1931 - 1932

M (M - Bir Şehir Katilini Arıyor)

Yönetmen: Fritz Lang
Yapımcı: Seymour Nebenzal
Senarist: Thea von Harbou, Fritz Lang, Egon Jacobson 'nun bir makalesinden
Oyuncular: Peter Lorre, Otto Wernicke, Theodor Loos
Görüntü yönetmeni: Fritz Arno Wagner
Kurgu: Paul Falkenberg
Stüdyo: Nero-Film AG
Dağıtıcı: Paramount Pictures, Janus Films, The Criterion Collection
Cinsi: Sinema filmi
Türü: Suç, gerilim, kara film
Renk: Siyah- beyaz
Yapım yılı: 1931
Çıkış tarihi: 11 Mayıs 1931
Süre: 117 dakika
Ülke: Almanya
Dil: Almanca


M - Bir Şehir Katilini Arıyor 1931 Almanya yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı M dir. İngilizce konuşulan ülkelerde Fritz Lang's M in yanı sıra Murderers Among Us adı ile de gösterime sunulmuştu. Filmin yönetmeni Fritz Lang filmin senaryosunu da eşi Thea von Harbou ile birlikte yazmıştı. Filmin başrol oyuncusu Peter Lorre 'dur. Bu film Fritz Lang 'ın ilk sesli filmidir ve kendisinin de belirttiği gibi filmografisindeki en iyi filmidir. Filmde bir Alman kentinde polisin seri cinayetler işleyen bir çocuk katilini yakalamakta yetersiz kalması üzerine tedirgin olan şehirdeki diğer suçluların da insan avına katılmaları anlatılmaktadır.

Film Hakkında Notlar:

*Film her zaman IMDb'nin en iyi 250 Film listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.

*Daha önce mevcut olan baskıları seyredilmeyecek kadar çiziklerle dolu ve yıpranmış olduğu halde film son yıllarda Münih Film Arşivi tarafından esaslı bir restorasyondan geçirilmiştir. DVD 'ler bu son restorasyondan geçen filmden basılmışlardır.

*Bu film hem Fritz Lang 'ın ABD seyircisi tarafından tanınmasını,hem de daha önce hep komedi filmlerinde küçük rollerde oynamış olan Peter Lorre 'un starlığa yükselmesini sağlamıştır.

*Filmin senaryosunu yönetmen Fritz Lang 'la birlikte yazan Thea von Harbou aynı zamanda yönetmenin eşiydi.Lang başta Metropolis (1927) olmak üzere onun birçok senaryosunu filme çekmişti.Thea von Harbou 1932 yılında Nazi Partisi NSDAP 'ye katılınca Nazi karşıtı bir Musevi olan Fritz Lang onu terkederek ABD'ye göç etti.1933 'te de boşandılar.

*Naziler iktidara gelince filmi Tammuz 1934 'te Almanya'da yasakladılar.Lang filmde dehşet içindeki bir Alman şehrinin portresini çizerken Alman toplumunu karamsar bir bakış açısı ile resmetmiş,suç örgütleri ile polis teşkilatını neredeyse aynı kefeye koymuştu.Lang'a göre katil hasta ruhlu olabilirdi,ama onun peşindekiler de ondan daha iyi değillerdi.

*Filmin gerçek bir olaydan,"Düsseldorf Vampiri" olarak nam salmış seri katil "Peter Kürten" davasından ilham alınarak çevrildiği ileri sürülmüştü,ancak Fritz Lang bunu şiddetle yalanlamıştı.

*Filmde rol alan suç örgütü elemanları gerçek suçlular arasından seçilmişlerdi.Özellikle filmin sonundaki suçluların kurduğu mahkemede yer alanların tamamı gerçek suçlularmış.

*Filmde bir dış anlatıcı sesin (dış ses) kullanılması o zaman için çok yenilikçi bir teknik olarak kabul edilmişti.

*"M" kara film (film-noir) türünün de ilk örneklerinden biridir.Bu film Orson Welles 'in filmlerinden başka ABD'deki kara filmin ilk örneği kabul edilen Malta Şahini (The Maltese Falcon) 'ne kadar 1940'ların birçok Amerikan filmine ilham kaynağı olmuştur.

*Filmde Peter Lorre 'un ıslıkla çaldığı melodi Edvard Grieg 'in Peer Gynt suitinden In The Hall of the Mountain King adlı bölümdür.Peter Lorre ıslık çalmayı bilmediği için bu melodiyi Fritz Lang ıslıkla çalmış ve filme eklemişti.

*Sinemada leitmotif adı verilen bu tekniğin de ilk kullanıldığı filmlerden biri budur.Belirli bir fikir,düşünce,şahıs veya mekanla özdeşleşen bir müzik temasının film boyunca tekrar edilmesine leitmotif adı verilmektedir.Burada Peter Lorre 'un ıslıkla çaldığı Peer Gynt melodisi filmin leitmotif 'idir.Filmin ilerleyen dakikalarında seyirci katilin görüntüde olmadığı sahnelerde de bu ıslığı duyduğu zaman onun yakınlarda olduğunu bilir.

*Fritz Lang 'ın oyunculara karşı olan efsanevi sert tutumu bu filmde zirveye çıkmış,hatta çekimler sırasında Peter Lorre 'u defalarca merdivenlerden aşağıya fırlatmıştı.

*Yaygın inanışın aksine Fritz Lang filmin "Aramızdaki katiller" olan adını "M" ye Nazi 'lerin hışmından çekindiği için değiştirmemiş.Bu değişikliğe çekimler sırasında suçlulardan birinin elinin üzerine M harfini yazarken karar vermiş,bunun daha ilginç bir isim olacağını düşünmüş.M harfi Almanca'da katil anlamına gelen "Mörder" sözcüğünün baş harfidir.

*Joseph Losey 1951 yılında aynı isimle filmi yeniden çevirdi.Öncekinin Amerikan versiyonu olan bu film de siyah beyaz çekilmişti ve olumlu eleştiriler almıştı.Soğuk Savaş yıllarında ABD 'deki Komünist cadı avlarının bir alegorisi idi.

Freaks (Ucubeler)

Yönetmen: Tod Browning
Yapımcı: Tod Browning
Senaryo: Tod Robbins
Oyuncular: Wallace Ford, Leila Hyams, Olga Baclanova, Roscoe Ates
Görüntü Yönetmeni: Merritt B. Gerstad
Dağıtıcı: Metro-Goldwyn-Mayer
Gösterim tarihi: 20 Şubat, 1932
Süre: 90 dakika (Orijinal kurgu), 64 dakika (yayınlanan kurgu)
Ülke: Amerika
Dil: İngilizce, Almanca, Fransızca
Bütçe: $310,607

Freaks, yönetmen ve yapımcılığını Tod Browning yaptığı, dağıtıcılığını ise Metro-Goldwyn-Mayer'in üstlendiği 1932 tarihli ABD yapımı korku filmi. Filmin oyuncu kadrosunun büyük kısmını, gerçekte de karnaval göstericisi olan kişiler oluşturdu. Film, Tod Robbins'in "Spurs" adlı 1923 tarihli kısa hikayesinden uyarlandı. Yönetmen Browning, kostüm ve makyaj kullanmaktansa gerçekten deformiteleri olan kişileri oyuncu kadrosuna aldı.

Hayatının erken yıllarında bir seyyar sirk üyesi olan Browning, filmde kendi kişisel deneyimlerinden yararlandı. Filmde fiziksel olarak deforme "ucubeler" ("freaks") güvenilir ve onurlu kişiler iken; gerçek canavarlar, göstericilerden birinin büyük miktardaki mirasını ele geçirmek için onu öldürmek üzere komplo kuran, sirkin "normal" üyelerinden ikisidir.

Hilkat garibeleriyle dolu bir sirk artistleri arasında bulunan güzel trapez sanatçısı, cüce Hans’la evlenmek ister. Fakat hilkat garibeleri, bu evliliği Hans’ın parası için olduğunu öğrenirler.

Onlarla dalga geçen trapezcinin onlardan bir olan kocasını öldürme planları yaptığı açığa çıktığındaysa, hilkat garibeleri öç alma yoluna giderler.

Yönetmenin yıllarca sirklerle yaptığı yolculuklardan edindiği deneyimlerini yansıttığı Ucubeler , dış güzellikten çok iç güzelliğin önemli olduğu vurgusu yapılmış kült etiketine sahip bir filmdir.

The Most Dangerous Game

Yönetmen: Irving Pichel, Ernest B. Schoedsack
Yapımcı: Ernest B. Schoedsack, Merian C. Cooper
Senaryo: Richard Connell (Hikaye), James Ashmore Creelman
Oyuncular: Joel McCrea, Fay Wray, Leslie Banks, Robert Armstrong
Müzik: Max Steiner
Görüntü Yönetmeni: Henry W. Gerrard
Stüdyo: RKO Radio Pictures
Dağıtıcı: RKO Radio Pictures
Gösterim Tarihi: 16 Eylül, 1932
Süre: 63 dk.
Ülke: Amerika
Dil: İngilizce
Bütçe: $219,869
Hasılat: $443,000

Film, 1924 yılında Richard Connell tarafından aynı isimle yazılan kısa hikayenin uyarlamasıdır ve ilk film versiyonudur. Senaryoda bir adada bulunan bir avcının spor olsun diye insanları avlaması anlatılmaktadır. Bu kısa hikaye bir çok film ve televizyon dizisi olarak defalarca uyarlanmıştır.

1933 - 1939

Sons of the Desert (Çölün Oğulları)

Yapımı: 1933 - ABD
Tür: Komedi
Süre: 68 Dak.
Yönetmen: William A. Seiter
Oyuncular: Stan Laurel , Oliver Hardy , Charley Chase , Brooks Benedict , Mae Busch
Senaryo: Oliver Hardy , Frank Craven , Byron Morgan , Jack Barty
Yapımcı: Oliver Hardy , Hal Roach
Müzik: William Axt, George M. Cohan, Marvin Hatley, Paul Marquardt, O'Donnell-Heath, Leroy Shield, Frank Terry
Görüntü Yönetmeni: Kenneth Peach
Dağıtcı: Metro-Goldwyn-Mayer
Gösterim Tarihi: 29 Aralık, 1933 (Amerika)

Filme adını veren Mason benzeri bir örgütle Hawaii yolculuğu ve Stan’le 011 e’nin bu gezintiyi eşlerinden gizleme girişimleri çevresinde gelişen Çölün Oğulları, temeli fars olan bir öyküyü alıp, sinemanın en muhteşem komedi ikilisi performansının aracı haline getiriyor.

Tarzan and His Mate (Tarzan)

Yönetmen: Cedric Gibbons
Yapımcı: Bernard H. Hyman
Senaryo: James Kevin McGuiness
Oyuncular: Johnny Weissmuller, Maureen O'Sullivan, Neil Hamilton, Paul Cavanagh
Görüntü Yönetmeni: Clyde De Vinna, Charles G. Clarke
Dağıtıcı: MGM
Gösterim Yılı: 16 Nisan , 1934
Süre: 104 dk.
Ülke: Amerika
Dil: İngilizce
Bütçe: $1,279,142

Bu kez Holt, fil dişi arayışı yolculuğuna kadınlaşan arkadaşı Marlin Arlington’ı getiriyor. Holt aynı zamanda Jane’in Londra’ya dönmesi konusunda onu ikna edecek fikirler de planlamaktadır. Holt ile Arlington, Jane’e bir takım modern giysiler ve parfümler gösterdiğinde gündeme gelen modernleşme kavramı ile Jane etki altında kalsa da geri dönmemekte kararlıdır. Tarzan, Jane’i korumak uğrunda her türlü vahşi hayvanla mücadele ederken bir şekilde fil dişi araştırmasına da engel teşkil eder. Arlington’ın silahından mermi alır. Bu arada Jane, Tarzan’ın öldüğüne inansa da maymunlar tarafından iyileştirilir. Jane ve ekip vahşi yerlilerce saldırıya uğradıklarında Tarzan onları kurtarabilecek midir?

Tell Your Children a.k.a. Reefer Madness

Yönetmen: Louis J. Gasnier
Yapımcı: Dwain Esper
Senaryo: Arthur Hoerl
Oyuncular: Dorothy Short, Kenneth Craig, Lillian Miles, Dave O'Brien, Thelma White, Warren McCollum, Carleton Young
Dağıtıcı: Motion Picture Ventures
Gösterim Yılı: Ocak 15, 1936
Süre: 68 dk.
Ülke: Amerika
Dil: İngilizce
Bütçe: $100,000

1937'de amerika'da marijuanayı yasaklayan kanunun çıkmasının ardından çekilen, 1938 yapımı uyuşturucu karşıtı propoganda filmi. "tell your children" ismiyle de bilinir.

The Wizard of Oz (Oz Büyücüsü)

Yönetmen: Victor Fleming
Yapımcı: Mervyn LeRoy
Senarist: Noel Langley, Florence Ryerson, Edgar Allan Woolf
Oyuncular: Judy Garland, Frank Morgan, Ray Bolger, Bert Lahr, Jack Haley, Billie Burke, Margaret Hamilton, Charles Grapewin, Clara Blandick
Müzik: Herbert Stothart
Şarkılar: Harold Arlen, E. Y. Harburg
Görüntü yönetmeni: Harold Rosson
Kurgu: Blanche Sewell
Dağıtıcı: Metro-Goldwyn-Mayer (orjinal)
Warner Bros. (şimdiki)
Çıkış tarihi: 12 Ağustos 1939 (Strand Theater)
25 Ağustos 1939 (Birleşik Devletler)
Süre: 103 dakika
Ülke: Amerika Birleşik Devletleri
Dil: İngilizce
Bütçe: $2,777,000
Hasılat: $16,538,431
Devam filmi: Journey Back to Oz, Return to Oz

The Wizard of Oz 1939 yapımı Amerikan fantastik müzikal film. Esasen Victor Fleming tarafından yönetilmiştir. Ve senaryosunun büyük çoğunluğu Florence Ryerson ve Edgar Allan Woolf tarafından yazılmıştır. Ayrıca kapanış jeneriğinde ismi geçmeyen kişilerin işbirliğiyle yazılmıştır. Metro-Goldwyn-Mayer yapım şirketi tarafından yapılmış ve piyasaya çıkmıştır. Yazar L. Frank Baum'un 1900 senesindeki kitabı The Wonderful Wizard of Oz'dan filme uyarlanmıştır. Yazar film yayınlanmadan 20 sene önce ölmüştür. Filmin oyuncuları Judy Garland, Ray Bolger, Jack Haley, Bert Lahr and Frank Morgan, with Billie Burke, Margaret Hamilton, Charles Grapewin, Clara Blandick ve the Munchkins rolünde oynayan Singer Midgets'dir. Technicolor tarafından üretilen özel efektlerin kullanımı kayda değerdir. Fantastik hikayesi ve alışılagelmedik karakterleriyle, The Wizard of Oz yıllar boyunca tüm zamanların en çok bilinen filmlerinden biri ve gerçek bir klasik olmuştur. Bununla beraber, fazla sayıda olumlu eleştiri toplaması ve Akademi Ödülleri kazanmasına rağmen, film başlangıçta gişe geliri olarak yapımcı firmanın elinde patlamıştır.

Film o zamanlar MGM'nin en pahalı prodüksiyonuydu. Stüdyo ilk yayınlanmasında istediği gişe gelirini elde edemeyince filmi tekrar yayına soktu. Film müziği "Over the Rainbow" En İyi Özgün Şarkı Akademi Ödülünü kazandı. Ve filmin kendisi de birkaç Akademi Ödülü adaylığı kazandı. Bunların içerisinde En İyi Film ödülü de vardır. Televizyonlar filmi 1956 senesinde yayınlamaya başladı. Ve filmin kendine büyük bir izleyici kitlesi buldu. Bundan dolayı televizyonlar yıllık bir gelenek olarak filmi yılda bir kez yayınladılar ve filmi halka tekrar tanıttılar. Bu da The Wizard of Oz'un en ünlü filmlerden biri olmasına yardım etti. Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarihte izlenen en çok film olarak The Wizard of Oz ismini vermiştir. Film çeşitli eleştiri yazıları ve popüler anketlerde, tüm zamanların en iyi filmleri listesinde ilk onda yerini alır. Ve filmden bir çok unutulmaz alıntı modern Amerika ve dünya popüler kültüründe yerini almıştır.

Kansas çiftlik kızı Dorothy Gale (Judy Garland) teyzesi Em (Clara Blandick), amcası Henry (Charles Grapewin) ve üç çiftlik kahyası, Hickory (Jack Haley), Hunk (Ray Bolger) ve Zeke (Bert Lahr) birlikte yaşamaktadır. Çabuk parlayan karaktere sahip kasabalı Miss Almira Gulch (Margaret Hamilton) Dorothy’nin köpeği Toto tarafından ısırıldığında , şeriften köpeği Toto’yu uzak bir yere götürüp itlaf konusunda emir alır. Köpek, hayatı için endişe edip kendisiyle birlikte kaçan Dorothy’ye geri döner.
Dorothy, kısa bir süre sonra onun bir yerden kaçmakta olduğunu anlayan kahin Profesör Marvel (oynayan : Frank Morgan) ile karşılaşır. Profesör Dorothy’ye geleceğini anlatmak üzere onu yaşadığı yere davet eder. Dorothy ve teyzesi Em’in fotoğrafına bakarak teyzesinin hasta olduğunu ve evine hemen geri dönmesi gerektiğini söyler. Bu arada bir fırtına ve hortum şehre yaklaşmaktadır. Evin içindeki bir sığınağa kendini güçlükle atar. Uyandığında evin fırtınada kendisi ve köpeğiyle beraber göğe yükseldiğini fark eder. Ev tekrar yere düştüğünde kapıyı açar ve kendisini çok tuhaf bir köyde bulur. Burada karşılaştığı kuzeyin cadısı Glinda, Dorothy’ye düşen evle beraber Doğu’nun lanetli cadısını öldürdüğünü söyler. Bu esnada bir kutlama başlarken Batı’nın lanetli cadısı aniden ortaya çıkar ve kardeşinin emanetlerini geri ister.

1940 - 1943

Fantasia

Yönetmen: Samuel Armstrong, Ford Beebe Jr., Norman Ferguson
Ülke:ABD
Tür: Animasyon | Aile | Fantastik
Gösterim Tarihi: 13 Kasım 1940
Süre:124 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Joe Grant, Dick Huemer, Lee Blair
Görüntü Yönetmeni: James Wong Howe
Yapımcı: Walt Disney, Ben Sharpsteen
Firma: Walt Disney Pictures
Bütçe: $ 2,280,000
Hasılat: $ 76,400,000

Fantasia 1940; hikâyelerle, tarihle, bilimle, renklerle, müzikle, hayallerle, çizgilerle hazırlanmış ve ikiye bölünmüş harika bir klasik müzik şöleni. Her çocuğa klasik müzik sevgisini aşılayacak harika bir Disney Klasiği. Şarap tanrısı Dionisos, Pan, Centaurlar, Nympheler, Eros ve daha birçok mitolojik yaratığın çizgilerle canlandırılıp Bach, Tschaikowsky, Beethoven gibi klasik müzik dehalarının eşsiz eserleri eşliğinde dans ettiklerini düşünün. Harika çizimlere ve büyülü bir atmosfere sahip olan görüntülerle sihrin ve masal diyarının içine doğru bir yolculuğa hazır mısınız?

I Walked With a Zombie (Bir Zombiyle yürüdüm )

Yönetmen: Jacques Tourneur
Ülke: ABD
Tür: Korku
Oyuncular: James Ellison, Frances Dee, Tom Conway
Vizyon Tarihi: 21 Nisan 1943 (ABD)
Süre: 69 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Curt Siodmak, Ardel Wray, Inez Wallace
Müzik: Roy Webb
Görüntü Yönetmeni: J. Roy Hunt
Yapımcı: Val Lewton
Firma: RKO Radio Pictures

Kanada’lı genç hemşire Betsy Jessica ismindeki bir kadına bakmak için Karayip Adaları’na gelir. Çiftlik sahibi Paul ile evli olan Jessica, doktorların söylediğine göre bir çeşit ateşli hastalığa yakalanmıştır. Jessica’nın hastalığı kadının, yerel halkın tabiriyle 'yürüyen zombi'ye dönüşmesine neden olur. Burada kaldığı sürede Paul’e aşık olan Betsy ise, sevdiği adamı mutlu etmek için Jessica’yı nolursa olsun iyileştirmeye karar verir. Bunun için yaptığı Voodoo büyüsü işleri daha da kötüleştirecektir. Fazla bilinmeyen yönetmenlerden olan Jacques Tourneur’in yönettiği film, Charlotte Brontë’in Jane Eyre isimli kitabından esinlenmiş.

1944 - 1945


Farewell My Lovely aka Murder, My Sweet
(Cinayet, Tatlım )

Yönetmen: Edward Dmytryk
Ülke: ABD
Tür: Suç | Dram | Kara Film
Vizyon Tarihi: 09 Aralık 1944 (ABD)
Süre: 95 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: John Paxton, Raymond Chandler
Müzik: Roy Webb
Görüntü Yönetmeni: Harry J. Wild
Yapımcı: Sid Rogell, Adrian Scott
Nam-ı Diğer: Farewell, My Lovely
Firma: RKO Radio Pictures
Oyuncular: Dick Powell, Claire Trevor, Anne Shirley
Bütçe: $ 400,000

1944 yapımı Amerikan Kara-Film türündedir. 1975’te yeni bir uyarlaması çekilen film Farewell My Lovely adıyla da bilinir. Raymond Chandler'ın romanından uyarlanan bir Philip Marlowe macerası. Bir sosyete hırsızıyla, bir gangsterin cinayete karışmasını anlatıyor.

Detour (1945) ( Sapma )

Yönetmen: Edgar G. Ulmer
Ülke: ABD
Tür: Suç | Dram | Kara Film
Oyuncular: Tom Neal, Ann Savage, Claudia Drake, Edmund MacDonald
Vizyon Tarihi: 07 Kasım 1945 (ABD)
Süre: 67 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Martin Goldsmith, Martin Mooney
Müzik: Leo Erdody
Görüntü Yönetmeni: Benjamin H. Kline
Yapımcı: Leon Fromkess, Martin Mooney
Firma: Producers Releasing Corporation (PRC)
Bütçe: $ 30,000

New York gece klüplerinde piyanistlik yapan Al Roberts, Hollywood'daki sevgilisi Sue'nun yanına gitmek için otostop çeker. Yağmurlu bir gecede onu arabasına alan kumarbaz bir adam gizemli bir biçimde ölünce polisten korkan Roberts adamın kimliğini alarak yola devam eder. Fakat ona şantaj yapan bir kadın yüzünden Roberts attığı her adımda daha çok batağa saplanacaktır.

1946 - 1947


It's a Wonderful Life (Şahane Hayat)

Yönetmen: Frank Capra
Yapımcı: Frank Capra
Senarist: Frances Goodrich, Frank Capra, (Philip Van Doren Stern 'in hikâyesinden)
Oyuncular: James Stewart, Donna Reed, Lionel Barrymore
Müzik: Dimitri Tiomkin
Görüntü yönetmeni: Joseph F. Biroc
Kurgu: William Hornbeck
Stüdyo: Liberty Films
Dağıtıcı: RKO Radio Pictures
Cinsi: Sinema filmi
Türü: Dram, Aile, Aşk, Fantazi
Renk: Siyah-beyaz
Yapım yılı: 1946
Çıkış tarihi: 20 Aralık 1946, ABD
Süre: 130 dak.
Ülke: ABD
Dil: İngilizce

Şahane Hayat, 1946 ABD yapımı fantastik drama filmidir. Özgün adı It's a Wonderful Life olan filmin, bazı kaynaklara göre Türkiye'de Yaşamak Güzeldir adı ile de gösterildiğine dair kayıtlar vardır.

Yapımcılığını ve yönetmenliğini Frank Capra 'nın yaptığı filmin başrollerinde James Stewart , Donna Reed, Lionel Barrymore ve Thomas Mitchell oynamışlardır. Filmin senaryosu Philip Van Doren Stern 'in "The Greatest Gift" (En Büyük Armağan) adlı hikâyesinden uyarlanmıştır. Filmin senaryosunda Capra'nın da imzası vardır. Filmin siyah beyaz görüntülerini Joseph F. Biroc'un çektiği bu romantik dramın müziği Dimitri Tiomkin'e aittir.

Capra'ın 'en sevdiğim filmim' dediği "Şahane Hayat" yönetmenin 1930'lu yıllarda sıklıkla işlediği iyimserlik temasına tekrar başarıyla geri döndüğü filmidir. Film tarihçileri ve eleştirmenlerin klasik bir Charles Dickens hikâyesi olan "A Christmas Carol" (Bir Noel Şarkısı) ile paralellikler kurdukları bu romantik fantezide insan doğasının karanlık yönleri irdelenir. Filmde, iflas etmiş çaresiz bir iş adamının, intiharın eşiğindeyken karşısına çıkan bir melek tarafından, kendisinin hiç yaşamamış olduğu bir dünyanın neye benzeyeceğinin gösterilmesi, bunun sonucunda da iş adamının aslında farkına varmadan Dünyayı olumlu yönde değiştirecek birçok şey yapmış olduğunu anlaması, yani 'şahane bir hayat' yaşamış olduğunun farkına varması anlatılmaktadır.

Lady in the Lake (Göldeki Kadın)

Yönetmen: Robert Montgomery
Ülke: ABD
Tür: Suç | Kara Film | Gizem
Oyuncular: Robert Montgomery, Audrey Totter, Lloyd Nolan
Vizyon Tarihi: 23 Ocak 1947 (ABD)
Süre: 105 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Steve Fisher, Raymond Chandler
Müzik: David Snell, Maurice Goldman
Görüntü Yönetmeni: Paul Vogel
Yapımcı: George Haight
Firma: Metro-Goldwyn-Mayer (MGM)

Robert Montgomery’nin Lady in the Lake (1947) adlı yapıtı, kamera-göz’ün, kahramanın da yerini aldığı ve film kahramanın bu kez olayların başından sonuna kadar (aynaya bakmasının dışında) ekranda hiç görmediğimiz bir öznel-kamera uygulamasıyla ünlü olan tek filmdir. Ve tam bir ticari başarısızlıktır. Fimde; Bir suç dergisi editörü tarafından, patronun karısını bulması için kiralanan Phillip Marlowe (Robert Montgomery) kısa sürede kendini bir cinayet vakasının içinde bulur.

1947 - 1948

Out of the Past (Darağacımı Yükseğe Kur)

Yönetmen: Jacques Tourneur
Ülke: ABD
Tür: Dram | Kara Film | Gerilim
Oyuncular: Robert Mitchum, Jane Greer, Kirk Douglas, Rhonda Fleming
Vizyon Tarihi: 13 Kasım 1947 (ABD)
Süre: 97 dakika
Dil: İngilizce, American Sign Language
Senaryo: Daniel Mainwaring, James M. Cain, Frank Fenton
Müzik: Roy Webb
Görüntü Yönetmeni: Nicholas Musuraca
Yapımcı: Warren Duff, Robert Sparks
Firma: RKO Radio Pictures

Jeff Bailey (Robert Mitchum) küçük bir kasabada benzincilik yapmaktadır. Ancak bir gün, pis işler yapan Whit Sterling (Kirk Douglas) ile karşılaşır ve esrarengiz geçmişinin peşini bırakmadığını anlar. Geçmişte Jeff, Whit tarafından tutulan bir özel dedektiftir. Whit’i yaraldıktan sonra 40 bin dolarını alarak Acapulco’ya kaçan sevgilisi Kathie (Jane Greer) ’yi bulmak için görevlendirilir. Ancak Kathie, öyle etkileyici bir kadındır ki Jeff’e Whit hakkındaki herşeyi unutturur. Whit’in yeni işi tabi ki Jeff için bir tuzak kurmaktır ama Jeff’in aldığı önlemler Whit’i daha beter bir tuzağa düşürür. Douglas ve Mitchum gibi iki usta oyucuyu kadrosunda barındıran mükemmel bir kara-film.

Force of Evil (Şeytan’nın Gücü)

Yönetmen: Abraham Polonsky
Ülke: ABD ABD
Tür: Suç | Kara Film | Dram
Oyuncular: John Garfield, Thomas Gomez, Marie Windsor
Vizyon Tarihi: 25 Aralık 1948 (ABD)
Süre: 78 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Abraham Polonsky, Ira Wolfert
Müzik: David Raksin
Görüntü Yönetmeni: George Barnes
Yapımcı: Bob Roberts
Nam-ı Diğer: Tucker's People
Firma: Enterprise Productions | Roberts Pictures Inc.

The Night of the Hunter (Caniler Avcısı, 1955) gibi Şeytanın Gücü de Amerikan sinema tarihinde eşi benzeri olmayan bir vaka. Filmin yönetmeni Abraham Polonsky, çok sonralı iki film daha çekti ve başka filmlerin de senaryosunu yazdı; ama McCarthy döneminde kara listeye alınıp sektörden dışlanmadan önce, gelecek vaat eden dehasını her yönüyle sergilediği tek film bu.

Şeytanın Gücü, çağdaş kent yaşamında ayakta kalma becerisi gerektiren, çetin ceviz adamların cirit attığı polisiye filmleriyle tanınan bir yıldız oyuncunun (John Garfield) varlığına rağmen, kara film türü içine tam olarak oturmaz. Her şeyden önce bu, “uyaksız şiir” tadındaki bir dış sesle ve 1940’ların sinemasındaki en şaşırtıcı ve radikal yenilikler arasında sayılan ve Malick’in Badlands’ini (Kanlı Toprak, 1973) daha o zamandan müjdeleyen son derece stilize, kendine has bir müziği olan, diyaloglarla desteklenen şiirsel bir film.

Ayrıca, kardeşler arasındaki, kutsal kitaplarda anlatılana benzer türden bir hıyanet üzerinden dramatize edilen bir ahlak dışılık, günahkârlık ve kefaret öyküsü. Polonsky, hikâyenin kaçınılmaz kasvetinin (merdivenlerden çöplerin arasındaki cesedin yanına doğru iniş sahnesi son derece ürpertici), Garfield ve Beatrice Pearson arasındaki dokunaklı ve hayli çağdaş aşk öyküsünü kırıyor.

Film, en ufak ayrıntıya varana kadar şiirsel amacına uygun olarak stilize edilmiş: Ses, görüntü ve oyunculuk özgür bırakılmış ve bunların üçünün, sarhoş edici bir çokseslilik içerisinde birbirlerini etkilemesi sağlanmış.

1948 - 1949

Rope (Ölüm Kararı)

Yönetmen: Alfred Hitchcock
Ülke: ABD
Tür: Suç | Dram | Gizem
Oyuncular: James Stewart, John Dall, Farley Granger, Joan Chandler, Sir Cedric Hardwicke, Constance Collier, Douglas Dick, Edith Evanson
Vizyon Tarihi: 23 Ağustos 1948 (Kanada)
Süre: 80 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Hume Cronyn, Patrick Hamilton, Arthur Laurents
Müzik: David Buttolph
Görüntü Yönetmeni: William V. Skall, Joseph A. Valentine
Yapımcı: Sidney Bernstein, Alfred Hitchcock
Nam-ı Diğer: Alfred Hitchcock's Rope
Firma: Transatlantic Pictures | Warner Bros. Pictures
Bütçe: $ 1,500,000

Sinema Tarihi'nin gerilim ustası Alfred Hitchcock'un yönetmenliğini üstlendiği 1948 çıkışlı sinema filmi "Rope" (İp/ Ölüm Kararı), Patrick Hamilton'un yazdığı oyundan uyarlandı. James Stewart'ın başrolünde yer aldığı yapımda John Dall, Farley Granger ve Joan Chandler yer alıyor. tek mekanda geçen "Rope", Nietzsche'den Freud'a kadar bir çok düşünürün felsefesini dillendirerek türlü göndermeler yapmaktadır.

Saygın ve seçkin bir konuma sahip olan iki genç adam Brandon ve Philip, cinayet hakkındaki 'farklı' düşüncelerini eyleme geçirme kararı aldıktan sonra sosyetik arkadaşları David'i öldürürler. Dünyaya faydası olmayan insanların öldürülebileceği, dahası, cinayeti sadece asil ruhlu insanların işleyebileceği görüşünü savunan ikili, iple boğarak öldürdükleri arkadaaşlarının cansız bedenini bir sandığın içinde saklarlar.

Cinayet işlendikten bir kaç saat sonra evde parti düzenleyen ikili, yiyecek ve içkileri cesedin bulunduğu sandığın üzerine yerleştirirler ve arkadaşlarını davet ederler. Ancak ne var ki, herkes David'in gelmesini beklemektedir ve bu bekleyiş, cinayeti işleyenlerden Philip'in tedirgin olmasına sebep vermektedir.

Philip'e oranla daha soğukkanlı olan Brandon ise durumu ustaca idare etmeye çalışsa da partiye katılanlar arkadaşlarından Rupert'ın zekası, ikiliyle adeta çatışmaya girecektir.

The Set-Up

Yönetmen: Robert Wise
Ülke: ABD
Tür: Kara Film | Spor
Oyuncular: Robert Ryan, Audrey Totter, George Tobias
Vizyon Tarihi: 29 Mart 1949 (ABD)
Süre: 73 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Art Cohn, Joseph Moncure March
Görüntü Yönetmeni: Milton R. Krasner
Yapımcı: Richard Goldstone, Dore Schary
Firma: RKO Radio Pictures

Zamanında iyi bir boksör olan Stoker (Robert Ryan) artık yenilgi üstüne yenilgi almaktadır. Julie (Audrey Totter) Stoker'a bir şey olmasından korktuğu için boksu bırakmasını ister. Ama Stoker kabul etmez. Menajeri Tiny (George Tobias) ise Stoker'in maçta yenileceğine dair şike yapar.

1954 - 1958

Johnny Guitar

Yönetmen: Nicholas Ray
Senarist: Roy Chanslor (roman), Philip Yordan
Oyuncular: Joan Crawford, Sterling Hayden, Mercedes McCambridge, Scott Brady
Müzik: Peggy Lee ve Victor Young
Görüntü yönetmeni: Harry Stradling Sr.
Dağıtıcı: Republic Pictures
Cinsi: Sinema filmi
Renk: Renkli
Çıkış tarihi: 27.Mayıs.1954
Süre: 110 dakika
Dil: İngilizce

Johnny Guitar, 1954 yılı yapımı bir Hollywood filmi. Film Türkiye'de 20 Kasım 1956'da önce özgün adıyla gösterime girdi. Ertesi yıl, 29 Mayıs 1957'de ise bu kez Dişi Kartal adıyla yeniden gösterime verildi.

Roy Chanslor'ın aynı adlı romanından Philip Yordan'ın hazırladığı senaryoyu Nicholas Ray filme çekti. Ellili yıllarda ses getiren bir western oldu. Başrollerde Joan Crawford, Sterling Hayden, Mercedes McCambridge, Scott Brady oynadı.

Filmle aynı adı taşıyan tema şarkısı da filmin kendisi kadar büyük bir üne kavuştu. Sözlerini Peggy Lee'nin yazdığı ve bestesi Victor Young'a ait olan "Johnny Guitar" şarkısını filmde Joan Crawford piyano başında söyler gibi yapmış, ama aslında şarkı Peggy Lee tarafından seslendirilmiştir.

"Johnny Guitar", 2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

Varoş, rüzgarlı bir Arizona’nın sığır yetiştirilen kasabasında, Vienna adında kasaba dışında bir bar sahibi, kasaba halkı ve sığır güdücüleriyle tartışmaya girer. Vienna, sığır güdücülerinin karşı olduğu barın yanındaki tren yolunu desteklemekle kalmayıp Dansçı Çocuk adında hırsız olduğu şüphelenilen çocuğukla da yatağını paylaşır.

Vienna’nın eski sevgilisi silahlı soyguncu olan Johnny Guitar, Vienna’nın barına gelir ve Vienna’ya olan sevgisi tekrardan alevlenir ve onu korumaya karar verir. Hayat onlar için artık çok rahattır. Ta ki Dansçı Çocuğun ve çetesinin kasaba bankasını soyana kadar.

Kasaba halkı ise Vienna’nın bu işte bir parmağı olduğunu düşünür. Sığır yetiştiricisi Vienna’dan nefret eden Emma Small liderliğinde bir heyet Vienna’nın barını baştan aşağı yakar. Vienna ve Johnny kendilerini bu adamlardan zor kurtarır ve Vienna’nın kasaba halkına karşı güçlü direnişi başlar.

Filmde Dennis Hopper’ı 18 yaşında görüyoruz. Daha sonraki yıllar gerçek bir western klasiği olan Johnny Guitar müzikale uyarlandı ve 2004 yılında Broadway’de seyirci karşısına çıktı.

**Film Türkiye'de 20 Kasım 1956'da özgün adıyla (Johnny Guitar) gösterildi. Ertesi yıl, 29 mayıs 1957'de ise bu kez Dişi Kartal adıyla yeniden gösterime verildi.

Touch of Evil (Bitmeyen Balayı)

Yönetmen: Orson Welles
Ülke: ABD
Tür: Suç | Kara Film | Gerilim
Oyuncular: Orson Welles, Charlton Heston, Janet Leigh, Joseph Calleia
Çıkış tarihi: 1958
Süre: 95 dakika
Dil: İngilizce, İspanyolca
Senaryo: Orson Welles, Whit Masterson, Franklin Coen
Müzik: Henry Mancini
Görüntü Yönetmeni: Russell Metty
Yapımcı: Albert Zugsmith
Firma: Universal International Pictures (UI)
Bütçe: $ 829,000
Hasılat: $ 2,237,659

"Citizen Kane" ile dünya çapında bir ün elde eden sinemanın usta isimlerinden Amerikan aktör/ yapımcı Orson Welles'in yönetmenliğini yaptığı sinema filmi "Touch of Evil" (Bitmeyen Balayı), 1958 senesinde (ülkemizde 1965) vizyona girdi. Whit Masterson'un romanından uyarlanan ve 1 Milyon Dolardan az bir bütçeyle tamamlanan "Touch of Evil", başarılı bir film-noir örneğidir. 2008 senesinde hayatını kaybeden Amerikan aktör Charlton Heston, 2004 senesinde hayatını kaybeden aktris Janet Leigh ve Welles'in kendisinin rol aldığı yapımda Dennis Weaver, Akim Tamiroff, Joanna Moore, Ray Collins, Joseph Calleia, Valentin de Vargas ve Mort Mills gibi isimler de rol alıyor.

Polis müfettişi Ramon Mike Vargas ile Susan Vargas, henüz evlenmiş ve balayı için Meksika sınırında bir kasabayı seçmiş, kendi halinde bir çifttir. Karısıyla huzurlu bir kaç gün geçirmek isteyen genç müfettiş, kasabaya adımını atar atmaz bir bomba patlar ve Vargas, kendini olayın içinde bulur.

Arabaya yerleştirilmiş bir bombanın patlamasıyla şok geçiren kasaba sakinleri ve tabii ki Vargas, olayın içinde bölge polislerinden Hank Quinlan'ın parmağı olduğundan bihaber suçluyu aramaya koyulurlar.

1922 - 1929

Yönetmen: Roger Corman
Ülke: ABD
Tür: Komedi | Korku
oyuncular: Dick Miller, Barboura Morris, Antony Carbone, Julian Burton, Ed Nelson, John Brinkley
Vizyon Tarihi: 21 Ekim 1959 (ABD)
Süre: 66 dakika
Dil: İngilizce
Senaryo: Charles B. Griffith
Müzik: Fred Katz
Görüntü Yönetmeni: Jacques R. Marquette
Yapımcı: Roger Corman, Samuel Z. Arkoff, James H. Nicholson
Nam-ı Diğer: The Living Dead
Firma: Alta Vista Productions
Bütçe: $50,000

Walter Paisley çalıştığı kafede artistleri kıskanan bir komidir. Bir gün ev sahibinin kedisini yanlışlıkla öldürür.Saklamak amacıyla da kediyi çimentoya banar lakin yanlışlıkla sanat eseri zannedilir.Daha fazlasını isteyen artistler için yeni modeller bulmak zorunda kalır.

Yapım: 1960 - ABD,
Tür: Komedi
Süre: 72 dakika
Yönetmen: Roger Corman,
Oyuncular: Jack Nicholson, Dick Miller, Leola Wendorff, Toby Michaels, Karyn Kupcinet, Lynn Storey, Jack Warford, Dodie Drake, Meri Welles, Jackie Joseph, Wally Campo, Mel Welles, Jonathan Haze, John Herman Shaner, Myrtle Vail,
Müzisyen : Ronald Stein, Fred Katz,
Görüntü Y.: Vilis Lapenieks, Archie R. Dalzell,
Senaryo: Charles B. Griffith,
Yapımcı: Roger Corman,

The Little Shop of Horrors (tr. Küçük Korku Dükkanı) 1960 yapımlı fantastik bir kara komedi filmidir. 2 günde çekimleri tamamlanan ve yönetmenin "iki günlük partiydi" sözleriyle anılan film siyah beyaz klasikler arasına girmeyi başarmışdır. Yönetmenliğini Roger Corman'ın yaptığı, senaryosunu ise Charles Griffithin yazdığı filmin başrolünde Jonathan Haze, Jackie Joseph, Mel Welles, John Herman Shaner ve Myrtle Vail vardır. Filmde kısa olarak Jack Nicholson da görünmektedir. Film, küçük bir bitki bulan sakar ve çaylak yetimahenede büyümüş çiçekçi çırağı Seymour Krelbornun (Haze) bir bitki bulmasından bahsediyor. Seymour, Gravis Mushnikin altında çalışmakta ve Audrey Fulguarda aşıkdır. Ancak Audrey Dr. Phoebus Farb diye bir dişçiyle çıkmaktadır. Bu arada Seymourun bitkisi kanla beslenmektedir hatta gittikçe daha büyümeye ve insan yemeye başlayınca olaylar çığrından çıkar.

Filmin ardından 1986 yılında bir yeni çevrim filmi çekilmişdir. Bu sefer üzerinde aylar çalışılmış ve film müzikal olarak izleyiciye sunulmuşdur.Filmde Seymour rolünü Rick Moranis, Audrey Fulguardı Ellen Greene, Phoebus Farb (yeni çeviminde Orin Scrivello) Steve Martin ve Gravis Mushnik rolünü ise Vincent Gardenia oynamaktadır.