Artık bu sözcükleri kullanacağız...

TDK toplantısında, çok sık kullanılan yabancı sözcükler yerine Türkçe sözcükler önerildi

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Şükrü Haluk Akalın’ın girişimiyle oluşturulan kurul, birçok ünlü ismi bir araya getirdi. Sanatçılar Candan Erçetin ve Kıraç, AKUT Başkanı Nasuh Mahruki, ilk kadın hakem ve futbolcu Lale Orta, sinema eleştirmeni Sevin Okyay, felsefe profesörü Ahmet İnam da kurulda ’gönüllü’ üye olarak görev aldılar.

TDK Başkanı Akalın, ’Amacımız, Türkçemizi geliştirmek, zenginleştirmek ve özleştirmek. Davetimize sanatçılarımız ve sporcularımızın da aralarında olduğu çok sayıda kişi olumlu yanıt verdi. Kendilerine teşekkür ediyorum’ dedi. Akşam gazetesinin haberine göre, bugüne kadar iki toplantı yapan kurul üyelerinin tartıştığı ve önerdikleri sözcükler özetle şöyle:

- Araba kapılarını uzaktan açan anahtar ’keyless-go’ yerine ’açgeç’, ’açar geçer’, ’açam’, ’e-anahtar’, ’manahtar (manyetik anahtar)’ karşılığını önerenler oldu. Toplantıda bu sözcük için, Mahruki’nin gündeme getirdiği ’AÇS’ (araç çalıştırma sistemi) kabul edildi.

- Alıcılar tarafından ’istenmeyen ileti’ olarak bilinen ’spam’ sözcüğü için ’i-posta’, ’çöpçül’ seçenekleri sunuldu. ’İstenmeyen ileti’ tercih edildi. Yine ’antispam’ için de ’defeder’, ’defeden’ gibi sözcükler önerildi, ancak kurul, ’iletisavar’da karar kıldı.

- Flaş haber için teklif edilen karşılıklar ’cınga’, ’haberge’, ’mühim haber’, ’tezbak’, ’zırtgel’ oldu. ’Çarpıcı haber’de karar kılındı. Önemli gelişme, sıcak gelişme, sıcak haber ve son dakika ifadelerinin de yerine göre kullanılması benimsendi.

- Ter kokularını önlemek amacıyla koltuk altına sürülen ’roll-on’ için ’bilyalı’, ’dön-dur’, ’döndürüklü’, ’kokusavar’, ’tere dön’, ’teriter’, ’tersavar’, ’topbaş’, ’yuvarla sür’ Türkçe karşılıklar tartışıldı. Kabul edilen ’Bilyeli’ sözcüğü oldu.

- Bilgisayar faresinin altına konulan ’mousepad’ için üyeler, ’fare çulu’, ’fare minderi’, ’fare kayıcı’, ’fare şiltesi’, ’sürtünük’, ’tık atar altlığı’ önerilerinde bulundu. ’Fare altlığı’ ifadesi benimsendi.

Toplantılarda cıngıl/cıngıl yerine reklam müziği, ’cover’ yerine ’yeniden yorum’, ’metadata’ yerine ’iz bilgi’, ’blog’ yerine ’e-günce’, ’multifonksiyonel’ yerine ’çok işlevli’, ’multipurpose’ yerine ’çok amaçlı’, 5’er kişiyle oynanan ’futsal’ yerine salon futbolu, ’ketıl’ yerine ’su ısıtıcı’, ’strapless’ yerine ’askısız’, ’receiver’ yerine alıcı, ’free’ yerine de ’serbest, bedava, ücretsiz, özgür’ sözcüklerinin kullanılması kararlaştırıldı.

Hem Sanal Hem Gerçek Topluluk

Yeni kurulda, sanal ortamdaki katılımcılardan oluşan ’Yazışma Topluluğu’ ile TDK’daki toplantılara katılan ’Tartışma Topluluğu’ yer alıyor. ’Yazışma Topluluğu’nda farklı bilim, sanat ve meslek dalından kişiler bulunuyor. ’Tartışma Topluluğu’ ise gündelik dilde daha yoğun kullanılan yabancı sözcüklerle ilgili sanatçı, sporcu, gazeteci ve meslek sahipleriyle dil uzmanlarından oluşuyor. Her iki topluluktaki üyeler de herhangi bir ücret almadan gönüllü olarak görev yapıyor.


Kaynak

__________________

Önerileri okudukça tüylerim diken diken oldu.


Allah'tan kabul edilenlerin çoğu önerilmeyenlerden olmuş...


Özellikle flaş haber için önerilen "zırtgel"...

__________________
Ben hiç insan kaybetmedim...
Sadece zamanı geldiğinde, vazgeçmeyi bildim...

Bir sözlükçü olarak konu dikkatimi çekti bazı önerilere çok güldüm doğrusu. İngilizceden dilimize geçen bazı kelimeleri Türkçeleştirmek gerçekten zor. Bazen komik kelimeler türüyor.

__________________

Geç kalınan çalışmalar bunlar aslında.

Dile yerleşmeden önce zamanında yapılmalı bu Türkçeleştirme.

__________________
Ben hiç insan kaybetmedim...
Sadece zamanı geldiğinde, vazgeçmeyi bildim...

Bazılarının adı zaten, ya anlaşımaz, ya tuhaf ya da kopya idi. Değişim için teklif edilenler arasında çok komikleri var .
''Ketıl'' le biz zaten su ısıtıcısı diyoruz burada ketıl neymiş
''Bilyeli'' uymamış. Araba kapısını açan anahtar için de bir yığın kelime

__________________

Hiç biri tutmaz... Dilimize de yerleşmez..

Bir kelimenin illaki anlam taşıması da gerekmez ki...

__________________

Bence Azeri kardeşlerimizden destek almalılar, onlar bu işi halletmiş. bir kere fenerbahçe maçını azeri kanaldan seyretmiştimde çok gülmüştüm. kaleye kapı diyor, defanstaki oyuncuya küreyi tepti diyor....

__________________
Şeytanın çalışma odası, cahillerin boş kafasıdır.

Eflatun

Hayatta tutmaz belki "ketıl" yerine "su ısıtıcı" kullanılabilir ama diğerlerine dilimizi alıştramayız.

Alışsak aşağıdakilere alışırdık

• Alttan Kaydıraçlı Oturgaçlı Götürgeç----TREN
• İçi Geçmiş Dinsel Kişi---- İMAM BAYILDI
• Ulusal Düttürü---- İSTİKLAL MARŞI
• Tavuksal Fırtlangaç----YUMURTA
• Geğirteç----KOLA
• Üstten Tüttürmeli Götürgeç----TREN
• Dik Yürüyen Sürüngeç----İNSAN
• Gökkonuksal Avrat----HOSTES
• Sosyal Otlangaç----LOKANTA

__________________

"manahtar" he, nayıırr, nolamaazz!

’zırtgel’ bu ne yahu?

Sözde Türkçeleştirmeye çalışıyorlar kelimeleri. ’mühim haber’ bunların ikisi de Türkçe değil.

'tersavar'


Gecikmiş çalışmalar bunlar. Nitekim bunları kullanıma çıkarmak da oldukça güç. Adama gülerler be.

__________________

Ben Türkçe kelimelerin kullanılması taraftarırıyım ve konuşurken de yabancı kelime kullanmamaya dikkat ederim ama Türkçe konuşmalıyım diye saçmalamaya niyetim de yok açıkçası

__________________
Bitse de gitsek...