Recaizade Mahmud Ekrem | (1847 - 1914) | İlk Realist Türk Roman Yazarı

@**Boray** · 27.06.2013, 00:36

Takvimhane Nazırı Recai Efendi'nin oğlu, Ercüment Ekrem Talu'nun babasıdır. Babasından Süryanice ve Farsça öğrendi. 1858'de ilköğretimini tamamladı, özel öğrenim görerek yetişti. Mekteb-i İrfan'ı bitirdikten sonra girdiği Harbiye İdadisi'ndeki öğrenimini sağlık sorunları nedeniyle tamamlayamadı. Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi'nde memurluğa başladı. Tanzimat ve Nafia dairelerinde baş muavinlik , Danıştay üyeliği, Mekteb-i Mülkiye ve Galatasaray Sultanisi'nde öğretmenlik, birkaç ay Evkaf ve Maarif Nazırlığı, Meclis-i Âyân üyeliği yaptı.

Resmi görevle Trablusgarp'a gönderildi. 1908'de 2. Meşrutiyet'ten sonra kurulan Kamil Paşa kabinesinde Maarif Nazırı oldu. Namık Kemal'le tanışmasının ardından Encümen-i Şuara'ya katıldı. İlk yazıları Namık Kemal yönetimindeki Tasvir-i Efkar gazetesinde yayınlandı. 1870'lerden sonra kendisini tümüyle yazılarına verdi. Batı edebiyatından çeviriler yaptı. 1870'te ilk oyunu Afife Anjelik, 1871'de ilk şiir kitabı Nağme-i Seher yayınlandı. Yaşamını yitirdiğinde Meclis-i Âyan üyesiydi.

Ölümü nedeniyle okullar tatil edilmiş ve büyük bir cenaze töreni düzenlenmiştir. Mezarı, oğlu Nejad'ın kabri yanında, Küçüksu'dadır.

Namık Kemal'le tanışmasının ardından edebiyat çevresine girmiş ve onun Fransa'ya gitmesi üzerine, 1867'de Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimine geçmiştir.

Recaizade, üç oğlunun, özellikle de çok sevdiği Nejad'ın ölümünden duyduğu acıyı dile getirdiği şiirleriyle daha çok karamsar duygular işledi. Eski edebiyatı savunan Muallim Naci ve çevresiyle girdiği edebiyat tartışmalarıyla Edebiyat-ı Cedide akımının doğmasına zemin hazırladı. Başta Tevfik Fikret olmak üzere döneminin genç şair ve edebiyatçılarını çevresinde topladı. Tanzimat ve Batı düşüncesinin yeni kuşağa benimsetilmesinde önemli rol oynadı.

Kendisinin yetkin tiyatro oyunu olarak bilinen Çok Bilen Çok Yanılır, ölümünden sonra yayımlandı. Sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. "Sanat sanat içindir" anlayışını savundu. Doğaya dönük, insanı doğa içinde ele alan şiirler yazdı. Aşk ve ölüm temalarını işledi. Eski-yeni edebiyat tartışmalarının merkezinde yer aldı. Tek romanı, Türk edebiyatında realizmin ilk örneklerinden sayılan Araba Sevdası adlı eseridir. Yazar bu eserde ailesinin parasını zevk ve eğlencesine harcayanları eleştirdi. Bu eseri yazdığı dönemde ailesini karşısına almış ve baba mirasından olacağını bile bile eserini yazmaya devam etmiştir.

Manzume :

Nağme-i Seher

Yadigâr-ı Şebâb

Zemzeme

Tefekkür

Pejmürde

Nijad Ekrem

Nefrin

Roman :

Araba Sevdası

Öykü :

Saime

Muhsin Bey Yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi

Şemsa

Tiyatro :

Afife Anjelik

Atala Yahut Amerikan Vahşileri

Vuslat Yahut Süreksiz

Sevinç

Görev Çağrısı

Çok Bilen Çok Yanılır

Muhsin Bey

Şiir

Zemzeme

Kaynak

@**Sevda** · 27.06.2013, 01:51

Araba Sevdası'ndan başka hiç bir eserinden haberim yoktu. Hâlâ en ilginç bulduğum eserlerin başında gelir Araba Sevdası.

Yazarı daha yakından tanımamı sağladığın için teşekkürler Boray.

@**Boray** · 27.06.2013, 01:54

Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi Sevda

Araba Sevdası'ndan başka hiç bir eserinden haberim yoktu. Hâlâ en ilginç bulduğum eserlerin başında gelir Araba Sevdası.

Yazarı daha yakından tanımamı sağladığın için teşekkürler Boray.

Bu adamın Ah Nijad diye bir şiiri daha var. Oğlunun ölümü sonrası yazıyor. Hep okurken içim burkulur. Allah kimseye evlat acısı yaşatmasın... Onu da bir oku derim

Asıl ben teşekkür ederim Sevda

@**Canan** · 27.06.2013, 02:24

Araba sevdası'nı öğretmenimin tavsiyesi üzerine çok eskiden okumuştum; fakat hiç aklımda yok nasıldı. Bir de Muhsin Bey adlı eserlerini biliyorum.

Tanıtım için teşekkürler Boray

@**Boray** · 27.06.2013, 02:34

Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi Canan

Araba sevdası'nı öğretmenimin tavsiyesi üzerine çok eskiden okumuştum; fakat hiç aklımda yok nasıldı. Bir de Muhsin Bey adlı eserlerini biliyorum.

Tanıtım için teşekkürler Boray

2 sene önce okudum ben de onu. Araba Sevdası çok ağır bir kitaptı. Çok fazla eski kelime barındırıyordu. O yüzden ne konu net anlaşılıyor ne de sürükleyici oluyor. Belki de ondan aklında kalmamıştır.

Ben asıl teşekkür ederim

@**Türkü** · 27.06.2013, 09:27

Araba Sevdası'nı bende okudum. Fransızca terimler her ne kadar açıklanmış olsada yinede zorluk çekmedim değil. Bihruz beyin fazlaca hayal alemine dalması ,Çamlıca'da gezinirken her kadına aşık olması dönemin şartlarından dolayı biraz garipsenecek konumda.

Teşekkürler Boray.

@**SuLTaN** · 27.06.2013, 13:23

Araba Sevdası romanı Türk romancılığının hem başlangıcı hem geçiş dönemi gibi. Bihruz Bey'i anlatarak Batılılaşmayı yanlış anlayanları çok güzel eleştirmiş yazarımız.

***

Şairlik yönü çok kuvvetli olmasa da ben çoğu şiirini çok güzel bulurum.

Hem tabîat münfail hecrinle, hem gönlüm harâb...
Geldi amma n’eyleyim sensiz bahârın şevki yok!..

Bence harika...

***

Recaizade çocuklarını kaybeden acılı bir baba. Boray'ın bahsettiği şiir benim de içimi çok acıtıyor.

Hasret beni cayır cayır yakarken
Bedenimde buzdan bir el yürüyor.
Hayaline çılgın çılgın bakarken
Kapanası gözümü kan bürüyor.

Dağda kırda rasgetirsem bir dere
Gözyaşlarım akıtarak çağlarım.
Yollardaki ufak ufak izlere
Senin sanıp bakar bakar ağlarım.

Güneş güler, kuşlar uçar havada,
Uyanırlar nazlı nazlı çiçekler..
Yalnız mısın o karanlık yuvada?
Yok mu seni bir kayırır, bir bekler?

Can isterken hasret odiyle yansın,
Varlık beni alil alil sürüyor.
Bu kaygıya yürek nasıl dayansın?
Bedenciğin topraklarda çürüyor!

Bu ayrılık bana yaman geldi pek,
Ruhum hasta, kırık kolum kanadım.
Ya gel bana, ya oraya beni çek,
Gözüm nuru oğulcuğum, Nijad'ım!

***

Teşekkür ederim Boray.

@**Efruz** · 27.06.2013, 15:56

Ahh o edebiyat yazılıları.
Araba Sevdası'nı hiç okumadım ama az ezberlememiştim konu özetlerini. Zemzeme'nin de bir özelliği vardı sanki. Dil anlatım yazılısında çıkmıştı

@**Boray** · 27.06.2013, 15:57

Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi Efruz

Ahh o edebiyat yazılıları.
Araba Sevdası'nı hiç okumadım ama az ezberlememiştim konu özetlerini. Zemzeme'nin de bir özelliği vardı sanki. Dil anlatım yazılısında çıkmıştı

Zemzeme - demdeme tartışması vardı. O olabilir mi?

@**Efruz** · 27.06.2013, 16:09

Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi Boray

Zemzeme - demdeme tartışması vardı. O olabilir mi?

Olabilir. Hatırlamıyorum ki tam olarak. Yazılıdan önce ezberlerdim, ertesi güne unuturdum ben bu bilgileri.
Sultan biliyordur ama demek istediğimi. Görürse bilgilendirir bizi

27.06.2013, 00:36	#1
Çevrimdışı @Boray Gerçek Üye Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Boray	Recaizade Mahmud Ekrem \| (1847 - 1914) \| İlk Realist Türk Roman Yazarı Takvimhane Nazırı Recai Efendi'nin oğlu, Ercüment Ekrem Talu'nun babasıdır. Babasından Süryanice ve Farsça öğrendi. 1858'de ilköğretimini tamamladı, özel öğrenim görerek yetişti. Mekteb-i İrfan'ı bitirdikten sonra girdiği Harbiye İdadisi'ndeki öğrenimini sağlık sorunları nedeniyle tamamlayamadı. Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi'nde memurluğa başladı. Tanzimat ve Nafia dairelerinde baş muavinlik , Danıştay üyeliği, Mekteb-i Mülkiye ve Galatasaray Sultanisi'nde öğretmenlik, birkaç ay Evkaf ve Maarif Nazırlığı, Meclis-i Âyân üyeliği yaptı. Resmi görevle Trablusgarp'a gönderildi. 1908'de 2. Meşrutiyet'ten sonra kurulan Kamil Paşa kabinesinde Maarif Nazırı oldu. Namık Kemal'le tanışmasının ardından Encümen-i Şuara'ya katıldı. İlk yazıları Namık Kemal yönetimindeki Tasvir-i Efkar gazetesinde yayınlandı. 1870'lerden sonra kendisini tümüyle yazılarına verdi. Batı edebiyatından çeviriler yaptı. 1870'te ilk oyunu Afife Anjelik, 1871'de ilk şiir kitabı Nağme-i Seher yayınlandı. Yaşamını yitirdiğinde Meclis-i Âyan üyesiydi. Ölümü nedeniyle okullar tatil edilmiş ve büyük bir cenaze töreni düzenlenmiştir. Mezarı, oğlu Nejad'ın kabri yanında, Küçüksu'dadır. Namık Kemal'le tanışmasının ardından edebiyat çevresine girmiş ve onun Fransa'ya gitmesi üzerine, 1867'de Tasvir-i Efkar gazetesinin yönetimine geçmiştir. Recaizade, üç oğlunun, özellikle de çok sevdiği Nejad'ın ölümünden duyduğu acıyı dile getirdiği şiirleriyle daha çok karamsar duygular işledi. Eski edebiyatı savunan Muallim Naci ve çevresiyle girdiği edebiyat tartışmalarıyla Edebiyat-ı Cedide akımının doğmasına zemin hazırladı. Başta Tevfik Fikret olmak üzere döneminin genç şair ve edebiyatçılarını çevresinde topladı. Tanzimat ve Batı düşüncesinin yeni kuşağa benimsetilmesinde önemli rol oynadı. Kendisinin yetkin tiyatro oyunu olarak bilinen Çok Bilen Çok Yanılır, ölümünden sonra yayımlandı. Sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. "Sanat sanat içindir" anlayışını savundu. Doğaya dönük, insanı doğa içinde ele alan şiirler yazdı. Aşk ve ölüm temalarını işledi. Eski-yeni edebiyat tartışmalarının merkezinde yer aldı. Tek romanı, Türk edebiyatında realizmin ilk örneklerinden sayılan Araba Sevdası adlı eseridir. Yazar bu eserde ailesinin parasını zevk ve eğlencesine harcayanları eleştirdi. Bu eseri yazdığı dönemde ailesini karşısına almış ve baba mirasından olacağını bile bile eserini yazmaya devam etmiştir. Manzume : Nağme-i Seher Yadigâr-ı Şebâb Zemzeme Tefekkür Pejmürde Nijad Ekrem Nefrin Roman : Araba Sevdası Öykü : Saime Muhsin Bey Yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi Şemsa Tiyatro : Afife Anjelik Atala Yahut Amerikan Vahşileri Vuslat Yahut Süreksiz Sevinç Görev Çağrısı Çok Bilen Çok Yanılır Muhsin Bey Şiir Zemzeme Kaynak

27.06.2013, 01:51	#2
Çevrimdışı @Sevda Dönersen Islık Çal.. Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Sevda	Cevap: Recaizade Mahmud Ekrem \| (1847 - 1914) \| İlk Realist Türk Roman Yaza Araba Sevdası'ndan başka hiç bir eserinden haberim yoktu. Hâlâ en ilginç bulduğum eserlerin başında gelir Araba Sevdası. Yazarı daha yakından tanımamı sağladığın için teşekkürler Boray.

27.06.2013, 02:24	#4
Çevrimdışı @Canan Çiçekci kız Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Canan	Cevap: Recaizade Mahmud Ekrem \| (1847 - 1914) \| İlk Realist Türk Roman Yaza Araba sevdası'nı öğretmenimin tavsiyesi üzerine çok eskiden okumuştum; fakat hiç aklımda yok nasıldı. Bir de Muhsin Bey adlı eserlerini biliyorum. Tanıtım için teşekkürler Boray __________________

27.06.2013, 09:27	#6
Çevrimdışı @Türkü ...> Ata'm İzindeyiz <... Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Türkü	Cevap: Recaizade Mahmud Ekrem \| (1847 - 1914) \| İlk Realist Türk Roman Yaza Araba Sevdası'nı bende okudum. Fransızca terimler her ne kadar açıklanmış olsada yinede zorluk çekmedim değil. Bihruz beyin fazlaca hayal alemine dalması ,Çamlıca'da gezinirken her kadına aşık olması dönemin şartlarından dolayı biraz garipsenecek konumda. Teşekkürler Boray. __________________

27.06.2013, 13:23	#7
Çevrimdışı @SuLTaN Fosforlu Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @SuLTaN	Cevap: Recaizade Mahmud Ekrem \| (1847 - 1914) \| İlk Realist Türk Roman Yaza Araba Sevdası romanı Türk romancılığının hem başlangıcı hem geçiş dönemi gibi. Bihruz Bey'i anlatarak Batılılaşmayı yanlış anlayanları çok güzel eleştirmiş yazarımız. * Şairlik yönü çok kuvvetli olmasa da ben çoğu şiirini çok güzel bulurum. Hem tabîat münfail hecrinle, hem gönlüm harâb... Geldi amma n’eyleyim sensiz bahârın şevki yok!.. Bence harika... * Recaizade çocuklarını kaybeden acılı bir baba. Boray'ın bahsettiği şiir benim de içimi çok acıtıyor. Hasret beni cayır cayır yakarken Bedenimde buzdan bir el yürüyor. Hayaline çılgın çılgın bakarken Kapanası gözümü kan bürüyor. Dağda kırda rasgetirsem bir dere Gözyaşlarım akıtarak çağlarım. Yollardaki ufak ufak izlere Senin sanıp bakar bakar ağlarım. Güneş güler, kuşlar uçar havada, Uyanırlar nazlı nazlı çiçekler.. Yalnız mısın o karanlık yuvada? Yok mu seni bir kayırır, bir bekler? Can isterken hasret odiyle yansın, Varlık beni alil alil sürüyor. Bu kaygıya yürek nasıl dayansın? Bedenciğin topraklarda çürüyor! Bu ayrılık bana yaman geldi pek, Ruhum hasta, kırık kolum kanadım. Ya gel bana, ya oraya beni çek, Gözüm nuru oğulcuğum, Nijad'ım! *** Teşekkür ederim Boray. __________________ "Dostlar bizi hatırlasın..."

27.06.2013, 15:56	#8
Çevrimdışı @Efruz Dost Nâzım Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Efruz	Cevap: Recaizade Mahmud Ekrem \| (1847 - 1914) \| İlk Realist Türk Roman Yaza Ahh o edebiyat yazılıları. Araba Sevdası'nı hiç okumadım ama az ezberlememiştim konu özetlerini. Zemzeme'nin de bir özelliği vardı sanki. Dil anlatım yazılısında çıkmıştı __________________ Sakın sen kuş vurma yavrum, En engin bir kardeşlikte uçar kuşlar gökyüzünde. Tüfekle oynama yavrum, Şakacığı bile çirkin bir canlıyı öldürmenin.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)