Avustralya Kısa Tarihçesi | Kolonileştirilme ve Soykırım

[@Efruz]

Avustralya, 40 milyon yıl önce güneydeki Gondvana adlı süper-kıtadan artakalanlardan kopmuştur ve ilk insan yerleşimlerinin 42.000 ila 48.000 yıl öncesinde ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.

Sayısız binyıl boyunca bölgeye özgü hayvanlarla bu kıtayı paylaşan yegâne insanlar, göçebe Aborjin kabileleriydi. Kara bağlantıları veya kısa mesafeli suları geçerek Güneydoğu Asya'dan adaya yerleşmişlerdir. Avrupalılar 18. yüzyılın sonlarında gelmeye başladıklarında bile bu insanların çoğu doğa insanıydı. Karmaşık bir dilsel kültür ve ruhsal değer ile doğaya saygı gösteren ve Aborjin mitolojisi olan Düşzamanı (İngilizce: Dreamtime) inancı ile yaşamaktaydılar. Aborjinler kalıcı bir yapı inşa etmediler ve zorlu bir ortamda hayatta kalmalarını sağlayacak şekilde yaşadılar.

Düşzamanı

Avustralya yerlileri düş görmeyi "her şeyin bir anda" olduğu zaman olarak adlandırırlar çünkü rüyada geçmiş, an ve gelecek aynı anda mevcuttur. Düşzamanı kişinin hayatı süresinde uyanık bilinç haliyle tecrübe ettiği lineer bir zaman olmadığı Batılıların kavrayışında olduğu gibi öznel bir durum da değildir. Düşzamanı kabile üyeleri kabile kuralları ve geleneklerine uygun yaşadıklarında yüz yüze gelecekleri bir durumdur ve ritüellerle ve kabile mitolojilerini dinleyerek kişinin rüya zamanına girişinin sağlandığı nesnel bir durumdur.

Ölümün insan yaşamında bir son olmadığına inanan Aborjinler için rüyalarda ölmüş akrabalarla iletişim kurmak ve hatta rüya gören kişinin rüyadaki akrabaları tarafından iyileştirilmesi bile mümkündür. Ölüm kişinin uykuda geçici olarak gittiği Düşzamanından doğum yoluyla çıktığı ve daha sonra tekrar Düşzamanına geri gittiği hayat döngüsünün bir parçasıdır.

*Yaratıcı Tanrı Ve Gökyüzü Babası Baiame

Adada yaşayan diğer bir yerli halk olan Torres Strait Yerlileri (İngilizce: Torres Strait Islanders), etnik olarak Melanezya kökenlidir. Bu insanlar Torres Strait Adaları ve Queensland'ın kuzey uçlarındaki çeşitli bölgelere yerleşmişlerdir. Kültürel alışkanlıkları Aborijinlerden belirgin olarak farklıdır.

Avustralya anakarasını resmî kayıtlara göre gören ilk Avrupalı, Hollandalı kâşif Willem Janszoon'dur. Janszoon Cape York Yarımadası'nı 1606'da görmüştür. 17. yüzyıl boyunca, Hollandalılar tüm batı ve kuzey sahil şeridinin haritasını çıkarmış ve buraları New Holland olarak adlandırmışlardır. Ancak herhangi bir yerleşim yeri kurma çabası göstermemişlerdir. İngiliz kâşif ve korsan William Dampier New Holland'ın kuzey-batı kıyısına 1688 yılında ayakbastı ve 1699 yılında geri döndü. 1770’de İngiliz Kaptan James Cook, Avustralya’nın doğu kıyılarında karaya ayakbastı.

Cook, haritasını çıkardığı bölgelerin Kral III. George’a ait olduğunu ilan ettiğinde Avustralya’nın kolonileştirilme tarihi başladı. Cook’un Avustralya’ya gelişinden sonra İngilizler kıtanın, mahkûmları göndermek için uygun olduğuna karar verdiler. 1787 yılında Avustralya’yı kolonileştirmek üzere askerler ve mahkûmlardan oluşan bir donanma gönderdiler.

*Kaptan James Cook ve Kral III. George

Avustralya’nın avcı-toplayıcı insanlarının yaşadıkları topraklar, oldukça kısa bir süre içinde Britanya İmparatorluğu’nun eline geçivermişti. Aborjinler dağıldılar ve katledildiler. Avustralya yerlileri (günümüz itibariyle ülke nüfusunun yaklaşık yüzde birini oluşturmaktadırlar.) 1962 yılına kadar oy verme hakkına sahip olmadıkları gibi, 1967 yılına kadar da resmi nüfus sayımlarına dahil edilmediler.

Tasmanya yerlilerine karşı 1803-1847 sömürge döneminde Tasmanya Soykırımı işlenmiştir. 1828-1832 yılları arasında yapılan Kara Savaş kaydedilen ilk modern soykırım örneğidir. Kara Savaş çatışmaları safkan Tasmanyalıları yok etmeye yönelik bir soykırımdır. Tasmanya olayı Avustralya'daki soykırımın bilinen tek örneğidir. Tasmanya olayları çağdaş Avustralyalılar için “soykırım” yerine ondan daha ciddi olan “imha” biçiminde görülür.

*Birinci fotoğraf son dört safkan Tasmanya yerlisi;
ikinci fotoğraf 1878 yılında ölen son Tasmanya yerlisi kadın Truganini

Suçluların adaya getirilmesi 1840 ve 1864 yılları arasında aralıklarla devam ettirilmiştir. New South Wales'te ise yerleşimcilerin protestoları sonucu 1848 yılında mahkum ve tutukluların yerleşmesine son vermiştir.

Avustralya yerlilerinin nüfusunun, Avrupalıların kıtaya yerleşmeye başladığı sıralarda 350.000 civarı olduğu tahmin edilmektedir. Bu tarihten itibaren geçen 150 yılda sayıları hızlı bir şekilde azalmıştır. Bunun başlıca nedeni salgın hastalıkların göçe zorlanmaları ile birleşmesi ve kültürel parçalanmadır. Binlercesi daha Avrupalı (çoğu İngiliz) yerleşimcilerle yapılan sınır savaşları sonucu hayatını kaybetmiştir.

*Kaptan James Cook'un 1770'te adaya gelişine karşı duran yerlilerin gösterildiği bir gravür

Hükümetin 1869 yılında çıkardığı Aborjin Koruma Yasası ile birlikte başlayan "asimilasyon" süreci birçok yerli aileyi birbirinden ayırmıştır. Yerli çocukların ailelerinden alınıp devşirilmesi, bazı tarihçiler ve Avustralya yerlileri tarafından “kayıp nesil” oluşturulması olarak adlandırılmaktadır. Aynı zamanda bu tarihçiler ve Avustralya yerlileri, yerli komünitelerinin dağıtılarak, parçalanarak nüfusunun azaltıldığını ve bunun bir soykırım olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmaktadırlar. Huzurlu ve sorunsuz bir toplum yaratma amacıyla yapılan devşirme eylemi günümüzde insan hakları ihlali olarak tanımlanmaktadır. Aborijinlerin tarihi hakkındaki bu yorumlara, bazıları karşı gelmekte ve bunların politik ve düşüncesel nedenler ile abartıldığını, uydurma olduğunu belirtmektedir.

Avustralya kendi isteği ile I. Dünya Savaşı'na katıldı. Bu kararın arkasında Federal Liberal Partisi ve İşçi Partisi'nin de güçlü desteği önemli rol oynar. I. Dünya Savaşı Batı Cephesi'nde birçok savaşta yer almalarına rağmen Çanakkale Savaşı Avustralya için ayrı bir öneme sahiptir. Birçok Avustralyalı, Avustralya ve Yeni Zelanda Askeri Gücü'nün (ANZAC - Australian and New Zealand Army Corps) Çanakkale Savaşı sonrası mağlup olmasını, saygı ile hatırlar ve bu tarihi ulusun doğuş tarihi olarak kabul eder. Bu tarih aynı zamanda, ülkenin ilk önemli askeri olayıdır. Gelibolu Savaşı gibi, II. Dünya Savaşı sırasında meydana gelen Kokoda Track Savaşı da birçokları tarafından ulusal önem verilen bir olaydır.

*Port Melbourne, Victoria'da ANZAC Günü dolayısıyla Last Post seremonisi.
Bu seremoni Avustralya'nın hemen hemen tüm banliyo ve kasabalarında her sene tekrarlanır.




*1915 yılında Arıburnu'nda bulunan Anzak askerleri




*Atatürk'ün Anzaklar'a notu


"Bu memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar!
Burada dost bir vatanın toprağındasınız.
Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız.
Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar!
Gözyaşlarınızı dindiriniz.
Evlatlarınız bizim bağrımızdadır, huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır.
Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır."

Kaynak: Wikipedia

[@Canan]

İlgiyle ve severek okudum.
Emeklerin için teşekkürler Efruzcuğum.
Ellerine sağlık

[@Sevda]

Aborjinlerin sömürgeciler tarafından avlandıklarını ve avlandıktan sonra kafalarının kesilerek çuvallara koyulduğunu okumuştum bir yerde.
Hepsinin tarihi katliamlarla dolu iken bugün hepsi sevgi pıtırcığı rolünde.

Teşekkürler Efruz.