Haznedaroğlu Konağı (Bolaman - Fatsa - Ordu)

Haznedaroğlu Konağı

Sancak Beyliği Sarayları denildiği zaman hemen ilk akla gelen Ünye'deki Haznedaroğlu Süleyman Paşa'nın sarayıdır. XIX. yüzyılın başlarında Canik Bölgesi'nin idarecisi olan Süleyman Paşa tarafından 1808 yılında inşa ettirildiği bilinmektedir.

Hazinedaroğlu Süleyman Paşa Sarayı Kartpostalı
( Ressam Nedime Tuncer )

Zamanın en iyi mimar ve ustalarının kullanılarak inşa edilen saray o yıllarda sadece Karadeniz Bölgesi'nde değil Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde bulunan taşra saraylarının en büyüğü ve en ihtişamlısı idi.

1847 yılının 20 Haziran - 24 Ağustos tarihleri arasında ikinci defa Karadeniz kıyılarını gezen Fransız seyyah Xavier Hommaire de Hell ve beraberinde ressam Jules Laurens olduğu halde Ünye'ye de uğrarlar.

Hommaire, Ünye'ye geldiğinde Süleyman Paşa'nın meşhur sarayında misafir edilir ve kendi ifadesi ile saraya hayran kalır. Seyyah arkadaşı 21 yaşındaki ressam Jules Laurens ise sarayın iki farklı açıdan resimlerini çizdiği gibi iç ayrıntılarından da resimler çizmeyi ihmal etmez. Ayrıca ressam Ünye Kalesi'ni de gezmiş ve kalenin kaya mezarı cephesini resmetmiştir. Bu mimarî şaheser Kırım'da bulunan Han Sarayı'ndan daha büyük ve daha ihtişamlıdır. Kırım'daki Han Sarayı sanki Hazinedaroğlu Konağı'nın küçültülmüş halini andırmaktadır.

Bolaman, Ordu ili Fatsa ilçesinin 6 km.kadar ilerisinde, küçük bir koyun kenarına kurulmuş şirin bir belde. Bilge Umar, Polemonion olarak adlandırılan Bolaman adının Hellen dilindeki anlamının "Polemon yeri" olduğunu yazar ve ancak bu yerin şimdiki Bolaman değil de daha ileride bulunan Side olduğunu ilave eder. Bolaman, sevimli bir balıkçı kasabası. Çok da küçük bir yer. Önceleri daha da sevimliymiş. Sırtını yeşile dayamış harika konakları bulunuyormuş. Ama Süleyman Demirel zamanında buradaki en görkemli konak yıktırılarak yerine Bolaman Lisesi olarak kullanılmakta olan kocaman beton yığını bina inşa edilmiş. Zaman içinde diğer e vler de bakımsız kalmışlar. Ama yine de dikkatli bir göz, bu şirin balıkçı koyunun geçmişinden gelen izleri hala sürebilmekte. Küçük komsalı, kayalık küçük adası ile de olabildiğince farklı bir yer. Bolamanlılar belediye başkanları Sabri Serdaroğlu'nu 6 dönem üst üste seçerek bir başka farklılık da yaratmışlar.

Bu küçük belde, taş bir kale duvarı üzerine kurulmuş ahşap bir konağın merkezinde genişleyerek oluşmuş. Yapı, denize çıkıntı yapan bir burunda, başka konaklarla devam ediyor. Hemen arkasında bulunan görkemli ahşap beyaz ev 1764 yılında Hazinedaroğlu Ahmet Bey tarafından yaptırılmış halen onun adıyla anılmakta. Bütün bu binalar topluluğu aynı ailenin fertlerine ait. Yaklaşık olarak 500 yıldan bu yana burada yaşamakta olan Haznedaroğlu ailesi, zamanında bölgenin yerli derebeyleriymişler.

1811 Yılında, Çarşamba'lı Süleymanzade Hazinedaroğlu, kale duvarı ile şapel arasına misafirhane olarak kullanılmak üzere ahşap bir konak yaptırmış. Bina, zaman içinde ailenin yaşadığı bir ikametgah olmuş. Evin en son hanımı oldukça kiloluymuş. Fazla hareket edemeyen bu dört çocuklu hanımefendi, kendisi için özel olarak yapılmış bir köşede bütün bir gününü oturarak geçiriyomuş. Hanımefendiye ait bu köşe olduğu gibi korunup, restoranın özel bir bölümü haline getirilmiş. Konak daha sonra, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) temlikine geçmiş. Fakat uzun yıllar atıl kalmış. Ordu Üniversitesi (ODÜ) temliğine verilerek restore edilip, yöresel yemeklerin ikram edileceği bir turistik tesise dönüştürülmüş. Deniz kenarında ve karayoluna oldukça yakın olması sebebiyle, Fatsa turizminin ivme kazanmasına katkıda bulunacağına inanılan konağın restoran işletmeciliğini de yine Fatsa'da bulunan Yalçın Otel üstlenmiş..

Konak restoranın dış kapı girişindeki açıklama yazısında konağın, yörenin en belirgin eseri olduğu, yöre ile ilgili tanıtım fotoğraflarında da en fazla burasının kullanıldığı belirtiliyor. Hatta, bu yöredeki kibrit kutularına varana kadar bu kale üstü konağın fotoğraflarının kullanıldığı yazılmış. Yine bu tanıtım yazılarında, konağın Hazinedaroğlu ailesinden Mehmet Bey tarafından inşa edildiği ve en az 200 yıllık olduğu da ilave edilmiş. (Mehmet Bey, muhtemelen Çarşambalı Süleyman beyin oğlu olmalıdır) Haznedaroğlu Konağı oldukça özel bir yapı. Girişte bulunan holden yukarı kata çıkıldığında yine bir holün çevresinde konumlandırılmış 4 ayrı oda farklı isimlerle hizmete konulmuşlar. Restoranın "paşa salonu" olarak adlandırılan kısmı, ailenin kullanımındayken içinde sedirler de bulunan ikinci mutfağıymış. Bunun haricinde, sultan salonu, sadrazam salonu ve vezir salonu olarak adlandırılmış özel bölümler bulunuyor. Restorasyon sırasında konağın orijinalinin bozulmamasına özen gösterilmiş. Kapıların üzerindeki talik yazılardan birinde "Lütfü hakkın gösterişinin cevabıdır bu" bulunuyor. Birisinde de "El fettah" yazılmış. İç dekorasyonu da konağa yakışır malzemelerle yapılmış. Altın varaklı, oymalı eşyalar, görkemli vazolar ve bir konağa yakışır diğer objeler gözü yormayacak şekilde kullanılmışlar.

Bolaman Haznedaroğlu Konağı, profesyonel mutfak kadrosuyla, Türk mutfağı ve yöresel mutfaktan tatlarla konuklarını bekliyor. Büyük bir iskelesi ve demir almaya hazır bir teknesi de bulunan bu konak restoran, hırçın Karadeniz'in dingin bir koyunda, yeşille mavinin kesiştiği bir çizgide bulunuyor. Gelenler, enfes tatlarla keyiflensinler diye de konuklarını beklemede. Yolunuz buradan geçmekte ise, kaçırmayınız. Küçük bir dip notu vermeden bu yazıyı bitirmek istemiyorum. Yalçın Otel'in demir almaya hazır teknesinde, Karadenizin nadide koylarından birinde isterseniz nikahlanabilirseniz de. Nikah memurunuz da teknenin sevgili kaptanı olacaktır.

Bilgi için

Haznedaroğlu Konağı
Bolaman Kale Mah. Haznedaoğlu Konağı No:3 Fatsa- Ordu
0452 441 22 78

[@LaLe]

Karadenizin nadide koylarından birinde isterseniz nikahlanabilirseniz de

Bir Ordulu olarak hala gidip oralari görmedigim icin kendimi yüzkarasi ilan ediyorum. Ama belli mi olur, günün birinde nikahlanirsam Haynedaroglu Konagini secerim


Paylasim icin tesekkürler Greju (adini yazmak zor, hadi degistirelim onu).

Gidip o konakta bi Bolaman Pidesi yemeni tavisiye ederim, Fatsa 'da yaşarken her iki haftada bir gidiyordum neredeyse, manzarı ve menüsüyle mükemmel bir yer. Gitsen pişman olmazsın yani

"İsmimden de memnunum aslında ya, uzun zamandır kullanıyorum bunu değiştirmek istemem "

[@Türkü]

Muhteşem bir yer asla pişman olmayacaksınız emin olun. Her şey harikaydı. Yediğim yemeklerin hâla tadı damağımda. Konağın tam önünde oğlumun resmini çekmiştik.

Karadeniz zaten görülmesi gereken yerler ile dolu.

Teşekkürler.

[@SuskunKalem]

İnşallah en kısa zamanda ben de nasiplenirim
Baştanbaşa bir Karadeniz turu ne güzel olurdu

[@Canan]

Henüz oraları görmek kısmet olmadı.

Paylaşım için teşekkürler...

[@BAHADIR K.]

Grejuva (Rum ateşi) kullanıcı adlı kardeşim.!! yazın ilgi çekiic ama birçok önemli tarihi HATA (yanlış bilgi) ile dolu. Bunları rastgele bu foruma girmiş biir olarak okuduktan sonra üye olup düzeltmeyi 27 yıllık bir Tarihçi olarak düzeltmeyi kendime sanal bir mini vazife bildim. Buna göre;


1- Süleyman Paşa 1808 - 1818 tarihleri arasında Canik (Samsun) Sancağı AYANI olarak görev yapmıştır. 1808'de Canik muhassıslığı, 1810'da Faş muhafızlığı, 1812'de Trabzon valiliği görevlerinde bulunan paşa ayrıca Gönye (Batum) mutasarrıflığı ve Karahisar-ı şarki (Şebinkarahisar) Voyvodalığı görevlerini üstlenmiştir. Kısacası bu tarihlerde Sancak beyliği yoktur. Lale Devri diye bilinen dönemden sonra başlayan bir AYANLAR DÖNEMİ vardır. Bu dönemde Sancak Beyi gibi direkt merkeze bağlı Valiler dönemine ara verilmiş, Sancaklarda ki vergi toplayan binlerce askeri olan güçlü kişilere o Sancakların yönetimi verilmiştir. İlk CANİK (Samsun) Ayanı olan (aslen Fatsalı) CANİKLİ Ali Paşa ve oğulları uzun yıllar Canik/Samsun Sancağı hatta zaman içinde Amasya, SİVAS ve Trabzon Sancaklarını da yönetmişlerdir. Bu aile zamanla Devletle Padişahla ters düşmüş ve bir şekilde tasfiye edilince yerlerine Canikli ialeisnin HAZİNEDARI olan ORDULU Behram Ağa'nın oğlu Süleyman Paşa atanmıştır.


2- Süleyman PAŞA Çarşambalı değil ORDULU Behram AĞA'nın oğludur. Ve Canikli ailesi gibi hırslı ve büyümeye meyilli olmamış, verilen yerler ve görevler ile iktifa etmiştir. Nihayet son görevi olan Alaiye (Alanya) Mutasarrıflığı (bir çeşit Valilik) görevine giderken Çarşamba da konakladığı sırada hasta olmuş ancak iyileşemeyerek burada vefat etmiştir.



3- Süleyman PAŞA Canik (Samsun) ve çevresine güzel eserler bırakmıştır. Samsun merekzde TARİHİ Saathane meydanında olan Medrese, Camii ile birlikte ÜNYE'de ki YAZLIK SARAY ve FATSA daki KONAK gibi güzel sivil eserler bırakmıştır.



4- ÜNYE'de ki o Fransız Seyyahın eserinde sadece resmi olduğu için şeklini şemalini bildiğimiz (iyi ki çizmiş olduğu) o ahşap Saray muhteşem olsa da KIRIM Hnalığının merkezi şehri BAHÇESARAY da ki HAN SARAYI kadar büyük değildir. Bird efa ortada ölçüler vardır. Ünye de Sarayın olduğu alan bellidir. Deniz kenarında ÇAMLIK alanın karşısında olan etrafı duvarlarla çevrili eski saray alanının büyüklüğü KIRIM HAN SARAYI alanı ile kıyas edilemez.



5-O vakitler ORDU ili yoktur. Fatsa, Ünye çevresi CANİK (Samsun) Sancağına bağlıdır. ORDU İli 1921 yılında GİRESUN ili ile birlikte kuurlmuş, SAMSUN dan Ünye ve Fatsa ile birlikte o vakitler bu iki ilçeye bağlı (şimdi kendielri ilçe olan) birçok yeri (Akkuş, İkizce, Çaybaşı, Kabataş, Çatalpınar, Çamaş) ORDU bünyesine katılmıştır.


6- FATSA ve BOLAMAN ise ROMA öncesinde var olan PERS İmparatorluğu ardılı aielelrden biri olan Mihridates ialesnin yönettiği PONTUS KRALLIĞI döneminde kurulmuş şehir veya kasabalardır. FATSA ismini Pontus Krallarından II. Pharnakes’in kızı Phadisanen’den alıyor olmalıdır. (Fatsa daha önce kurulmuş ancak ismi değişmiş de olabilir)

Fakat Bolaman ise daha sonra Anadoluya gelen ROMA ya Pontus'un yenilerek vasal duruma düştüğü son Krallardan Polemon adına kurulmuş olarak bilinmektedir.