm şirketinin iştirakinin geliştirdiği aşının da Çin’de %79.34 etkinlik gösterdiği açıklanırken, bu rakam Birleşik Arap Emirlikleri’nde öncü verilere dayanarak açıklanan %86 etkinlik oranının altında.

Kaynak