‘İnaktif aşıda üçüncü doz gerekebilir’

[@OkyanusunKalbi]

‘İnaktif aşıda üçüncü doz gerekebilir’

Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. İsmail Balık, inaktif aşı yaptıranlarda üçüncü dozun gerekebileceğini söyledi: Bazı aşılar bazı kişilerde, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha düşük etki yapıyor veya hiç etki yapmayabiliyor. Böyle kişilerde aşının zayıf etki yapma durumunda üçüncü dozu yapmakta yarar var.

Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. İsmail Balık, BioNTech’in kurucu ortağı Prof. Uğur Şahin’in, “9 ay, en geç 12 ay sonra üçüncü doz aşı, korumanın gerçekten güçlendirilmesini sağlayacaktır” şeklindeki sözlerini değerlendirdi. Prof. Balık, şunları söyledi:

‘HATIRLATMA DOZU’ DEMEMİZ DAHA YERİNDE
– Aslında üçüncü doz demekten ziyade buna ‘hatırlatma dozu’ dememiz daha yerinde. Uğur Şahin’in bu açıklamalarından bizim bunu anlamamız gerekiyor. Bu, şu demek; bazı aşıları örneğin grip aşılarında olduğu gibi 6 ay sonra bir yıl sonra tekrarlamak gerekiyor. Bağışıklık sistemine ‘hatırlatma dozu’ dediğimiz tek bir dozla hatırlatma yaparsak, hızlı bir şekilde bağışıklık yenilenmiş olur. Uğur Şahin de 9 ay sonra bir yıl sonra ya da iki yıl sonra bir hatırlatma dozunun yapılabileceğini söyledi.

Bunun zaten Faz-3 çalışmaları sırasında da bunun böyle olabileceğini söylemiştik. Faz-3 çalışmalarının takibi iki yıla kadar olacak. Bu iki yılın sonunda bu hatırlatma dozunun ikinci dozdan ne kadar süre sonra yapılması gerektiği de net olarak anlaşılacak.

AŞIDAN AŞIYA DEĞİŞİR
– Örneğin ikinci dozdan 6 ay sonra bir hatırlatma dozu yapmak gerekecek. Çünkü salgın devam ettiği sürece bizim hatırlatma dozlarını da yapmaya devam etmemiz gerekiyor.

Eğer kullandığımız aşılar yeni mutantlara etkili değilse ya da etkisi zayıflamışsa bu sefer hatırlatma dozlarımız bu mutantlara da etkili olacak şekilde değiştiriliyor olması gerekir. Hatırlatma dozunun süresi aşıdan aşıya göre değişebilir. mRNa aşılar da hatırlatma dozlarının süresi ikinci dozdan sonra daha uzun olabilecekken, inaktif aşılarda bu sürenin daha kısa olması gerektiğini öngörüyoruz. Yani ikinci dozdan 6 ay sonra bizim kullandığımız aşılardan Sinovac aşısını tek doz yapmamız gerekirken Biontech aşısını belki bir ya da iki yıl sonra yapmamız yeterli olabilecektir.

DAHA GÜÇLÜ YANIT OLUŞTURUR

– Böyle kişilerde aşının zayıf etki yapma durumunda iki doz yerine ikinci dozdan kısa bir süre sonra üçüncü dozu yapmakta yarar var. Örneğin 0-1 ve 3 ay sonra, örneğin birinci dozdan 2 ay sonra ve ikinci dozdan da 2 ay sonra da inaktif aşılarda üç doz uygulama bazı kimselerde yapılabilir.

Kimler bunlar; bu tür aşıya zayıf bağışıklık yanıtı oluşturan kimselerdir.

– Yani; obez olanlar, kanser nedeniyle kemoterapi alanlar, böbrek yetmezliği olanlar, diyaliz hastaları olabilir. Yani inaktif aşılarda şu an üçüncü doz gerekebileceği ile ilgili benim öngörüm var. Örneğin Sinovac aşısı inaktif aşıdır.

Kayseri’de üretilen kendi aşımız bir inaktif aşıdır. Dolayısıyla bu aşılarda iki doz yerine üç doz yapmamızla ilgili analiz yapılmasında yarar var. Ya da bu aşılara zayıf bağışıklık yanıtı oluşturacak kimselere daha güçlü yanıt oluşturacak olan Biontech ya da Sputnik gibi aşıların önerilmesinde de belki bir yarar olabilir.


Kaynak