Yivli Av Silahları - Tek ve Çift Namlulu Yivli Silahlar

[@Kartal]

TEK NAMLULU YİVLİ AV TÜFEKLERİ

AĞIZDAN DOLMA TÜFEKLER
(MUZZLE-LOADER)

Ateşli silahların ilk örneklerindendirler, topların ufaltılıp elde taşınması prensibinden hareket ile ortaya çıkmışlardır. Seneler boyu farklı tip ve özelliklerde, tek ve çok namlulu olarak kullanılmışlardır. Modern ateşleme sistemleri ve dumansız tip barutların çıkması ile, modern hafif silahlardan beklenen pek çok unsura cevap veremeyip kendi klasik köşelerine çekilmişlerdir.

Bir çok ülkede .22 liklerle beraber sabır, dikkat ve disiplini kazanmada yardımcı olmaları, dolayısı ile avda avın düşürülebileceği uzaklıktan atış yapma yetisini kazandırdıkları için, başlangıç-eğitim silahı olarak da kullanılmaktadırlar.

Bunun dışında tüm dünyaya yayılmış binlerle ifade edilebilecek kulüpleri, dünya çapında düzenlenen yarışmaları ve "fanatik" taraftarları ile ciddi bir "ekol" haline gelmiş bir disiplindir.

Modern bir ağızdan dolma tüfek

Ağızdan dolma tüfeklerin yurdumuzdaki avlarda nereye kadar kullanılır olduğu tartışma götürür, ancak bu tüfekler zevk için atış yapan, karabarutun kokusunu, dumanını seven, belki biraz "nostaljik" sayılabilecek silah severler için tartışmasız ideal silahtır.

.50 ve .45 kalibre çekirdekler

Çok klasik ateşleme sistemlerinin dışında, çakmak ateşleme ve kapsül ateşleme şeklinde imal edilmektedirler. Günümüzde standart olarak .50 ve .45 kalibrelerde imal edilmektedir. Modern tip çekirdeklerde, yoğunluğuna bağlı olarak ağırlık merkezleri değişken "dirhem" çekirdeklerin yerini daha modern tasarım çekirdekler almıştır. Ancak "sabot" tip çekirdek kullanımı da oldukça yaygındır.

"sabot" tip (kefenli) çekirdekler

Levent Deniz beyin sitesinden alıntıdır .Emekleri için kendisine teşekkürler..

[@Kartal]

TEK ATIŞLI YİVLİ TÜFEKLER

(SINGLE-SHOT)

Adından da anlaşılacağı gibi tek bir mermi sürülerek ateşlenmesi sonucunda kovan uzaklaştırıldıktan sonra, yeniden ateşlenebilmesi için, yeni bir mermi sürülmesini gerektiren tüfeklerdir.Basit mekanizmaları dolayısı ile arıza oranları çok düşük ve tüfek birim ağırlıkları alt seviyelerdedir genellikle duran hedeflere ve özgüveni yüksek avcılar tarafından tercih edilen silahlardır.

Bu silahların en büyük avantajı, sürgülü doldurma sistemlerinin gerektirdiği hacimden tasarrufla, aynı namlu uzunluğunda, daha kısa tüfek boyu ve daha düşük ağırlıklardır.

Mekanizmaları genellikle:

- Kırma (Hinged-Barrel)

- Kollu, mekanizmalı (Bolt-Action)

- Döner blok (Rolling-Block)

-Düşey açılan blok (Failing-Block)

Türleri şeklinde olmaktadır. Prensip ne olursa olsun temel unsur, mermi yatağını ihtiva eden namlu arkasına manuel olarak yerleştirilen tek merminin iğne kurularak kilitlenmesi veya sadece kilitlenerek daha sonra farklı bir işlemle iğnenin kurulması olarak özetlenebilir.

Çok farklı kalibrelerde seri veya özel imalatı olsa da standart kalibreleri;.22 ve .308 Win. olarak bulunmaktadır.

[@Kartal]

MEKANİZMALI YİVLİ AV TÜFEKLERİ
(BOLT-ACTION)

Mekanizmalı, kollu yivli av tüfeklerinin atası 1871 Mauser tasarımına dayanmaktadır. Bu tasarımın son şeklini aldığı 1898 modeli ise bu türün en üstün ve nihai örneği olarak kabul görmektedir. Yapımı oldukça zor ve masraflı olan bu silahın özelliklerinin çoğu bu gün modifiye edilmiş, basitleştirilmiş şekilleri ile kullanılmaktadır.

Mekanizma adı verilen ve merminin yatağa sürülmesi, ateşleme iğnesinin kurulması ve ateşlenmiş boş kovanı uzaklaştırmaya yarayan sistemin boşaltma ve doldurma işlemini yapan sürgü, (L) harfi şeklinde ve bu harfin kısa ayağı, dış tarafa doğru el ile kavrama hareketini üstlenen eleman durumundadır.

Sürgünün uç kısmında bulunan kilit çıkıntıları, parçanın uzun ekseni etrafında elle çevrilmesi sonucu, gövdede karşılığına gelen oyuklardan kurtularak, gene elle boşaltma ve doldurma işlevleri için, hareket ettirilmektedir. Esas ve nihai kilitleme işleminden hemen önce veya kilit açma işlemini takip eden süreçte, kilit çıkıntıları veya onunla aynı eksenin paralelinde, kavrama kolu-gövde temas yüzeyine açılan eğimli yüzeyler nedeni ile, mermi yatağına sürülen veya mermi yatağından çıkartılan bir mermi ya da kovana yaklaşık8.5/1 oranında bir güç uygulanabilmesi mümkündür.

Böylelikle kovanı şişerek deforme olmuş bir mermi, veya mermi yatağına sıkıca kenetlenmiş boş(veya dolu) bir kovanın yataktan alınması veya yatağa sürülmesi, bu tip mekanizmalı tüfeklerde, diğer hiç bir tür mekanizma ile sağlanamayacak biçimde kolaylaştırılmıştır.

Mekanizmalı, kollu yivli tüfeklerde ateşleme; darbe elemanı, kendi yayından tahrik edilen bir ateşleme iğnesi (striker) vasıtası ile olur. çoğu silahta bu parçanın hareket mesafesi mümkün olabilecek en kısa boyda tutularak, ateşleme hızının yüksekliği sağlanmaya çalışılmıştır.

Mekanizmalı, kollu yivli tüfeklerde kullanılan besleme elemanı , sabit veya değiştirilebilir kutu şarjörlerdir. Bunlar genellikle 5 adedi aşkın mermi kapasitelerinde yapılmaktadırlar.

Gerek standart üretimlerde, gerekse firma bazında imalatlarda, olabilecek tüm kalibrelerde bulabilme imkanı veren tüfeklerdir.

Bütün merkezden ateşlemeli (Centerfire), yivli av tüfekleri içersinde, ateşleme ve doldurma işlemleri en basit ve en sağlam, silahın bir sonraki atışı için yapılacak boşaltma doldurma işlemleri en yüksek güvenilebilirlik içinde yapılabilen silahlar "mekanizmalı, kollu" (Lever-Action) tüfeklerdir. bu nedenle kullanılmaya başlandığı bir asrı aşkın süredir, önemlerini hiç bir şekilde kaybetmemişlerdir.

[@Kartal]

MANİVELA MEKANİZMALI YİVLİ TÜFEKLER
(LEVER-ACTION)

Manivela mekanizmalı bu tüfekler, 1860 Spencer ve 1860 Henry ana tasarımları sonucu hayat bulmuşlardır. Bu silahlarda da namlu gerisinde, atış sırasında kilitli durarak, ateşleme sonrasında el ile hareket ettirilen ve tetik korkuluğundan geriye uzanır konum ve biçimde yapılmış bir kaldıracın (manivelanın), kilitlenmiş durumdan kurtulup, manivela hareketi dahilince ters yönde hareket ederek boşaltma ve doldurma işlemlerini yapan bir sürgüyü (bolt) hareket ettirerek, yapması prensibine oturtulmuş tasarımlardır.

Bu tip tüfeklerde manivela-sürgü güç oranı yaklaşık 1/2 civarındadır.

Manivelalı bu tüfekler, gövdelerinde yanlara doğru çıkıntıları bulunmayan mekanizmaları ile, tüm kategoriler arasında en yassı konstrüksiyona sahip silahlardır. Ateşleme düzenleri en güçlü mermileri bile kullanabilecek sağlamlıktadır. Ancak manivela sistemi tasarımı, yer olarak boru tipi şarjöre daha uygun olduğu ve bu tip şarjörlerin sivri uçlu tip mermilerin ard arda depolanmasındaki sakıncaları nedeni ile, daha kısıtlı kullanım alanları vardır.

Buna rağmen, sökülüp-takılan kutu tip şarjör kullanan, ayna-mahruti düzenekle, manivela hareketini yarı yarıya azaltan ve dolayısı ile atış hızını yarı yarıya kısaltarak, atış etkinliği arttırılmış son derece güçlü modelleri mevcuttur.


Kullanım alanları çerçevesince standart kalibreleri; 30-30 Win.; 44 Rem. Mag.; 357 Mag.; 45 Colt.

Yurdumuzda özellikle domuz avında kullanılabilir bir tüfektir. Özellikle yakın mesafe atışlarında hafiflik ve ince profili dolayısı ile büyük bir rahatlık sağlamaktadır. Özellikle 44 Rem. Mag ve 357Mag çukur uçlu (Holow-point) bir mermi çekirdeği ile, her tür arazideki yaban domuzu avlarında harikalar yaratabilir. Aynı şekilde zihniyet değişir ve gün gelir avlarımız üzerindeki kısıtlamalar kalkar ise, yurdumuzdaki tüm avlar için oldukça ideal bir yivli tüfek olarak nitelendirilebilir.

[@Kartal]

POMPALI YİVLİ TÜFEKLER

(PUMP-ACTION)

Yivli av tüfeklerinde pompa hareketli mekanizma tatbikatı, 1883 W.H. Elliot patentli "Colt Lightning"ile başlamıştır. O zamanlarda popüler olarak kullanılan mermiler, yumuşak, küt ya da yuvarlak uçlu çekirdekli olmasından dolayı ve mermilerin silahın üzerinde depolanması için kullanılan, ağırlıkla namlu altındaki boru şarjör, sürgüye elle komuta edilen sürgü hareketini veren el kundağı için ideal bir kılavuzlama elemanı olduğundan, bu tip tüfeklere en uygun kombinasyonu vermekteydi.

Takip eden senelerde, sivri uçlu ve gömlekli mermi kullanım yelpazesinin genişlemesi sonucu kısa bir dönem için gözden düşer gibi oldu ise de, bu tür mermilerde emniyetle kullanılabilecek kutu şarjör uygulamasının tasarıma eklenmesi sonucu popülaritesine tekrar kavuşmuştur.
Pompa hareketli yivli tüfekler, atış sırasında kuvvetli elin yerinde kalarak kontrolü devam ettirmesini mümkün kılan elverişli duruma sahip silahlardır. Buna rağmen, el kundağı hareket elemanının yüksek maliyeti, mermi miktarına ve pompa hareketine bağlı olumsuz denge unsurları sebebi ile yaygınlaşamamış tip tüfeklerdir.

Bu tip tüfeklerde doldurma ve boşaltma hareketleri, bu işlemi yapan sürgünün gerekli hareketi bağlı olduğu hareketli el kundağından ve el ile uygulanan bire-bir oranındaki güçten almaktadır. Sürgünün namlu arkasına kilitlenmesi, düşey hareketli bir blok veya sürgü ucunda, uzun ekseni etrafında bulunan hareketli kilit çıkıntıları vasıtası ile olmaktadır.Özellikle A.B.D. de kullanımı oldukça yaygın olan bu tip silahın, kullanım alanları çerçevesince standart kalibreleri;

Ufak av:

.22 Hornet, .220 Swift, .222 Rem., .223 Rem., 22-250, .243 Win.

Dağ avı:

.243 Win., 6mm Rem., .240 Wby. Mag., .257 Roberts, .25-06, .257 Wby. Mag., .264 Win. Mag., .270 Win., .270 WSM, 7x57, 7mm-08, .280 Rem., 7mm Rem. Mag., 7mm WSM, 7mm Wby. Mag., .30-30 Win., .300 Savage, .308 Win., .30-06, .300 H&H Mag., .300 Win. Mag., .300 WSM, .300 Wby. Mag.

Orta-Büyük av:

.270 Win., .280 Rem., .270 WSM, 7mm Rem. Mag., 7mm WSM, 7mm Wby. Mag., .308 Win., .30-06, .300 H&H Mag., .300 Win. Mag., .300 WSM, .300 Wby. Mag., 8mm Rem. Mag., .338 Win. Mag., .340 Wby. Mag., .35 Whelen, .358 Win.

Tehlikeli av:

.300 H&H Mag., .300 Win. Mag., .300 WSM, .300 Wby. Mag., 8mm Rem. Mag., .338 Win. Mag., .340 Wby. Mag., .35 Whelen, .375 H&H Mag., .378 Wby. Mag., .416 Rem. Mag., .458 Win. Mag.

Yurdumuzda, normal bir av yönetimine geçilip, başarıya ulaşıldığında; yurdumuz için tercih edilebilecek sistemlerin başında gelmektedir. Hem yakın avda, hem de dürbün takılarak çok uzak avda kullanılabilir bir mekanizma olması yurdumuz için bu tip sistemi cazip kılan unsurların başında gelmektedir.

[@Kartal]

YARI OTOMATİK MEKANİZMALI YİVLİ TÜFEKLER(OTOMATİK DOLMALI YİVLİ TÜFEKLER)(AUTO-LOADERS)

Tüfek üzerinde oluşan güç ile iş yapma teorisi, yani patlayan barutun gaz basıncından faydalanma 19. yy. sonlarında uygulama alanı bulabilmek için alanını zorlamaya başlamıştır. Özellikle ordu kullanımları için, kesintisiz, süreli atış yapabilen geri tepmeli veya gaz kaçırmalı sistemler uygulama alanı bulmaya başlamıştı.

Yarı otomatik mekanizmalı silahlarda ateşleme süratinin , başka hiç bir uygulama ile istenilen düzeye yükseltilememesi sonucu, zorunlu olarak uygulamaya koyulan, otomatik dolmalı mekanizma oluşumu süreci başlamış oluyordu. ilk aşamada bu tip yivli tüfeklerde gerekli güvenilirlik ve sağlamlığı sağlayamayacağı düşüncesi ile ve mevcut kilit-sürgü mekanizması düzeninin bir hayli hacimli ve hantal olması olması dolayısı ile yivli av tüfeğinde yarı otomatik varyasyonları kullanım alanı bulamamıştır. Ancak daha müsait olarak yivsiz av tüfeklerinde,dar bir çerçeve içinde kullanılmaya başlanmıştır.

1930 yıllarında klasik ateşleme ve doldur-boşalt sistemlerinin yetersiz kalması sonucu, atış gücünün arttırılması talepleri sonucu ciddi olarak masaya yatırılıp araştırılmaya başlanmıştır.

1936 Garard, 1940 Tokarev, Winchester, 1941 Mauser, Whalter özellikle piyade tüfeklerinin savaş şartları altındaki başarılarını takiben, savaşın bitmesi ile birlikte yarı otomatik mekanizmalı yivli tüfekler av silahları arasıda yerlerini bulmuşlardır.

merkezden ateşlemeli yivli av tüfeklerinde kullanılan, genellikle şişe boyunlu-yüksek güçlü mermiler dolayısı ile, namlu içi barut gazı basıncı tehlike sınırı altına düşünceye kadar, boşaltma ve doldurma işlemlerini yapan sürgüyü mermi kovanı gerisinde kilitli tutmak esastır. Dolaısı ile bu uygulama için kullanılan değişik sistemler söz konusudur.

- Geri tepmeli kilitli sürgü (Recoil operated locket breech)
- Gaz kaçırmalı kilitli sürgü (Gas operated locked breech)
- Geciktirmeli kilit sistemi (Retarded action locked breech)
- Ataletli kilitli sürgü (Inertia block lock release)

Bu sistemler arasında, zaman içinde farklı unsurlara göre oluşan elemeler sonucunda;

- Gaz kaçırmalı (Gas operated)
-Geciktirme hareketli (Retarded action)

sistemleri dışındakiler pek fazla popüler olamamıştır.
otomatik dolmalı, yarı otomatik mekanizmalı yivli av tüfeklerinde boşaltma gücü, 1/1 oranında kullanılan barut gazı etkisi ve ortam ısı şartları ile, geri getirme işlemi ise direkt olarak geri getirme yayının gücü ile ilgilidir.

bu tip yivli av tüfeklerinde ilk hareketi sağlamak üzere, sürgünün elle hareket ettirilmesini sağlamak üzere, kapak takımı ile bağlantısı bulunan ve geri hareketi ile kilit düzeneğini de açan bir kavrama kolu mutlaka bulunmaktadır.

otomatik dolmalı, yarı otomatik mekanizmalı yivli av tüfekleri, halihazırda en güçlü mermileri dahi kullanabilecek nitelikte imal edilebilmektedir. Ancak hassas ve karmaşık kilit sistemleri, yüksek ve dolayısı ile karmaşık parça sayıları ile, tutkluk yapmaya her zaman açık silahlardır.

[@Kartal]

ÇOK NAMLULU YİVLİ AV TÜFEKLERİ

AĞIR YİVLİ ÇİFTE

YİVLİ ÇİFTE

TEK GÖZ YİVLİ ÇİFTE

TEK GÖZ YİVLİ SÜPERPOSE

YİVLİ SÜPERPOSE

STANDART DRİLİNG

YİVLİ ÇİFTE DRİLİNG


AĞIR YİVLİ YAN-YANA NAMLULU ÇİFTE

Afrika da özellikle büyük ve tehlikeli avın en ideal silahı olarak tasarlanmış yivli tüfeklerdir. Ağırlıkla .375 H&H; .416 Rigby ; .470 N.E.; gibi ağır kalibrelerde imal edilirler. Ortalama (standart) namlu boyları 600mm dir. Fil avlarında kullanılmak üzere .600 Nitro Express kalibrede olanları imal edilmiştir. Bu da, herhangi bir tüfekte kullanılabilecek en büyük kalibredir. Söz konusu çok abartılı kalibrelerin zaten çok namlulu tüfekler dışında pratik bir uygulama alanı şansları da bulunmamaktadır.

Tüm yan-yana çifteler gibi namluları kırıldığında kurulurlar. Atılmış kovanların boşaltılmaları genellikle az mekanik unsur gerektirdiğinden dolayı, normal tırnaklı çıkartma şeklindedir, ancak bazı firmalar istek üzerine ejektörlü modeller de piyasaya sürmektedirler. Namlu kapanış ve bağlantıları, blok yan taraflarında çift sürgü ile kombine Greener kilit ile, kilitlenmeleri ise Anson Deeley kilidi ve yan sürgü kilitler ile olmaktadır. Ateşleme indirekt, standart çift tetik şeklindedir. Genelde tabanca kabza ve yanak çıkıntısı ile desteklenmiş kundak 5-5.5kg. civarında ağırlıkları olan bu tüfeklerde standarttır.

Yan yana ve bağımsız olarak ateşlenebilen iki bağımsız namluyu bünyelerinde içermeleri ve yan yana namlulu tüfeklerin serilik, alta giren hedefi takip, yakın mesafe nişan kolaylığı ile akuple olmuş, muazzam darbe güçlü kalibreleri ile ideal, yakın mesafe büyük ve tehlikeli av için üretilmiş silahlardır.

[@Kartal]

YİVLİ YAN-YANA NAMLULU ÇİFTE

Geçtiğimiz asrın başlarında Afrika avlarının ve buraya av sevdası uğruna yerleşmiş, av rehberliği yapan "beyaz avcı"ların kullandığı ağır yivli çiftelerden esinlenerek, daha hafif kalibrelerde imal edilmiş olan tüfeklerdir. Yaygın kullanım gören kalibreleri; 6,5 x 55 SE; 6,5 x 57 R; 5,6 x 50 R Mag; 7 x 57 R; 7 x 65 R; .30-06 Springfield; .30 R Blaser; 8 x 57 IRS; . 308 Win; 9,3 x 74R; .222 Rem; 8 x 57 RS; olarak göze çarpmaktadır.

Yapımlarında büyük bir hassasiyet, incelik, zerafet ve denge ancak el işçiliği ile sağlanabildiğinden, oldukça yüksek fiyatları ile öne çıkmaktadırlar. Bunlar bir anlamda bağımsız, iki adet tek atışlı tüfeğin büyük bir hassaslık ile birleştirilmiş halidir. Kanımca yurdumuzdaki yaban domuzu avları için oldukça uygun bir silahtır.

Çok yakın mesafeden en uzak mesafeye kadar, tüm mesafe avları için kullanılabilir bir tüfektir.

Kullanılan kalibreye bağlı olarak ortalama 3.5kg civarı ağırlığa sahiptirler. Kurulmaları namlunun kırılması sırasında olur. Tüm yan yana çifte kilitleme sistemleri uygulanabilir. Ateşleme indirekt yolla, Anson-Deeley kilit veya yine indirekt ateşleme yan çakmak olarak imal edilmektedir. Ejektör yaygın olarak kullanılsa da, orijinal tasarımları çerçevesince önerilmemektedir. Tek ve çift tetik varyasyonları bulunmaktadır.

[@Kartal]

TEK GÖZ YAN-YANA NAMLULU YİVLİ ÇİFTE

Özellikle orman ve orta mesafeli dağ avlarında fonksiyonları bakımından oldukça üstün olarak nitelendirilen, kabul gören tüfeklerdir. Çok fonksiyonlu olarak yakın mesafeli, Orman içi avlarda büyük bir başarı ile kullanılmaktadır. Avrupa'da ideal ve klasik bir yaban domuzu ve dağ keçisi silahı olarak kabul görmüştür.

Ağırlıkla yivsiz gözleri 20/76 numara ve paradoks namluludur. Standart olarak full-choke olarak imal edilirler. Yivli namluda yaygın kullanım gören kalibreleri ise; .222 Rem.; 5.6x50 Rem Mag.; 5.6x52 R; .243 Win.; 6.5x57 R; 6.5x65 R RWS; .270 Win.; 7x57 R;7x65 R; .308 Win.; .30-06; .30 R Blaser; 8x57 IRS; 8x75 RS; 9.3x74 R olarak imal edilmektedir.

Çoğunluğu el işçiliği olarak imal edilip yüksek fiyatlara müşteri bulsa da, birçok firma tarafından seri olarak imal edilebildiklerinden dolayı fiyatları makul seviyelerdedir. Bunlar bir anlamda birbirinden bağımsız, bir yivsiz namlu ile, bir adet yivli tek atışlı tüfeğin büyük bir hassaslık ile birleştirilmiş halidir. Çok yakın mesafeden, orta mesafeye kadar tüm mesafe avları için kullanılabilir ideal bir tüfektir.

Kanımca başta yaban domuzu olmak üzere, yurdumuzdaki tüm memeli avları için en uygun silahtır.

Kullanılan kalibreye bağlı olarak ortalama 3-3,5 kg civarı ağırlığa sahiptirler. Kurulmaları namlunun kırılması sırasında olur. Tüm yan-yana namlulu tüfeklerde kullanılan çifte kilitleme sistemleri uygulanabilir.

Ateşleme indirekt yolla, Anson-Deeley kilit veya yine indirekt ateşleme yan çakmak olarak imal edilmektedir. Ejektör yaygın olarak kullanılmakta, tek ve çift tetik varyasyonları bulunmaktadır.

[@Kartal]

TEK GÖZ YİVLİ ÜST-ÜSTE NAMLULU ÇİFTE

Fonksiyonları bakımından, yan-yana tek göz yivli çiftelere benzese de "swing" kabiliyeti bakımından daha üstün olduğu düşünülmektedir. Özellikle yakın mesafeli, orman içi avlarda kullanılmaktadır. Avrupa'da ideal bir yaban domuzu ve karaca silahı olarak kabul görmüştür.

Ağırlıkla yivsiz gözleri 20 numara ve paradoks namluludur. Alt tarafta yer alan yivli namluda yaygın kullanım gören kalibreleri ise; 7x57 R; 7x65 R; .30 R Blaser; 8x57 IRS; 8x75 RS; 9,3x74 R; .30-06; .243 Win; .308 Win; 6,5x55 olarak imal edilmektedir.


Seri olarak imal edilebildiklerinden dolayı fiyatları makul seviyelerdedir. Bunlar bir anlamda birbirinden bağımsız, bir yivsiz namlu ile, bir adet yivli tek atışlı tüfeğin büyük bir hassaslık ile birleştirilmiş halidir. Kanımca yurdumuzdaki yaban domuzu avları için de uygun bir silahtır.

Çok yakın mesafeden, orta mesafeye kadar tüm mesafe avları için kullanılabilir bir tüfektir.

Kullanılan kalibreye bağlı olarak ortalama 3 kg civarı ağırlığa sahiptirler. Kurulmaları namlunun kırılması sırasında olur. Tüm üst-üste namlularda kullanılan çifte kilitleme sistemleri uygulanabilir.


Ateşleme indirekt yolla, Anson-Deeley kilit veya yine indirekt ateşleme yan çakmak olarak imal edilmektedir. Ejektör yaygın olarak kullanılmakta, tek ve çift tetik varyasyonları bulunmaktadır.