Tarihte Bugün

Tarihte Bugün / 2 Şubat tarihindeki önemli olaylar :

1833 İbrahim Paşa Komutasındaki Mısır Ordusunun Kütahya'ya Kadar İlerlemesi.
1882 İrlandalı şair James Joyce doğdu.
1918 ABD, I. Dünya Savaşı'na girdi.
1928 Ankara Çimento Fabrikası açıldı.
1935 Kız Teknik Öğretmen Okulu kuruldu.
1938 Bursa'da Merinos Fabrikası, Atatürk tarafından törenle açıldı.
1959 Hindistan'da Kongre Partisi liderliğine İndra Gandhi seçildi. İndra Gandhi Hindistan'da parlamenter sistemin kurucusu Cavaharlal Nehru'nun kızıydı.
1971 Uganda’da İdi Amin başa geçti.
1981 Milli Güvenlik Konseyi, eski Sosyal Güvenlik bakanlarından Hilmi İşgüzar'ın hakkındaki iddiaların incelenmesi için Yüce Divan'a sevketmeyi kararlaştırdı.
1981 Türkiye'nin ilk kadın rektörü Prof. Dr. Ayşe Saffet Alpar öldü.
1982 Hama olaylarıın başlaması.
1990 Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk, Afrika Ulusal Kongresi'ne konulan 30 yıllık yasağı kaldırdı; aralarında Nelson Mandela'nın da bulunduğu siyasi mahkumların en kısa sürede serbest bırakılacağını söyledi.
1996 ABD'li aktör Gene Kelly öldü.
1997 Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği ''Kudüs Gecesi'' tepkiye yol açtı. Türkiye, Sincan'daki konuşması nedeniyle İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed Rıza Bagheri'yi resmen protesto etti.
2004 Türk belgesel sinemasının ünlü yönetmenlerinden Süha Arın, tedavi gördüğü İstanbul Haseki Kardiyoloji Enstitüsünde öldü.
2004 Konya'nın Selçuklu ilçesinde 11 katlı Zümrüt Apartmanı yapım hatası nedeniyle çöktü, 92 kişi öldü.

Tarihte Bugün / 3 Şubat tarihindeki önemli olaylar :

Atatürk'ün Gelişini Anma Günü - Aydın
1451 II. Murat'ın Ölümü
1468 Matbaayı bulan Johannes Gutenberg öldü.
1899 İlk tiyatro yazarlarımızdan Ali Bey öldü. Moliere'den uyarladığı ''Ayyar Hamza'' (1871) ünlü oyunlarındandı.
1928 İlk Türkçe hutbe, Süleymaniye Camii’nde okundu.
1931 Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi idam edildi; mahkumlardan biri idam sehpası önünden kaçtı.
1932 ‘Kadir Gecesi’ Ayasofya’da, Kuran’ın Türkçe okunduğu bir törenle kutlandı.
1933 Ankara İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı.
1956 Besteci ve udi Şerif İçli, İstanbul Radyosu'nda geçirdiği kalp krizi sonucu 57 yaşında öldü.
1957 İzmir açıklarında Amerikan Hawel Lykes şilebiyle çarpışan ''İzmir'' yolcu gemisi battı. 244 yolcusu bulunan gemide, 4'ü yolcu 5 kişi öldü.
1961 Besteci Sadettin Kaynak 66 yaşında öldü.
1966 Sovyet uzay aracı Luna-9 Ay'a indi, görüntü yolladı.
1969 El-Fetih örgütünün resmi sözcüsü Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) başkanlığına getirildi.
1971 11 OPEC ülkesi, petrol alıcısı ülkeleri fiyatları artırmakla tehdit etti.
1975 Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye-Kıbrıs seferlerini başlattı.
1981 Gro Harlem Brundtland, Norveç'in ilk kadın başbakanı oldu.
1984 Sağlık Bakanlığına bağlı tüm hastane ve doğumevlerinde kürtaja izin verildi.
2002 Afyon'da merkez üssü Sultandağı olan 6 büyüklüğündeki depremde 43 kişi öldü, 318 kişi yaralandı.
2005 Ukrayna'da yakalanan Haluk Kırcı, Türkiye'ye iade edildi.

Tarihte Bugün / 4 Şubat tarihindeki önemli olaylar :

Bağımsızlık Günü - Sri Lanka
1902 Paris'te 1. Jön Türk Kongresi yapıldı.
1923 Lozan Konferansı, Batılı başdelegelerin uzlaşmaz tutumları nedeniyle kesildi.
1942 Beyoğlu Halkevi, dörtten fazla çocuğu olan aileleri 20’şer Lira ile ödüllendireceğini açıkladı.
1945 İngiltere, Rusya ve ABD'nin bir araya geldiği ve Churchill, Roosevelt ve Stalin’in katıldığı Yalta Konferansı'nda 1 Mart'a kadar Almanya ve Japonya'ya savaş ilan eden devletlerin San Francisco'da yapılacak konferansa katılmalarına ve Birleşmiş Milletler'e kurucu üye olabilmeleri kararlaştırıldı.
1947 Hatay ilinde yer adlarının Türkçeleştirilmesine karar verildi.
1948 Valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1960 2.20 metre boyuyla ün yapan Milli Piyango bayii Uzun Ömer öldü.
1964 20-21 Mayıs olayları sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in ölüm cezaları, TBMM'de onaylandı.
1975 Bütün Türkiye'de bir buçuk saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya başlandı.
1976 Guatemala’da 7,5 büyüklüğündeki depremde 22 bin 778 kişi öldü.
1982 22 il merkezinde bölge idare mahkemeleri kuruldu.
1994 İngiltere'de 17. yüzyıldan kalma tarihi parlamento binası yandı.
1997 Sincan Belediyesinin 2 Şubat'ta düzenlediği gecenin ardından, 15 tank ve 20 kariyer, Sincan'dan geçerek Yenikent'teki tatbikat alanına gitti.
1998 Afganistan’daki 6.1 büyüklüğündeki depremde 5 bin kişi hayatını kaybetti.
2000 Dışişleri Bakanı İsmail Cem Yunanistan'a gitti. Cem, 40 yıl sonra Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.

Tarihte Bugün / 5 Şubat tarihindeki önemli olaylar :

1852 ''Makber'', ''Eşber'' gibi yapıtlarıyla tanınan ünlü şair, diplomat Abdülhak Hamit Tarhan doğdu.
1877 Mithat Paşa, sadrazamlıktan azledildi. (Mithat Paşa, daha sonra Taif zindanında boğduruldu.)
1905 Mustafa Kemal, Şam’da bulunan 5. Ordu’ya atandı.
1924 Nezihe Muhittin'in başkanlığında Türk Kadınlar Birliği kuruldu.
1930 Çemberlitaş’daki Feyziati Lisesi tamamen yandı.
1933 Atatürk, 1 Şubat'ta Bursa'da bir grup gericinin, ezan ve kametin Türkçe okunmasını bahane edip, gösteri yapması üzerine Ege gezisini yarıda keserek Bursa'ya geldi.
1937 Anayasa'nın 2. Maddesi'nde yapılan değişiklikle, 6 ilke Anayasa metnine girdi: ''Türkiye Devleti Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır. Resmi Dili Türkçe'dir. Makam Ankara şehridir.''
1939 Uludağ'da ilk kez kayak yarışmaları yapıldı.
1956 Yeşilköy ve Mecidiyeköy’e kurtlar indi.
1959 Türkiye ve Yunanistan arasındaki ''Kıbrıs'' konulu görüşmeler Zürih'te başladı.
1960 Besteci Selahattin Pınar 58 yaşında İstanbul'da öldü.
1975 ABD Kongresi'nin 11 Aralık 1974'te aldığı Türkiye'ye silah ambargosu kararı uygulanmaya başlandı.
1976 Heykeltıraş Kuzgun Acar 48 yaşında öldü.
1976 Amerikan uçak firması Lockheed, Türkiye'de rüşvet verdiklerini açıkladı.
1983 Nokta haber dergisi yayın hayatına başladı.
1993 ANAP İstanbul Milletvekili Adnan Kahveci, eşi ve kızı, Bolu-Gerede yakınlarında geçirdikleri trafik kazasında öldüler; Kahveci'nin oğlu, kazadan yaralı kurtuldu.
1994 Saraybosna pazar yerinde havan mermisi patladı; 68 kişi öldü, 200 kişi yaralandı.
1997 Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız gözaltına alındı

Tarihte Bugün / 6 Şubat tarihindeki önemli olaylar :

Yeni Zelanda Günü
1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde, Mondros Mütarekesi’ne karşı direnme yanlısı Felah-ı Vatan Grubu kuruldu.
1921 Ankara'da Hakimiyeti Milliye gazetesi günlük olarak çıkmaya başladı.
1936 İstanbul Çiçek Borsası Şişhane’de açıldı.
1953 TBMM, 8 Kasım 1877'de Aziziye Tabyası'nı kahramanca savunan Erzurumlu Nene Hatun'a (Kırkköz) Vatani Hizmet Tertibi'nden maaş (170 lira) bağladı.
1956 Şekerbank kuruldu.
1958 Münih Havaalanı pistinde uçak kazası: İngiltere'nin Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.
1959 Elektronik mühendisi Jack Kilby, modern elektronik sektörünün temelini oluşturan ''mikroçip''in patentini aldı.
1974 Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1980 Türkiye'nin Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen uğradığı suikasttan yaralı olarak kurtuldu.
1988 Basın Konseyi kuruldu.
1992 İstanbul DGM Başsavcısı Yaşar Günaydın, silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
1998 Afganistan'da meydana gelen 6.1 şiddetindeki depremde, 4 binden fazla kişi öldü.
1998 Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada, Türkiye’nin nüfusunun 62 milyon 610 bin 252 olduğu bildirildi.
2002 Türk siyasetinin duayenlerinden Osman Bölükbaşı, Ankara'da 89 yaşında vefat etti.

Tarihte Bugün / 7 Şubat tarihindeki önemli olaylar :

Atatürk'ün Gelişini Anma Günü - Balıkesir

1640 Padişah Dördüncü Murat öldü. Sultan İbrahim padişah oldu.
1695 Padişah İkinci Ahmet öldü. 50 yaşında tahta çıkan ve dört yıl saltanat süren İkinci Ahmet'ten sonra, İkinci Mustafa tahta çıktı.
1812 İngiliz yazar Charles Dickens doğdu.
1924 Nezihe Muhittin'in başkanlığında Türk Kadınlar Birliği kuruldu.
1924 Türk Kadınlar Birliğinin Kurulması
1929 ''Hilaliahmer'' (Kızılay) günü, Türkiye'de ilk kez kutlandı.
1952 Türk Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Borsaları Birliği kuruldu.
1966 Kurtuluş Savaşı komutanlarından, Genelkurmay başkanlarından Orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman öldü.
1968 Ağrı’da sıcaklık eksi 48 dereceye düştü; çevredeki göl ve ırmaklar dondu.
1973 TBMM'de kabul edilen yasayla ''Maraş'' iline ''kahramanlık'' unvanı verilerek, adı ''Kahramanmaraş'' oldu.
1976 ABD'de, Lockheed firmasının Başkanı Kotchian'ın uçak satışı için Türkiye'deki müşavirlik firmasına da 876 bin dolar rüşvet verildiğine ilişkin açıklaması, Meclise getirildi. Ankara Savcılığı 11 Şubat'ta soruşturma açtırdı ve Lockheed firması Temsilcisi Nezihi Dural'ın defterlerine ve banka hesaplarına el konuldu. Genelkurmay Başkanlığı 13 Şubat'ta konunun soruşturulduğunu açıkladı.
1984 Amerikalı astronot Bruce McCandless, uzayda ilk kez serbest yürüyüş yaptı.
1987 İstanbul Elmadağ'da Şan Sineması yandı. Yangında binanın bekçisi öldü.
1990 Yeniçeltikte grizu patlaması, 66 işçi öldü.
1992 Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında Avrupa Birliği'ni oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.
1995 Uzay mekiği Discovery, Rus uzay istasyonu ''Mir'' ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.
1998 18. Kış Olimpiyatları, Japonya’nın Nogano kentinde başladı.
1999 Ürdün Kralı Hüseyin Bin Tallal öldü. Veliaht Prens II. Abdullah babasının yerine geçti.

[@Smyrna]

08 Şubat

1870- Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı. Sınavla 32 kız öğrenci alındı.
1921- ''Antep''e, Meclis tarafından ''Gazi'' unvanı verildi.
1922- Gaziantep'te ''Gazisancak'' adlı gazetenin birinci sayısı çıktı. (285 sayı çıkan gazete, 1925 yılında kapandı.)
1935- Milletvekili seçimlerinde, Türk kadını ilk kez seçme seçilme hakkını kullandı. Meclise 18 kadın milletvekili girdi.
1951- Atatürk'ün manevi kızı ve Türkiye'nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen pilot olarak Kore Savaşı'na katılmak için başvurdu.
1954- Gazeteci yazar Abidin Daver İstanbul'da öldü.
1963- Irak'ta, Abdüsselam Arif'in önderliğindeki ''Baas''çı subaylar yönetimi ele geçirdi; Başbakan Kasım öldürüldü.
1978- İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Cerrahi Kliniğinin kurucusu Ordinaryüs Prof. Dr. Ahmet Kemal Atay, İsviçre'de öldü.
1986- Altı yıl aradan sonra ilk işçi yürüyüşü Balıkesir'de yapıldı. Yürüyüşe yaklaşık beş bin kişi katıldı.
1990- Amasya'nın Merzifon ilçesindeki Yeniçeltek Kömür İşletmesinde grizu patlamasında 68 kişi öldü.
2004- Türk pop müziği sanatçısı Cem Karaca kalp krizi sonucu vefat etti.
2006- Danıştay, okula geliş gidişlerinde türban takan bir öğretmenin, anaokuluna müdür olmasını sakıncalı buldu. Gerekçede, ''Anayasaya göre, çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan düzenin, laiklik ilkesinin gözardı edildiği bir ortam olmasının mümkün olmayacağı'' belirtildi.
2007- Su altı belgeselcisi Haluk Cecan, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede öldü.

[@Smyrna]

09 Şubat

1441- Türk şairi Ali Şir Nevai doğdu.
1871- Osmanlı'da ilk kez Karl Marx'ın bir makalesi Hakayik-ul Vakayi gazetesinde yayımlandı.
1881- Rus romancı Dostoyevski öldü.
1920- Fransızlar, Maraş'tan çekilmeye ve Adana bölgesini boşaltmaya başladı.
1933- Nazire Hanım, Türkiye güzeli seçildi.
1934- Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya arasında ''Balkan Paktı'' imzalandı.
1968- Türkiye'de ilk kadın trafik polisi göreve başladı.
1969- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin adı Milliyetçi Hareket Partisi
(MHP) olarak değiştirildi ve Genel Başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.
1975- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun (TRT) düzenlediği Eurovision Türk Hafif Müziği Şarkı Yarışması finali sonuçlandı. Semiha Yankı'nın ''Seninle Bir Dakika'' adlı parçasıyla Cici Kızlar'ın ''Delisin'' adlı parçaları birinciliği paylaştı. Kura sonucu Semiha Yankı Türkiye'yi temsil etme hakkı kazandı.
1993- Rallici Renç Koçibey, Gebze yakınlarında trafik kazasında öldü.
2001- Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığına ait Hava Pilot Teğmen Ayfer Gök
komutasındaki F-5A uçağı, eğitim uçuşunda Karaman'ın Ermenek ilçesi yakınlarında düştü. Pilot Teğmen Gök, ''ilk kadın şehit pilot'' oldu.
2004- Eski Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Necdet Seçkinöz vefat etti.
2008- TBMM Genel Kurulunda, başörtüsünün yükseköğretimde serbest bırakılmasını içeren Anayasa değişikliği teklifinin ikinci tur oylaması yapıldı. Oylamanın 2. turunda, teklifin 1. maddesi; 107 ret oyuna karşı, 403 oyla, 2. maddesi; 108 ret oyuna karşı, 403 oyla, 3. maddesi; 102 ret oyuna karşı, 411 oyla kabul edildi. Kanunla Anayasanın, 10. maddesine, ''... ve her türlü kamu hizmetlerinden yararlanılmasında'', 42. maddesine ise ''kanunda açıkça yazılı olmayan herhangi bir sebeple kimse yükseköğrenim hakkını kullanmaktan mahrum edilemez. Bu hakkın kullanımının sınırları kanunla belirlenir'' ibaresi eklendi.

[@Smyrna]

10 Şubat

1837- Rus yazar Aleksander Puşkin öldü.
1898- Alman oyun yazarı Bertolt Brecht doğdu.
1918- Padişah II. Abdülhamid, Beylerbeyi Sarayı'nda öldü.
1947- Besteci, Gazeteci Muhlis Sabahattin Ezgi 58 yaşında İstanbul'da öldü.
1950- Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin davası sona erdi: Behice Boran ve Niyazi Berkes üçer ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.
1953- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde, Adnan Çoker ve Lütfü Günay'ın ''Sevgi Öncesi'' adını taşıyan ilk soyut resim sergisi açıldı.
1962- Doğu-Batı arasında casus değişimi yapıldı: Sovyetler Birliği'nde hapis cezası alan Amerikalı pilot Gary Powers, ülkesine verildi.
1969- ABD 6. Filosu'na bağlı gemiler İstanbul'a geldi. Üniversite öğrencileri protesto düzenledi.
1979- Hacettepe Tıp Fakültesi Hastanesinde Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.
1993- Kemal Tahir'in ''Yorgun Savaşçı'' adlı eserinden uyarlanan filmin on yıl önce yakılmaktan ''kurtulan'' tek kopyası TRT'de yayımlandı.
1998- Fransa'da sinema dalında düzenlenen ''Sadoul Ödülü''nü, yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı ''Masumiyet'' adlı film kazandı.
2005- Türkolog Prof. Dr. Fahrettin Kırzıoğlu 88 yaşında Ankara'da vefat etti.
2005- Pulitzer ödüllü Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller öldü.
2006- Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve iki ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davada yeni Türk Ceza Kanunu'ndan yeniden yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, lehte hükümleri gözönüne alarak, Ağca'yı 21 yıl 8 ay hapse mahkum etti.

[@Smyrna]

11 Şubat

1847- Bilim adamı Edison doğdu.
1926- Siirt Milletvekili Mahmut Bey'in (Soydan) kurduğu Milliyet gazetesi çıkmaya başladı.
1936- İstanbul'da kar fırtınası: Binalar yıkıldı, 120 kadar tekne battı ve Unkapanı Köprüsü hasar gördü.
1945- İngiltere Başbakanı Sir Winston Churchill, ABD Cumhurbaşkanı Franklin Roosevelt ve Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Josef Stalin'in bir araya geldiği, 4 Şubatta başlayan Yalta Konferansı sona erdi. İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünya düzeninin esasları belirlendi.
1953- İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ''Gericilikle Savaşım'' için ''Ulusal Dayanışma Cephesi'' kurmayı kararlaştırdı.
1959- Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla ilgili Zürih Anlaşması, Türkiye ile Yunanistan arasında imzalandı.
1961- Adalet Partisi, Ragıp Gümüşpala'nın başkanlığında kuruldu.
1965- ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, hava ve deniz kuvvetlerine, Kuzey Vietnam Halk Cumhuriyeti'ndeki askeri hedeflerin bombalanması emrini verdi.
1979- İran'da Humeyni yanlıları başbakanlık binasını ele geçirdi; Şah'ın Başbakanı Bahtiyar istifa etti.
1990- Güney Afrika'da ırkçı rejime karşı savaşan Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) lideri Nelson Mandela özgürlüğüne kavuştu.
2001- Eski Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nezih Demirkent vefat etti.
2006- Alman arkeologlar, Şanlıurfa'daki Göbekli Tepe Mabedi'nde, insanlığın en eski haber sistemi olarak tanımladıkları ve günümüzde kullanılan yazının ilkel biçimi olan işaretler buldular.
2007- ÖDP'nin 5. olağan kongresinde genel başkanlığa Ufuk Uras seçildi.
2008- Almanya'nın Ludwigshafen kentindeki bir apartmanda çıkan yangında ölen dokuz Türk'ün cenazesi Gaziantep'te toprağa verildi.