Basakca

Tür :Kahramanlık Madalyası
Veriliş nedeni : Türk Kurtuluş Savaşı 'na katılan herkese kahramanlığından ötürü verilir
Savaş :Türk Kurtuluş Savaşı
İlk verilişi : 21 Kasım 1923
Toplam : 95261

İstiklal Madalyası, Kurtuluş Savaşı’nda yararlılık gösteren askerlere ve sivillere, o dönemde milletvekili olanlara, savaşa katılan alayların sancaklarına, Erzurum ve Sivas kongrelerine katılanlara, İstiklal Madalyası Kanunu adlı özel bir yasaya göre verilen madalyadır. 1 Kasım 1926 tarihine kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce verilmiş olan İstiklal Madalyaları'nı, bu tarihten sonra müracat edenlere Millî Savunma Bakanlığı vermektedir. Toplam 95261 kişiye verilmiştir.

Kanuna göre sağ göğüs üzerine her gün takılır. İstiklal Madalyası'nın çıkarılmasından sonra Osmanlı dönemine ilişkin tüm madalya ve nişanlar iptal edilmiştir.

Kurtuluş Savaşı sonuçlandıktan sonra, savaş sırasında cephede ve cephe gerisinde yararlılık gösterenlere madalya verilmesi konusu TBMM'nde görüşüldü. 29 Kasım 1920 günü mecliste kabul edilen 66 sayılı kanun, 4 Nisan 1921 günü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Daha sonraki yıllarda çıkarılan bazı kanunlarla ana kanun olan 66 sayılı kanuna ilaveler yapılmıştır. Örneğin 1924'te çıkarılan 525 sayılı kanun, İstiklal Madalyası'nın varislere geçişi ile hükümleri, 1926'da çıkarılan 869 sayılı kanun ise ilk defa madalya alacaklar ile ilgili hükümleri içerir.

İstiklal madalyası oval şeklindedir. Pirinç'ten yapılmıştır. Çapı 35x40 mm, ağırlığı 15.55 gramdır.

İstiklal Madalyası’nın şeklinin belirlenmesi konusuyla Mustafa Kemal tarafından İstiklal Madalyası yasa tasarısını hazırlamak için görevlendirilen Mustafa Necati Uğural ilgilenmiştir. Darphane tarafından bir tasarım yarışması açılmış, yarışmayı 9 Ocak 1923’te heykeltraş Mesrur İzzet Bey'in yaptığı tasarım kazanmıştır.

• Madalyanın Ön Yüzü

İstiklal Madalyası'nın ön yüzünün üst kısmında; ilk TBMM binası yer alır. Binanın sağında ve solundaki cami ve ev görüntüleri, dönemin Ankara'sını gösterir. Meclis binasının arkasında doğan güneşten uzunlu kısalı ışık huzmeleri yayılır. Bu ışınlar, zaferi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu simgelemektedir.

Meclis binasının altındaki kısımda dünya sembolü, orak ve tırpanlar, örs-çekiç, resim paleti-fırça gibi semboller yeni cumhuriyetin bilime, tarıma, sanayiye, sanata önem vereceğini ifade eder; dünya ile bütünleşme kararlılığını gösterir.

Simgelerin sağında ve solunda bulutlar, onların yanında zafer simgesi meşe yaprakları, yaprakların üstünde ise meclisin açılış tarihi olan 23 Nisan 1336 tarihi (bir tarafta "23 Nisan", diğer tarafta miladi 1920'nin rumi takvimde karşılığı olan "1336" yazısı) yer almaktadır. Bulutların altında sağa doğru yürüyen ve iki öküzün çektiği, İstiklâl Savaşı’nı simgeleyen kağnı arabasıyla köylü kadın vardır.

Kağnı ve kadın görüntüsünün altında yukarıdaki bulutların ve ışınların devamı görülür. Alt-ortadaki ışınların içinde beliren şakül, devletin yapılaşmasını simgeler.

• Madalyanın Arka Yüzü

İstiklal Madalyasının arka yüzünde yukarı doğru bakan ay yıldızla çevrilmiş olarak Misak-ı Milli sınırlarını gösteren Türkiye Haritası vardır. Harita üzerinde, Ankara'nın yeri bir yıldızla işaretlemiştir. Yıldızdan çıkan yedi ışın, haritanın değişik yönlerine uzanır birisi Kars'a, diğeri Edirne'ye kadar ulaşır.

• Kurdeleler

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde verilen ilk madalyaların kurdela rengi yeşildir. Ancak daha sonra milletvekillerine yeşil, cephede bulunanlara kırmızı, cephe gerisinde çalışanlara beyaz renkte kurdelası olan madalyalar verilmiştir. Cephede görev almış milletvekillerinin madalya şeritleri yarı kırmızı, yarı yeşil renklidir.

Mustafa Kemal Atatürk İstiklal Madalyası ile.

15 Mayıs 1919’dan 9 Eylül 1922 tarihine kadar süren Kurtuluş Savaşı’nda cephede veya cephe gerisinde kahramanlık ve fedakarlık gösterenlere İstiklal Madalyası verilmiştir.

20 Kasım 1920’den itibaren 1926 yılına kadar, milletvekili, kuvay-ı milliyeci, PTT memuru, mülk-i amir ve askerlerden oluşan toplam 6920 kişi TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. 1968’de 1005 sayılı yasanın (1 Mart 1968 tarihi itibariyle) kabulüne kadar geçen 47 yıl içinde 17.557’si subay-astsubay ve 77.704’ü erbaş ve er olmak üzere toplam 95.261 kişiye “İstiklal Madalyası” verilmiştir.

30 Ocak 1929 gün ve 3579 sayılı kanun gereğince; Kurtuluş Savaşı'nda milli orduda görev alan alay sancaklarına da birer İstiklal Madalyası verilmiştir.

Türkiye'de ayrıca İstiklal Madalyası sahibi bir şehir ve bir ilçe bulunmaktadır. Bunlar Kahramanmaraş ve İnebolu'dur.

Kahramanmaraş, 21 Ocak 1920 – 11 Şubat 1920 arasında kurtuluş mücadelesi vererek şehri Fransız işgalinden kurtaran halkın kahramanlığı nedeniyle 5 Nisan 1925’te kırmızı şeritli istiklal madalyası ile ödüllendirildi. Kurtuluş Savaşı sonrasında Meclis’ten gelen "şehirde Kurtuluş Savaşı’na katılanların bildirilmesi" şeklindeki yazı üzerine toplanan şehrin ileri gelenlerinin

“Maraş'ta Milli Mücadele'ye katılmayan tek bir fert bile yoktur”

cevabı üzerine TBMM, madalyayı fertlere değil bütün şehir halkına verme kararı almıştır. 1925’ten beri 12 Şubat’ta gerçekleşen törenlerde şehrin İstiklal Madalyası bayrağa törenle takılarak bu olay canlandırılır.

İnebolu ise 9 Nisan 1924 tarihli TBMM kararıyla İnebolulu kayıkçıların gayretleri ve başarıları nedeniyle beyaz şeritli istiklal madalyası ile ödüllendirilmiştir. Madalya, İnebolu Belediyesi’nde muhafaza edilmektedir. Her yıl 9 Haziran'da tören alanında istiklal madalyası ile birlikte verilen berat açılıp okunur.

TBMM 1. Dönem üyelerinden bazılarına İstiklal Madalyası verilmesi için Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından yazılan tezkere, TBMM'nin 21 Kasım 1923 Çarşamba günü 65. toplantısında görüşülmüş ve yapılan oylama sonucunda Mustafa Kemal ve 23 arkadaşına kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası verilmesi oybirliğiyle kabul edilmiştir.

Buna göre, TBMM Birinci Devre üyelerinden olup Batı Cephesi'nin Kuzey Grubu'nda yararlık gösteren asker milletvekilleriyle, sivil şahıslara 66 sayılı yasanın ikinci ve beşinci maddelerine dayanılarak İstiklal Madalyası verilmiştir.

Ölen son İstiklal Gazisi ve İstiklal Madalyası sahibi Gazi Mustafa Şevki Yakut'tur. Hatay ilinin Dörtyol ilçesinde 1989 yılında vefat etmiştir. Mustafa Şevki Kurtuluş Savaşında Yemen Cephesinde kahramanca savaşmış, fakat Arapların İngilizlerle birlikte olması üzerine esir düşmüştür. 5 yıl esir kalan Mustafa Şevki Mondrosla beraber yeniden Dörtyol'a dönmüştür.

__________________

"Ey egosu boyundan büyük insan..
Bir gün ölüp toprak olacaksın. Bir tohum filizlenecek ot olacaksın, bir öküz seni yiyecek ve atık olacaksın.. Yani hep aynı kalacaksın."

Canan

Madalyayı taşıyan gaziler, ne kadar gururlanıyorlardır haklı olarak.

Kahramanmaraş ve İnebolu da şehir olarak madalya nasibini almış demek... Maraş'ta milli mücadeleye katılmayan tek bir kişinin bile olmaması takdire şayan ; ne büyük bir vatan severlik...

Teşekkürler Başakça.

__________________

Anjelik

Kaç tane madalyalı gazi,sefalet içinde göçüp gitti bu dünyadan....


Paylaşım için tesekkürler Basakca...

__________________

LaLe

Dalgakıran

Güzel bir paylaşım Başakca.
Teşekkürler..

__________________

Duayen

Doğrusunu söylemek gerekirse sevgili Başakça,kocaman bir madalyada sana vermek lazım..
Sabırla, itinayla zaman ayırıp, bu kadar detaylı çalışmalar yapıp bizlere sunuyorsun,seni takdir etmemek mümkün değil..

Yine güzel bir konu hazırlamışsın..Ne yalan söyliyeyim hiç bir zaman aklıma gelmeyen, merakımı cezbetmeyen bir konuyu sayende okudum, teşekkür ederim Başakça..

SuLTaN

__________________

Redwine

__________________

CeMKaN

Bu istiklal madalyasini tasiyanlara helal olsun. Kafama su takildi, bunlardan birisi yasiyorsa cikipta demiyormu ki rte'ye oglum biz bu memleket icin neler yaptik. Sen babanin mali memleketi satip savuruyorsun diye.
Birde "Lazistan" diye biryer varmiydi. Degerli bilgiler icin cok tesekkürler...
Mobil Sürüm ile Gönderildi

Cem1907

Lazistan diye iddia edilen bölge eski Rum Pontus zamanındaki doğu Karadeniz kısmıdır.Lazlar aslen Kafkas kökenlidir ama Osmanlı zamanında Müslümanlığı seçmeyip,ortodoks olanlarına Osmanlı ''Rum'' demiştir.Türkiye içindeki bugünkü nüfusları en fazla 150.000 kadardır.Bugün Lazlar ağırlıklı olarak Gürcistanda yaşarlar.

Türkiye etnik olarak o kadar karışık ki;günün birinde bu çok multi-etnik Yapı'nın Türkiye'nin başına dert olacağından endişeliyim.

__________________