Avusturya Milli Kütüphanesi

[@Canan]

Tarihi :

Bugünkü Avusturya Millî Kütüphanesi, İmparatorluk Saray Kütüphanesi olarak muhtemelen 16 ncı yüzyılda kurulmuştur. Avusturya Millî Kütüphanesi, Viyana'nm tarihî (eski sur içi) kısmında,İmparatorluk Saray Külliyesi (Hofburg) içindedir. Binanın önünde, çok isabetli olarak, İmparator II. Josef (1765 - 1790) in heykeli bulunmaktadır.

II. Josef,Avusturya'nın idaresini 600 yıl elinde tutmuş olan Habsburg Ailesinemensup en ileri görüşlü hükümdardır. Köylülerin köleliğine son vermiş, şehir, kasaba ve köylerde ücretsiz mecburî ilk öğretimi kurmuş, katolik kilisesinin siyasî haklarını sınırlandırmış, belli başlı bir geliri olmayıp parazit yaşıyan birçok dinî tarikatı kapatmış, diğer dinlere eşit haklar tanımış, Viyana'dakibüyük malikânelerinin parklarını halka açtırmıştır.

Kütüphane binasının yapılması 1680 sıralarında tasarlanmış, fakat Türk Ordusunun Viyana'yı sıkıştırıp muhasara etmesi neticesinde projenin tatbikinden vazgeçilmiş ve inşaata ancak 1723 de, fakat bu defa çok daha geniş ve muazzam bir tarzda, başlanmıştır. Böylece, Merzifonlu Kara Mustafa Paşanın 1683'deki stratejik hatâları yüzünden muhasara, Türkler için bir facia ile neticelenirken, Viyanalılar büyük bir mimarî anıt olan kütüphane binasını kazanmak fırsatını da elde etmişlerdir.

1723 - 1726 yılları arasında Johann Bernhard Fischer v. Erlach'ın plânlarına göre oğlu Josef Emanuel tarafından inşa edilmiş elan bina, bu iki Barok mimarının en olgun ve sadeliği ile Avusturya Barok devrinin en önemli ve karakteristik eserlerinden biri sayılmaktadır. Kütüphane binasının çekirdeği olan büyük «Muhteşem Salon (Prunk Salon) », mermer sütunları, ahşap galerileri, altın yaldızlı tezyinatı ve büyük tavan tablosu ile sadece mimarlık yönünden bile Avusturya'da, belki Avrupa'da, biricik bir sanat eseridir. Eski okuma ve çalışma yeri olan bu büyük salonda bugün Prens Eugene'in 15.000 ciltlik kütüphanesi bulunmaktadır. Aslen Fransız olan ve Osmanlı İmparatorluğuna ağır darbeler vurmuş bir asker olarak bilinen Prens, aynı zamanda (ki, o devir için nâdir sayılacak bir husustur) kültürlü ve sanat severbir şahıstı.

Kütüphanenin İdaresi ve Görevleri

Avusturya Millî Kütüphanesi, Eğitim Bakanlığına bağlı bir Genel Müdürlüktür. Müstakil sermaye veya bütçesi yoktur. Bakanlık bütçesinden Kütüphaneye ayrılmış olan tahsisat ile idare edilmektedir.
1- Avusturya'da,
2- Dış memleketlerde Avusturya hakkında, ya da
3- Dış memleketlerde aslen Avusturyalı olan yazarlar tarafından yayınlanan her türlü kitap ve derginin temini ve değerlendirilerek istifadeye sunulması, Millî Kütüphanenin temel görevidir. Bundan başka, Üniversiteler ile yapılmış olan bir anlaşma gereğince, yabancı memleketlerde yayınlanan önemli Edebiyat, Felsefe, Filoloji ve Edebiyat koluna bağlı diğer bilimlerle ilgili eserler toplanmaktadır. (Yabancı Tıpva Tabiî İlimler yayınları Viyana Üniversite Kütüphanesi, yabancı teknik yayınlar ise, Viyana Yüksek Teknik Okulu Kütüphanesi tarafından temin edilmektedir. Bu şekilde, yabancı yayınların sağlanması hususunda karşılaşılan malî külfet birkaç kurum arasında paylaşılmaktadır.) Ayrıca, aşağıda anatılacak özel bölümler ile ilgili her türlü basma eser toplanmaktadır.Kütüphane bu gün, bütün bölüm ve şubeleri ile birlikte (uzman, teknik ve idare personeli dahil) 160 memur tarafından idare edilmektedir.

[@Canan]

Basma Eserler Bölümü

Bu bölümde 1.760.000 cilt kitap bulunmaktadır. Ayrıca, okuma salonuna bağlı 30.000 ciltlik bir «El Kitaplığı» vardır. Bu kitaplık, okuyucular tarafından en çok aranan kitaplardan müteşekkildir. Bu eserler, istatistiklere dayanarak seçilmiştir.

Yazmalar Bölümü
8. - 16. Yüz yıllar arasında yazılmış olan 36.000 cildi ihtiva etmektedir. Ayrıca, bu bölüm ile ilgili 18.000 ciltlik bir el kitaplığı mevcuttur.Yazmalar arasında, yakın, orta ve Uzak Doğu, Mısır, hattâ Meksika menşeli bir çok değerli ve resimli eser bulunmaktadır. Pratik ve teknik sebeplerden dolayı, matbaacılığın ilk devrinde, yani 1500 yılına kadar basılmış olan kitaplar («Incunable» ler) da bu bölümde bulunmaktadır. Kütüphane, 7800 cildi ile dünyanın en zengin «Incunable» koleksiyonlarından birine sahiptir. Bu eserler arasında bizzat Gutenberg tarafından basılmış olan kitaplar vardır. Başlangıçtan modern zamanlara kadar ciltçilik sanatındaki gelişmeyi gösteren bir koleksiyon da bu bölümdedir. Aynı bölümde, takriben 100.000 parçadan ibaret olan bir «Autographe» koleksiyonu da vardır. Tarih veya kültür bakımından önemli veya meşhur olan şahısların mektup, not, evrak gibi el yazıları, karakteristik olan bazı el yazmaları, küçük bir daimî sergide, önemli olan diğer eserler, zaman zaman büyük sergilerde halka gösterilmektedir. Yazmalar bölümü, kütüphanenin tarihî çekirdeğidir; bu koleksiyonun başlangıcı 15 inci Yüzyıla kadar gider.

Müzik Bölümü
Viyana gibi bir müzik şehri için pek önemli olan bu bölümde şimdilik, orijinal müzik eserleri yanında teorik ve pratik müzik literatürüne ait 100.000 ciltlik bir esas koleksiyon ile 26.000 ciltlik bir «el kitaplığı» vardır. Müzik ile ilgili eserlerin toplanması 16. yüzyılda başlamıştır. Bölümün değerli eserleri arasında 17. ve 18. yüzyılın birçok opera «partitür» leri ile Mozart, Beethoven, Schubert, Bruckner ve Brahms gibi aslen Avusturyalı veya dışarıdan gelip burada yerleşmiş olan meşhur kompozitörlerin bazı müsvedde ve orijinal eserleri bulunmaktadır.

Harita Bölümü

Bu bölümde 150.000 harita ve 122.000 topoğrafik resim bulunmaktadır. 30.000 ciltlik bir «el kitaplığı» da vardır. Bölümün küre koleksiyonu, Greenwich'ten sonra dünyada ikincidir. Bölümde, meselâ Mercator (Belçikalı Gerard Kremer) tarafından 1541 ve 1551 de yapılmış iki küre ile 17.yüzyılın meşhur haritacısı W. Blaeu'nun harita atlası vardır.

Bu bölümde, ekseriyetle Mısır menşeli 100.000 den fazla yazma eser vardır. Bölümde bulunan küçük bir sergide yalnız «Hieroglyphe» değil, muhtelif alfabeler ve lisanlarla yazılmış olan birçok orijinal papyrus'ler gösterilmektedir. Papyrus denilen kâğıt cinsinin ilk önce M.Ö. 2000 yılında Mısırlılar tarafından, bu memlekette ve komşu bölgelerde M.S.14. yüzyıla kadar kullanıldığı, bu sergiden anlaşılmaktadır. Gösterilen en yeni papyrus'ler, Habeş lisanı ve alfabesi ile yazılmıştır. Koleksiyonda bulunan dokümanlardan önemli bir kısım, aslen Çek olan seyyah Dr. Holub tarafından Yukarı Nil Bölgesi ve Habeşistan'dan derlenmiş ve Kütüphaneye hediye edilmiştir (19. asrın sonu). Bölümde çalışanlara yardımcı olarak 8.000 ciltlikbir «el kitaplığı» da kurulmuştur. Ayrıca, burada, papyruslerin tamiri ve okunabilecek bir hale getirilmesi için gerekli laboratuar ve atölye tesisleri bulunmaktadır.

Portre ve Resim Bölümü
Yeni olan bu bölümün görevi, bütün kültür devirlerine ait resimlerin temini ve derlenmesidir. Çeşitli Bakanlıkların,müzelerin, devlet arşivlerinin, devlet anıt koruma teşkilâtının ve diğer bir çok resmî ve özel kurum arşivlerinin birleştirilmesinden meydana gelmiştir. Bölümde 500.000 den fazla resim ve grafik, 400.000 foto negatifi ve 117.000 adet muhtelif diğer dokümanlar bulunmaktadır.

Tiyatro Bölümü

1922 yılında kurulmuş olan bu bölümde 250.000 resim, kitap ve diğer dokümanlar, ayrıca 40.000 ciltlik bir «el kiatplığı» mevcuttur. Tiyatro sanatı ile ilgili yerli ve yabancı kitaplardan başka 1776 dan beri Viyana'da basılmış tiyatro programları ve temsillere ait gazete kupürleri, eski Viyana tiyatrolarının meslek kitaplıkları ve arşivleri, resimler, tiyatro sahnelerini canlandıran krokiler, diyapozitif, fotoğraf ve filmler bulunmaktadır. 1929 dan beri film sanatı ile ilgili 94.000 doküman, manüskri ve film parçaları da derlenmiştir.

Okuma Salonları ve Çalışma Odaları

Basma Eserler Bölümünün 100 kişilik «büyük okumasalonu» vardır. Kütüphane merkez binasına bitişik olup 18. asrın ikinci yarısında kapatılmış olan Augustin Manastırının eski kütüphanesidir. Salonla birleşen bir koridor boyunca sıralanan eski papaz hücreleri, şimdi çalışma ve etüd odaları olarak kullanılmaktadır. 18. yüzyılın meşhur vaizi Abraham a Santa Clara'nın hücresi olan 1 numaralı çalışma odası, rahibin duvarda asılı resmi ile beraber, bütün yabancı ziyaretçilere gösterilmektedir.

Papaz, asilzadelerle Saray Sosyetesinin lüks hayatını hedef tuttuğu vaazları ile meşhur olmuştur. Bir pazar günü konuşurken «bunlar tükürülmeye değmez» demişti. Bunu duymuş olan İmparatoriçe Maire Therese, rahibi huzuruna çağırtarak, bu çirkin sözün geri alınmasını emretmiştir. Ertesi pazar, hâdiseyi haber almış ve büyük «StephanKilisesi» ni tıklım tıklım doldurmuş olan halkın önünde kilisenin tarihî vaaz kürsüsüne çıkan papaz, bir hafta önce söylemiş olduğu sözleri tashih etmek lüzumunu duyduğunu ileri sürerek «değmez demiştim ama, saray sosyetesi tükürülmeye değer» diye bağırmıştır. Bunun üzerine saray, halk tarafından çok sevilen bu ateşli rahiple uğraşmaktan vaz geçmek zorunda kalmıştır. Bugün tamamen kifayetsiz olan büyük okuma salonuna ilâveten, İmparatorluk Sarayının yakınında, uzun münakaşalardan sonra, 200 kişilik yeni bir okuma salonu yapılmaya başlanmıştır. Diğer bölümlerin de okuma ve çalışma odaları vardır. Bahsedilen muhtelif «el kitaplıkları» salonlarla okuma odalarında ve antrelerinde yerleştirilmiştir.

İstifade ve giriş şartları
Hüviyetini ibraz eden ve 16 yaşını doldurmuş olan herkes kütüphaneden istifade edebilir. Az bir ücret karşılığı temin edilen günlük veya yıllık okuma kartları ile okuma salonlarına girilebilir. Büyük okuma salonu için memurlar tarafından okuyuculara yer numaraları verilmektedir. Diğer bölümlerin okuma odalarında, görevli memurlar yer göstermektedir. Kitaplar, ancak salonlarda okunabilir. Diğer kütüphanelere, resmî dairelere, ilim müesseselerine ve kütüphane uzmanlarına dışarıya kitap iare edilmektedir. Şahıslar için Genel Müdürlüğün özel müsaadesi lâzımdır. Dışarıya kitap alabilmek için kurum ve şahıslar ayrı bir iare kartı almak mecburiyetindedirler.

Okuma salonları iş günlerinde saat 9.00 - 20.00 arasında açıktır (Cumartesisaat 9.00 - 12.00). Deneme olarak salonları haftanın bazı günlerinde gece saat 22.00 ye kadar açık tutmuşlarsa da, fazla personel ve servis masraflarına göre istifade edenler çok az olduğundan, bu tedbirden vazgeçilmiştir.

D ışarıdan kitap temini
Millî Kütüphane ve Viyana'nın diğer kütüphanelerinde bulunmayan eserler ve dergiler, Millî Kütüphane yolu ile az bir ücret karşılığı, memleket içinde veya dışında bulunan kütüphanelerden getirtilir. Yılda, ortalama olarak, Viyana'da 30.000 cilt, Avusturya'nın diğer eyaletlerindeki kurum, kütüphane ya da şahıslara ise 6.000 cilt kitap verilmekte veya gönderilmektedir. Eyaletlerde, iki Üniversite Kütüphanesinden (Graz ve Innsbruck) başka, zengin ve ilmî bakımdan çok değerli birkaç büyük manastır kütüphanesi bulunduğundan, Viyana'ya müracaat edenlerin sayısı azdır.

[@LaLe]

Nasıl güzel bir kütüphanedir bu.

Kültür ve sanat iç içe. Harika.


Teşekkürler ve ellerine sağlık Canan.

[@Mediter]

Çok güzel bir araştırma Canan, eline sağlık ve teşekkürler.
Böylesine görkemli yapılmış, yapılar izleyende saygı uyandırır.
Bu (görkemli yapılan) kurumların başında da, adaleti sağlayan mahkemeler, okullar gelir (di) ki, yüceliğine ve kararlarına saygı duyulsun.
Hükümetler (kendi siyasi yapılarına göre) öncelik saydıkları, halkın ilgisini ve saygısını kazanmasını istedikleri binaları böylesine görkemli yaparlar.
Bu resimden de anlaşılıyor ki, Avusturya hükümetleri ve halkı için kütüphaneler çok yüce ve saygı duyulası kurumlardır.
(Ne yazık ki!) Elimizden ''Keşke bizde de böylesine kütüphaneler ve okuyucu olsaydı!'' diye hayıflanmaktan başka şey gelmiyor!
Bu güzel tanıtım için tekrar teşekkürler Canan...

[@Türkü]

Oradaki atmosferi tatmak isterim. Kültür mozaiği içinde kitap okumak,araştırma yapmak,incelemek masal diyarına yolculuk gibi olacaktır.

Avusturya halkına imrendim. Kütüphaneye verdikleri önem takdirlik.

Türkiye'de olsa böyle kütüphaneler acaba okur oranında artış olur mu ? Yok, olmaz fazla düşünmeye gerek yok.

Teşekkürler Canan.

[@Ilgın]

Bizim memlekette böyle Kütüphaneler olmayacak mı? Bizim neyimiz eksik? tebessüm bir baş kaldırı ifadesidir. Onadığımı sanmayın..

[@Canan]

(Ne yazık ki!) Elimizden ''Keşke bizde de böylesine kütüphaneler ve okuyucu olsaydı!'' diye hayıflanmaktan başka şey gelmiyor!

Az okuyan bir milletiz. Böylesine görkemli ve çok kapsamlı bir kütüphanemiz olsa, yapım masrafına yazık olur düşüncesindeyim.

Elalemin ülkesinde, yarım saatlik yolculuklarda, doktor bekleme salonlarında vs. okurlar, hep okurlar.

Okuma alışkanlığı, daha küçük yaşta verilir, kütüphaneler, tatil günleri, poşetler içerisinde, okudukları kitapları verip, yenisini alan çocuklarla dolu olur.

[@C.Doğan]

Orjinal Mesaj Sahibi Canan

Az okuyan bir milletiz. Böylesine görkemli ve çok kapsamlı bir kütüphanemiz olsa, yapım masrafına yazık olur düşüncesindeyim.

Elalemin ülkesinde, yarım saatlik yolculuklarda, doktor bekleme salonlarında vs. okurlar, hep okurlar.

Okuma alışkanlığı, daha küçük yaşta verilir, kütüphaneler, tatil günleri, poşetler içerisinde, okudukları kitapları verip, yenisini alan çocuklarla dolu olur.

Alındım şimdi. İlkokula giderken okuldan geldiğim de yemeğimi yedikten sonra hemen yakınımız da olan İl Halk Kütüphanesine gider ve kapanana kadar kitap okurdum. Sanıyorum akşam saat 18.00'de kadar açık kalıyordu.

Ayrıca babamdan aldığım küçük harçlıklarla bazen haftada bir, bazen iki hafta da bir Kemalettin Tuğcu romanları alıyordum. Çocukluğumda kazandığım bu alışkanlıkla askerlik öncesi, sonrası kütüphaneden aldığım birden fazla kitabı dönüşümlü olarak okuyordum. (Normal şartlar da eve bir kitap veriliyordu. Kütüphane de çalışan bey, hanım memurların çoğunu tanıdığım için bana bu şekilde bir ayrıcalık tanıyorlardı. Hafta da en az iki kitap değiştiriyordum.)

Yıllar geçti gözlerim yoruldu. Almış olduğum ve henüz okuyamadığım bir kaç kitabım var. Yine de İstanbul'a gidince İstiklal Caddesinde ki kitap mağazalarına, Sahaflara gider gezerim. Kitapları karıştırır, alışveriş yapar, doya doya koklarım. Mürekkep, cilt ve kağıt kokusuna doyamazsınız.

Hiç bir şey yapmasam Avusturya Milli Kütüphanesi'ni karış karış gezip, koklamak isterdim.


Paylaşım için teşekkürler.

[@Canan]

Orjinal Mesaj Sahibi Cengiz Doğan

Alındım şimdi. İlkokula giderken okuldan geldiğim de yemeğimi yedikten sonra hemen yakınımız da olan İl Halk Kütüphanesine gider ve kapanana kadar kitap okurdum. Sanıyorum akşam saat 18.00'de kadar açık kalıyordu.

Ayrıca babamdan aldığım küçük harçlıklarla bazen haftada bir, bazen iki hafta da bir Kemalettin Tuğcu romanları alıyordum. Çocukluğumda kazandığım bu alışkanlıkla askerlik öncesi, sonrası kütüphaneden aldığım birden fazla kitabı dönüşümlü olarak okuyordum. (Normal şartlar da eve bir kitap veriliyordu. Kütüphane de çalışan bey, hanım memurların çoğunu tanıdığım için bana bu şekilde bir ayrıcalık tanıyorlardı. Hafta da en az iki kitap değiştiriyordum.)

Yıllar geçti gözlerim yoruldu. Almış olduğum ve henüz okuyamadığım bir kaç kitabım var. Yine de İstanbul'a gidince İstiklal Caddesinde ki kitap mağazalarına, Sahaflara gider gezerim. Kitapları karıştırır, alışveriş yapar, doya doya koklarım. Mürekkep, cilt ve kağıt kokusuna doyamazsınız.

Hiç bir şey yapmasam Avusturya Milli Kütüphanesi'ni karış karış gezip, koklamak isterdim.


Paylaşım için teşekkürler.

Cengiz bey, bunda alınacak bir şey yok. Yazdıklarım, herkesi kapsamıyor ki...Siz de bilirsiniz ki, bizde kitap okuyan oranı çok düşük. Ben onu kasdettim.

[@C.Doğan]

Orjinal Mesaj Sahibi Canan

[/SIZE][/FONT]
Cengiz bey, bunda alınacak bir şey yok. Yazdıklarım, herkesi kapsamıyor ki...Siz de bilirsiniz ki, bizde kitap okuyan oranı çok düşük. Ben onu kasdettim.

Şimdi farkettim. Smiley koymayı unutmuşum. Latifeydi benimki. Düşüncelerinize katılıyorum. Bırakın kitap okumayı, gazete, tabela bile okumuyorlar. Kapı numarasını bilmeyen insanlar tanıdım.