AB Komisyonunun geniş araştırmacı kitlesine sahip ''Üç Boyutlu Mobil TV'' Projesi, cep telefonlarından üç boyutlu TV yayınlarının izlenmesine olanak sağlayacak.

İleri mobile teknolojilerinin Avrupa versiyonunu hedefleyen projede, üçüncü boyut için aktarım sistemleri ve yeni nesil ekranlara sahip cep telefonları tasarlanıyor.

ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gözde B. Akar, AB 7. Çerçeve Programı kapsamında desteklenen ''Mobile 3DTV'' projesini anlattı.

Üç boyutlu görüntülerin gerçeklik algısını güçlendirdiğini vurgulayan Akar, bu algının özellikle futbol maçları, sinema filmleri ve efektlerde daha güçlü hissedildiğini belirtti.

Kore ve Japonya'da ülkelerin üç boyutlu TV ve mobil teknolojilere büyük yatırım yaptığını vurgulayan Akar, ayrıca bu teknoloji için gereken çekim, stüdyo ve görüntüleme teknolojilerinin de giderek geliştiğine dikkati çekti.

Günümüz TV yayıncılığının uydu ya da kablo yoluyla analog olarak yapıldığını kaydeden Akar, Türkiye'nin 2014'e kadar sayısal yayına geçeceğini belirterek, bu teknolojinin gelmesiyle cep telefonlarından TV yayınlarının yüksek kalitede izlenebileceğini söyledi.


"Projede çok sayıda bilim insanı çalışıyor"

Mobile 3DTV projesinin, Bilkent Üniversitesi'nden Prof. Dr. Levent Onural'ın önderliğindeki Üç Boyutlu Televizyon (3DTV) projesinde edinilen bilgilerin, telsiz iletişim için uyarlanmasını hedefleyen bir proje olduğunu anlatan Akar, projede 4 ülkenin 6 araştırma kurumundan çok sayıda bilim insanının çalıştığını kaydetti.

Akar, proje ortakları arasında Digital Video Broadcast-Handheld (DVB-H) konusundaki çalışmalarıyla dünyada liderlik yapan Tampere Üniversitesi, MPEG2-MPEG4 - H.264 gibi video kodlama standartlarında çok aktif olan HHI, multimedya donanımları konusunda çok başarılı KOBİ şirketlerinden birisi olan MMS'in de bulunduğunu aktardı.

Akar, projenin toplam bütçesinin 3 milyon Avro olduğunu, Türkiye'nin ise bu bütçeden 280 bin Avro kullanacağını belirtti.


"Amaç üç boyutlu yayın"

Avrupa Birliği'nin cep telefonundan televizyon yayınında (cep televizyonu) yayın teknolojisi olarak DVB-H'i destekleme kararı aldığını bildiren Akar, bu teknolojinin cep telefonunun dev ülkelerinden Finlandiya'da da yaygın bir şekilde kullanıldığını dile getirdi.

Projenin ana amacının DVB-H üzerinden üç boyutlu yayın yapmak olduğunu kaydeden Akar, ayrıca üçüncü boyut için gerekli görüntülemeyi sağlayacak yeni nesil ekranlara sahip cep telefonlarının da tasarlandığına işaret etti.

Türkiye'de sayısal yayıncılığa geçişle birlikte üç boyutlu televizyonlardaki yayın kalitesine cep telefonundan da yakalanacağını dile getiren Akar, ''Üç boyutlu TV'nin Japonya'da deneme yayınları başladı. Bu ülkede televizyon seyredilebilecek mobil cihazlar çok satıyor. Biz bu teknolojinin Avrupa versiyonunu gerekleştireceğiz'' diye konuştu.


"Türk araştırmacılar ne yapıyor?"

Beş iş paketinden oluşan projede, hataya dayanıklı üç boyutlu videonun iletiminin koordinasyonunu üstlendiklerini dile getiren Akar, ayrıca üç boyutlu görüntülemede kullanılacak cep telefonu işlemcisi üzerinde de pek çok yenilik yaptıklarını aktardı.

Akar, şunları kaydetti:

''Üç boyutlu görüntüleme sağlayan cep telefonunun işlemcisine yeni özellikler katacak yazılımlar geliştiriyoruz. Mesela, üç boyutlu görüntüyü görebilmek için doğru açıyı bulmak gerekiyor. Burada yaptığımız bir sensör elin hareketini algılıyor ve buna göre üç boyutlu görüntünün net açısını ayarlıyor.

Yayın kalitesinin bozulması ya da yayının kesilmesi gibi durumlarla da karşılaşmamak için kişinin bulunduğu yerden bu üç boyutlu yayınları almasını sağlıyoruz.''

Akar, proje kapsamında ayrıca cep telefonundan üç boyutlu oyunların oynanabileceğini ve her türlü simülasyonun da üç boyutlu olabileceğini sözlerine ekledi.